Nội các mới của Pháp: Nhiều xáo trộn

Thay tướng kinh tế

Trước thời điểm công bố nội các mới, giới phân tích chính trị Pháp hầu như đều có chung nhận định ở 3 điểm:

Thứ nhất, sẽ khó có sự thay đổi ở các chức danh ở hai Bộ quan trọng là Ngoại giao và Quốc phòng bởi đây đang là thời điểm căng thẳng trong quan hệ giữa Pháp/châu Âu với Nga.

Thứ hai, ông Valls bắt buộc phải tuân thủ quy tắc “bình đẳng giới” mà Tổng thống Francois Hollande đặt ra nên trong bối cảnh một nữ Bộ trưởng (Cecile Duflot) của đảng Xanh rút lui, các gương mặt nữ trong nội các cũ (Najat Vallaud-Belkacem, Aurelie Filippetti, Christiane Taubira…) gần như chắc chắn giữ được ghế và một nữ chính trị có tiếng là bà Segolene Royal sẽ được bổ nhiệm.

Và cuối cùng, những thay đổi lớn nhất của tân Thủ tướng Manuel Valls sẽ là ở các Bộ liên quan đến kinh tế, việc làm, giáo dục… những vấn đề gây nhiều căng thẳng nhất và cũng bị coi là thất bại nhất trong 2 năm qua.

Tân Thủ tướng Manuel Valls sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn trước mắt (Ảnh AP)

Những dự đoán này đều đã thành hiện thực. Hai ông Laurent Fabius và Jean-Yves Le Drian đều tiếp tục ở lại cương vị Ngoại trưởng và Bộ trưởng Quốc phòng trong khi tất cả lãnh đạo các Bộ về kinh tế đều thay đổi lãnh đạo.

Pierre Moscovici, Bộ trưởng kinh tế phải nhường ghế cho Arnaud Montebourg. Trong Chính phủ cũ của ông Jean Marc Ayrault, ông Montebourg là Bộ trưởng phục hồi sản xuất, một chức danh cấp dưới của ông Moscovici.

Trong dư luận Pháp, ông Montebourg được đánh giá là quyết liệt hơn ông Moscovici. Tương tự, ông Michel Sapin, Bộ trưởng việc làm, phải nhường lại ghế cho ông Francois Rebsamen, một người thân cận của Tổng thống Hollande, và chuyển sang nắm Bộ Tài chính.

Một sự thay đổi quan trọng khác là ở Bộ Nội vụ của chính ông Valls trước đây. Trái với nhiều dự đoán, ông Valls đã chọn ông Bernard Cazeneuve, một nhân vật được đánh giá cao ở Bercy, vốn là Bộ trưởng Ngân khố trong nội các cũ, để ngồi vào chiếc ghế mà mình để lại ở Bộ Nội vụ, một Bộ rất quyền lực trong chính phủ Pháp.

Trong những thay đổi đáng chú ý khác có sự xuất hiện của bà Segolene Royal ở cương vị Bộ trưởng sinh thái, phát triển bền vững và năng lượng. Bà Royal thay vào vị trí của bà Cecile Duflot, người của đảng Xanh sau khi đảng này tuyên bố rút khỏi liên minh với đảng Xã hội vì bất đồng quan điểm với ông Manuel Valls.

Ở Bộ Giáo dục, ông Vincent Peillon phải trả giá cho cải cách đầy tranh cãi về lịch học ở các cấp phổ thông và bị thay thế bởi ông Benoit Hamon, một nhân vật được đánh giá là cấp tiến trong đảng Xã hội.

Cuối cùng, ở Bộ Tư pháp, dù bị xem là có mâu thuẫn với ông Valls trong cải cách về luật Hình sự, bà Christiane Taubira vẫn được giữ lại ghế Bộ trưởng nhờ uy tín tương đối cao trong cánh tả.

Nội các mới được công bố trong ngày hôm nay (2/4) gồm 16 Bộ trưởng, gồm 8 nam, 8 nữ. Dự kiến trong tuần tới, các chức danh Bộ trưởng đặc trách và Quốc vụ khanh sẽ được công bố.

