Từ phiến quân IS trở thành người chỉ điểm cho quân đội Iraq

Người cựu chỉ huy một nhóm phiến quân IS bước vào phòng thăm nuôi tù nhân tại một trại giam ở Baghdad. 

Nhưng thay vì mặc bộ quần áo màu vàng và đeo cùm tay như những người bạn tù, anh lại mặc một bộ quần áo gió. Anh ta tươi cười chào những người quản giáo và hôn lên má họ. 

Làm chỉ điểm để đổi lấy cuộc sống khác trong tù 

Lực lượng an ninh Iraq chiến đấu chống lại IS (Ảnh AP)

Theo AP, hình ảnh này cho thấy một chặng đường khá lạ lùng của anh Abu Shakr, 36 tuổi, người từng gia nhập al-Qaeda do bất bình với cách người Sunni bị đối xử tại Iraq và nhanh chóng leo lên vị trí cao cấp trong nhóm phiến quân “khét tiếng” tàn ác gần đây là IS. Tuy nhiên, cuối cùng anh lại quay sang trở thành chỉ điểm cho quân đội Iraq. 

Khi bị bắt vào cuối năm 2013, anh Shakr được các nhân viên an ninh Iraq đưa ra một lựa chọn là giúp đỡ họ chống lại nhóm phiên quân, đổi lại anh sẽ được hưởng cuộc sống “an nhàn” hơn trong tù. 

Đến nay, trong khi vẫn phải sống trong một nhà tù có an ninh nghiêm ngặt nhất, anh Shakr đã được phép chơi đùa với 5 đứa con của mình cũng như được những người thân đến thăm nuôi và thậm chí còn kết bạn với những người quản giáo. 

Các quan chức an ninh Iraq cho biết anh Shakr đã cung cấp cho họ chiến lược của bọn phiến quân và giúp họ truy lùng, bắt giữ và thẩm vấn rất nhiều phiến quân IS. 

Tại tỉnh Salahuddin, một mặt trận quan trọng tại phía Bắc Baghdad, anh đã giúp quân đội Iraq chiếm được các khu vực quan trọng tại đây, bao gồm cả thị trấn Beiji, nơi có nhà máy lọc dầu lớn nhất Iraq. 

Một điều hiển nhiên là anh Shakr sẵn sàng hợp tác với quân đội Iraq để đổi lấy việc anh có thể liên lạc với gia đình của mình và có thể là để ngăn chặn chính quyền Iraq có thể hãm hại gia đình anh. Tuy nhiên, rất khó có thể hiểu được anh thực sự nghĩ gì trong lòng khi quay sang chống lại IS. 

Trao đổi với phóng viên AP, anh Shakr không hề bày tỏ sự hối hận vì đã gia nhập IS cũng như việc sau đó anh lại quay sang lên án những hành động của chúng. 

Anh Shakr chỉ nói rằng anh không đồng tình với sự tàn bạo của IS nhằm vào những người Hồi giáo dòng Shiite và những người Công giáo. 

Nhiều người Hồi giáo dòng Sunni lên tiếng ủng hộ phiến quân IS (Ảnh AP)

“Mọi chuyện đáng lẽ ra không nên xảy ra như vậy”, anh Shakr nói. 

“Chúng tôi không thể ngăn chúng làm như vậy nhưng chúng tôi có thể hạn chế hành động của chúng. IS hiện giờ không còn gì để mất”, anh Shakr nói. 

Anh Shakr cho biết động cơ để anh tham gia thánh chiến là bởi anh rất giận dữ về việc Mỹ tấn công vào Iraq và lật đổ ông Saddam Husein vào năm 2003 và sau đó là thất vọng về chính quyền do những người Hồi giáo dòng Shiite lên nắm quyền mà người Sunni cho rằng có những hành động phân biệt đối xử đối với họ. 

Anh Shakr gia nhập chi nhánh của al- Qaeda tại Iraq vào năm 2007 và đưa ra lý do cho hành động này là: “Nếu chúng tôi tấn công nước Mỹ, người dân Mỹ sẽ làm gì? Họ sẽ phản kháng, dĩ nhiên là như vậy”. 

Hành trình dài từ một chi nhánh của al-Qaeda tại Iraq 

Anh Shakr cho biết khởi đầu là một chiến binh trong lực lượng bộ binh của al-Qaeda, anh đã rời quê hương mình là tỉnh Diyala đến thủ đô Baghdad, sau đó là đến tỉnh Salahuddin và cuối cùng đóng quân tại thành phố Fallujah. 

“Khi bạn nhận nhiệm vụ mới thường thì bạn phải rời đi một nơi khác. Tại IS cũng không có gì khác biệt”, anh Shakr nói. 

Sau khi 2 thủ lĩnh chi nhánh al- Qaeda là Abu Ayyub al-Masri và Abu Omar al-Baghdadi bị tiêu diệt trong cuộc không kích của Mỹ trong năm 2010, tên Abu Bakr al-Baghdadi đã lên nắm quyền và biến chi nhánh này sau đó trở thành tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS). 

