Thỏa thuận an ninh Mỹ- Afghanistan ngày càng xa vời

Bất chấp phản đối của Mỹ và tuyên bố lên án của Đại sứ quán Mỹ ở Kabul, Chính phủ Afghanistan sáng nay (13/02) vẫn thả tự do cho 65 tù nhân khỏi nhà tù Bagram, tỉnh Parwoan, ở phía Bắc thủ đô Kabul. Chính quyền Afghanistan khẳng định không có đủ bằng chứng để kết án những tù nhân này.

Binh sĩ Mỹ làm nhiệm vụ ở Kandahar phía nam thủ đô Kabul, Afghanistan (Ảnh: AP)

Trong khi đó, thông báo cùng ngày của Đại sứ quán Mỹ nhấn mạnh, những bằng chứng rõ ràng về tội ác của các tù nhân này chưa bao giờ được xem xét kỹ lưỡng. Phía Mỹ nêu rõ, một trong số những tù nhân vừa được thả tự do đã bị bắt giữ trong tình trạng bị thương sau một vụ tấn công nhằm vào quân đội Afghanistan. Nhiều trường hợp tù nhân khác bị bắt khi đang mang theo vũ khí, thậm chí chân đế phóng tên lửa và thiết bị chế tạo bom…

Kể từ khi tiếp quản quyền kiểm soát nhà tù Bagram từ quân đội Mỹ tháng 3/2013, Afghanistan đã thả tự do cho hàng trăm tù nhân bị giam giữ tại đây. Quyết định giữa tháng 1/2014 của Afghanistan đã gặp chỉ trích nặng nề từ đồng minh Mỹ, khi tuyên bố chỉ có bằng chứng để kết án 16 trong tổng số 88 người đang bị giam giữ, mà theo Mỹ là mối đe dọa với an ninh. Mỹ kịch liệt phản đối vì cho rằng những tù nhân này có liên quan tới các vụ giết hại binh sĩ Mỹ và lực lượng liên quân tại Afghanistan.

Sự việc thả tù nhân sáng nay (13/2) đánh dấu “một mốc thấp mới” trong quan hệ bất ngờ căng giữa Mỹ và Afghanistan, sau khi tổng thống Afghanistan Hamid Karzai từ chối ký kết thỏa thuận an ninh với Mỹ vào phút chót. Tổng thống Karzai cuối tháng trước đã tuyên bố không ký thỏa thuận an ninh song phương với Mỹ và nói rằng, nếu Mỹ không rút quân, Afghanistan sẽ không thể khởi động đàm phán hòa bình với phiến quân Taliban.

Căng thẳng giữa Mỹ và Afghanistan gia tăng trong bối cảnh binh sĩ nước ngoài sẽ rút quân khỏi quốc gia Nam Á này vào cuối năm nay. Tình hình khiến các nước trên thế giới lo ngại khi Taliban đang trỗi dậy mạnh mẽ tại Afghanistan, có thể kéo Afghanistan trở lại với bóng đen của bạo lực sau năm 2014 và nguy hiểm hơn nữa là bất ổn của cả khu vực.

Quan hệ Mỹ - Afghanistan bất ngờ bước vào giai đoạn căng thẳng mới, trong bối cảnh các hãng truyền thông Afghanistan đầu năm nay đều đưa tin, 2 nước đang tiến gần tới Hiệp ước an ninh song phương và việc ký kết sẽ chỉ tính bằng ngày.

Hội nghị Hội đồng Bô lão Afghanistan tháng 11/2013, đã có quyết định mang tính lịch sử khi chấp thuận Hiệp ước an ninh song phương với Mỹ, đồng thời thúc giục Tổng thống Karzai ký hiệp ước trong năm 2013. Song ông Karzai đã bác bỏ yêu cầu này. Hành động của Tổng thống Afghanistan cho thấy ông sẵn sàng ngồi vào bàn đàm phán với Taliban bất chấp việc phải “đánh đổi” quan hệ với Mỹ. Nhà lãnh đạo Afghanistan cũng muốn khẳng định sự tự lực của đất nước mình trong giải quyết vấn đề an ninh, hướng tới ổn định và phát triển./.