Đúng như chỉ đạo trước đó của Tổng thống Francois Hollande, nội các mới đã được rút gọn, so với 20 chức danh Bộ trưởng (chưa kể Bộ trưởng đặc trách và Quốc vụ khanh) trước đây trong chính phủ của ông Jean Marc Ayrault.

Quyết liệt hơn?

Theo Hiến pháp của Pháp, nội các mới sẽ phải được Quốc hội bỏ phiếu tín nhiệm thông qua và sự rút lui của đảng Xanh khỏi liên minh làm dấy lên những lo ngại rằng nội các mới của ông Manuel Valls sẽ gặp khó khăn khi bỏ phiếu tín nhiệm.

Tuy nhiên, các nhà phân tích chỉ ra rằng khả năng này không cao, do cánh tả vẫn chiếm đa số ở Quốc hội và các đảng phái sẽ tránh tạo ra một cuộc khủng hoảng chính trị nữa trong tình hình khủng hoảng kinh tế hiện nay.

Nhưng để đảm bảo Chính phủ mới được hậu thuẫn bởi một đa số ở Quốc hội để có thể mạnh tay hành động, ông Manuel Valls được dự đoán sẽ bổ sung thêm vào Chính phủ các thành viên của Đảng thiên tả (PRG) hay các gương mặt đến từ xã hội dân sự trong tuần tới.

Câu hỏi đặt ra với Chính phủ mới sẽ có những thay đổi nào?

Dựa vào gương mặt mới được ông Manuel Valls lựa chọn, giới phân tích chính trị ở Pháp nhận định, ông Valls đã chọn những người tương đối “giống” ông, tức là quyết liệt, ít nhất là trong lời nói, trái ngược với ông Ayrault trước kia.

Việc giao cho ông Stephane Le Foll, Bộ trưởng Nông nghiệp, làm người phát ngôn mới của chính phủ thay nữ Bộ trưởng trẻ Najat Vallaud-Belkacem, là một minh chứng cho việc này.

Ông Le Foll là người giỏi diễn thuyết, được coi là chịu áp lực tốt, thể hiện qua những cuộc đàm phán giữa ông với phe biểu tình “Mũ đỏ” ở vùng Bretagne trong thời gian qua. Tương tự, việc đặt Bộ kinh tế rất quan trọng vào tay ông Arnaud Montebourg cũng thể hiện phong cách này của ông Valls.

Với một người nhiều tham vọng như ông Manuel Valls, một điểm nữa cũng rất được chú ý trong lần thay đổi nội các lần này, đó là những nhượng bộ quyền lực giữa ông Valls và Tổng thống Francois Hollande.

Ông Valls được chọn như một sự bất đắc dĩ với ông Hollande và chính trường Pháp đặt nhiều câu hỏi về “không gian hành động” của ông Valls. Liệu điện Elysees có can thiệp sâu vào công việc của điện Matignon hay không và liệu ông Hollande có chỉ xem ông Valls như là một “cộng sự” giống cách ông Nicolas Sarkozy đối xử với ông Francois Fillon trước kia hay không?

Dựa trên danh sách nội các ban đầu, đặc biệt ở ghế Bộ trưởng Nội vụ nhiều quyền lực, có thể thấy ông Valls đã không bị chi phối quá nhiều từ ông Hollande.

Trước thời điểm công bố, rất nhiều nguồn tin trong truyền thông Pháp nhận định ông Hollande muốn đưa ông Francois Rebsamen, một trong những người thân cận nhất của mình vào vị trí này, hoặc là ông Bertrand Delanoe, cựu Thị trưởng Paris.

Tuy nhiên, việc bổ nhiệm ông Bernard Cazeneuve là một bất ngờ. Tất nhiên, danh sách đầy đủ của nội các mới được công bố trong tuần tới, sẽ làm rõ hơn bức tranh quyền lực hành pháp hiện nay của nước Pháp./.