Trao quyền cho các tổ chức cộng đồng trong phòng chống HIV/AIDS

Ngày 25/9, tại Hà Nội, Liên hiệp các hội Khoa học và kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) phối hợp với Ủy ban Quốc gia phòng chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma túy, mại dâm tổ chức hội thảo “Xây dựng hệ thống cộng đồng bền vững trong hoạt động phòng chống HIV/AIDS ở Việt Nam”.

Tại hội thảo, Giáo sư Đặng Vũ Minh, Chủ tịch VUSTA cho biết, chỉ tính riêng Dự án thành phần VUSTA, đến hết tháng 6/2014 đã xây dựng được hệ thống cộng đồng với 83 tổ chức xã hội cấp cơ sở, hỗ trợ việc hình thành và phát triển một số mạng lưới như Mạng lưới người sống chung với HIV (VNP+), Mạng lưới hỗ trợ người sử dụng ma túy tại Việt Nam; tổ chức 293 khóa tập huấn, cung cấp dịch vụ dự phòng, chăm sóc và hỗ trợ cho trên 30.000 người cùng nhiều hoạt động khác.

GS. Đặng Vũ Minh phát biểu tại hội thảo

Những đóng góp của hệ thống cộng đồng đã được khẳng định trong báo cáo quốc gia về tiến độ chương trình AIDS 2014. Trong báo cáo của Chính phủ về thực hiện cam kết chính trị về HIV/AIDS tháng 3/2014 cũng đã chỉ rõ: “Chính phủ ngày càng công nhận đóng góp của các tổ chức xã hội đối với công tác phòng chống HIV/AIDS”.

Tuy nhiên, Giáo sư Đặng Vũ Minh cũng khẳng định, hoạt động của các tổ chức xã hội trong phòng, chống AIDS còn gặp một số khó khăn như nhận thức về vị trí, vai trò của các tổ chức xã hội còn hạn chế, việc đăng ký pháp nhân đôi khi còn bị chậm, nguồn lực dành cho các tổ chức xã hội tham gia vào phòng, chống HIV/AIDS chủ yếu là từ các tổ chức quốc  tế. Chính vì vậy, trong thời gian tới cần tiếp tục tìm các nguồn tài trợ cho các tổ chức xã hội, kể cả các nguồn từ ngân sách nhà nước.

Đánh giá về vai trò của các tổ chức xã hội, bà Kristan Schoultz - Giám đốc quốc gia Chương trình phối hợp của Liên Hợp Quốc về HIV/AIDS (UNAIDS) khẳng định, Việt Nam cần xem xét các giải pháp nhằm tăng tính hiệu quả và khả năng bền vững của công cuộc phòng chống HIV. Đây là điều quan trọng đối với những người hoạch định chính sách và quản lý, bởi vì các tổ chức này đang trên tuyến đầu của cuộc chiến với dịch HIV. 

Theo tiến sỹ Kristan Schoultz, kinh nghiệm quốc tế cho thấy cần tăng cường hơn nữa việc trao quyền cho các tổ chức cộng đồng để họ đảm nhận vai trò lớn hơn trong việc cung cấp các dịch vụ phòng, chống HIV, giúp gia tăng chất lượng và hiệu quả của các dịch vụ.

TS. Nguyễn Hoàng Long, Cục trưởng Cục phòng, chống HIV/AIDS, Bộ Y tế đã cập nhật về tình hình dịch HIV/AIDS tại Việt Nam. Theo đó, dịch HIV/AIDS ở Việt Nam mới chỉ giảm xu hướng gia tăng hàng năm và vẫn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây gánh nặng bệnh tật. Khoảng 80% kinh phí cho phòng chống HIV/AIDS ở Việt Nam là từ viện trợ.   

Theo TS.Nguyễn Hoàng Long, để có thể hướng đến kết thúc đại dịch HIV/AIDS vào năm 2030 cần nhanh chóng chuyển đổi từ phòng, chống HIV/AIDS chủ yếu dựa vào viện trợ sang lồng ghép vào hệ thống y tế, phân cấp và dựa vào ngân sách trong nước, chủ yếu là ngân sách nhà nước và bảo hiểm y tế./.