Abu Bakr al-Baghdadi thủ lĩnh "khét tiếng" của nhóm IS (Ảnh AP)

Vào năm 2012, tên al-Baghdadi đã bắt đầu đưa các chiến binh của chi nhánh al- Qaeda vào Syria và tham gia vào cuộc nội chiến. Nhờ vậy nhóm này đã rèn rũa được cho các chiến binh cho mình cũng như tuyển mộ thêm nhiều chiến binh khác. 

Khi được điều đến Fallujah vào năm 2012, anh Shakr có nhiệm vụ giám sát mọi hoạt động của các chiến dịch của al-Qaeda tại đó. Điều đó có nghĩ là, anh có nhiệm vụ tổ chức các nơi trú ẩn an toàn và tạo ra các tuyến đường chuyển quân giữa Iraq và Syria. 

Hai tháng sau khi anh Shakr bị quân đội Iraq bắt, vào tháng 1/2014, thành phố Fallujah mới hoàn toàn nằm trong sự kiểm soát của phiến quân IS. Tuy nhiên anh Shakr kể lại rằng, nhiều tháng trước đó hầu hết các khu vực của thành phố này đã nằm trong tay chi nhánh al-Qaeda. 

Tại thời điểm đó, vũ khí của chúng khá thô sơ dù chúng đã chế tạo được chất nổ. “Chúng tôi có quá ít vũ khí. Chúng tôi chỉ có thể dựa vào các vụ đánh bom xe và đánh du kích trên đường phố để cướp vũ khí của quân đội”, anh Shakr nói. 

Sau đó, chi nhánh al-Qaeda này nhận được rất nhiều sự ủng hộ của các tộc người Sunni tại tỉnh Anbar vốn bất mãn với chính quyền Iraq. 

Phiến quân IS phô trương sức mạnh của mình (Ảnh AP)

“Những tộc người Sunni cảm thấy họ bị đàn áp, họ cảm thấy họ không có ai đại diện cho mình trong chính quyền”, anh Shakr nói. 

Với việc kiểm soát nhiều nguồn tài nguyên tại Syria, chi nhánh al- Qaeda đã có thể trả lương “hậu hĩnh” cho các chiến binh của mình. Anh Shakr cho biết anh nhận được 65 USD/tháng cộng với 45 USD cho vợ và 20 USD cho mỗi đứa con của mình. 

Trở thành IS hùng mạnh 

Sau khi đã “đủ lông đủ cánh” vào đầu năm 2013, chi nhánh này đổi tên thành IS và bắt đầu chiếm được một vài khu vực tại Syria và từ đây mâu thuẫn giữa IS và al-Qaeda đã bị đào sâu. 

Theo anh Shakr, dưới sự điều hành của al-Baghdadi, những chính sách của IS là “rất tùy hứng” và nhiều khi đi ngược hẳn với chính sách của tổ chức al-Qaeda. 

Anh Shakr cho biết: “Thủ lĩnh al-Qeada al-Zawahri luôn phản đối việc hành quyết theo kiểu chặt đầu công khai. Ông ấy cho rằng hành động này là không thể chấp nhận được”. 

Đến cuối năm 2013, al-Qaeda đã khai trừ chi nhánh của al- Baghdadi và kể từ đó, tên này đã nhanh chóng đẩy mạnh việc giành thêm nhiều quyền lực cho mình. 

Đầu tiên, IS chiếm Fallujah và nhiều phần của tỉnh Anbar. Sau đó các chiến binh của chúng chiếm thành phố Mosul vào tháng 6/2014. Tại thời điểm đó, chúng đã chiếm được 1/3 diện tích của Iraq và Syria. 

Rơi vào tay tình báo Iraq 

Trước đó, các quan chức tình báo Iraq đã nắm được vai trò quan trọng của anh Shakr và bắt đầu thu thập thông tin về anh thông qua những kẻ chỉ điểm của họ. 

Một quan chức tình báo Iraq cho biết một nhóm trinh sát đã tiếp cận nhà của anh Shakr tại Fallujah trong 11 ngày để theo dõi mọi hoạt động của anh và gia đình. 

Sau đó, nhóm này đã lọt được vào ngôi nhà và nghe lén mọi cuộc trao đổi của anh Shakr. 

Cuối cùng, vào cuối năm 2013, họ đã bắt anh Shakr. Các quan chức tình báo đã tìm ra cách thuyết phục anh làm việc cho họ. 

“Ai cũng có điểm yếu và điểm yếu của anh ta chính là gia đình anh ấy. Chúng tôi biết rằng để anh ấy chịu làm việc cho chúng tôi, chúng tôi phải bắt được gia đình anh ấy”, một quan chức tình báo Iraq nói. 

Anh Shakr cho biết anh coi chính quyền Iraq là người bảo vệ cho gia đình mình. 

“Tôi có thể phải ngồi tù cả đời và tôi rất tiếc về điều này. Nhưng ít nhất tôi cũng thấy rằng việc tôi bị bắt đã cứu cả gia đình mình”, anh Shakr nói./.