10 câu hỏi được đặt ra sau vụ máy bay Malaysia bị mất tích

48 giờ sau khi chiếc máy bay chở 239 người mang số hiệu MH370 của hãng hàng không Malaysia Airlines bị mất tích, những câu hỏi đặt ra liên quan đến vụ việc này hiện vẫn nhiều hơn những câu trả lời.

Tàu Malaysia vẫn đang nỗ lực tìm kiếm ở khu vực được cho là nơi máy bay Malaysia gặp nạn (Ảnh: Getty Images)

Theo The Guardian, chiếc Boeing 777 đã biến mất khỏi màn hình radar chỉ sau 40 phút cất cánh từ sân bay quốc tế ở Kuala Lumpur đi Bắc Kinh vào sáng 8/3. Cho đến nay, tung tích của chiếc máy bay này vẫn còn đang là điều bí ẩn.

Theo các chuyên gia, đã 48 tiếng đồng hồ trôi qua, máy bay chắc chắn đã hết nhiên liệu, khả năng chiếc Boeing777 đã đáp xuống một sân bay khác là không thể xảy ra. Với mỗi giờ trôi qua, dường như hy vọng của mọi người về một phép màu lại càng trở nên mờ nhạt.

Dưới đây là những nghi vấn liên quan đến số phận của chuyến bay MH370:

Tại sao không có tín hiệu cầu cứu?

Kiểm soát không lưu ở Subang, bên ngoài Kuala Lumpur, đã không nhận được một tín hiệu khẩn cấp nào của MH370 từ phi công chính lẫn phi công phụ trên chuyến bay trước khi nó biến mất khỏi màn hình radar.

Nhận định về tình huống trên, các chuyên gia an toàn hàng không đều cho rằng, trường hợp máy bay đột ngột biến mất mà không có tín hiệu khẩn cấp là “bất thường”.

Chuyên gia David Learmount của tạp chí Flight Global nhận định máy bay đang bay ở độ cao hơn 11.000m thì mất tín hiệu. Ở thời điểm đó và với độ cao như vậy, phi công có rất nhiều thời gian để phản ứng trước bất kỳ vấn đề gì và gửi tín hiệu cấp cứu.

Ông Learmount nói: “Có một điều gì đó xảy ra và các phi công đã không nói với bất kỳ ai. Tại sao vậy? Đó là một câu hỏi thật khó trả lời. Điều đó hoàn toàn bất bình thường vì các phi công có đủ thời gian để phát tín hiệu nếu có gì bất trắc. Trừ khi là có một quả bom trên máy bay, tuy nhiên, vẫn chưa có bằng chứng về điều đó”.

Làm thế nào hành khách có thể sử dụng hộ chiếu bị đánh cắp để lên máy bay?

Trong danh sách hành khách trên chuyến bay MH370 được công bố, có 2 công dân châu Âu là Christian Kozel, người Áo, và Luigi Maraldi, người Ý. Tuy nhiên cả hai người này đều không lên máy bay. Hộ chiếu của hai người này đều bị đánh cắp trước đó.

Các tình nguyện viên và nhân viên cứu hộ cầu nguyện cho hành khách trên chuyến bay MH370 (Ảnh: Reuters)

Hiện Interpol đã xác nhận rằng “ít nhất 2 hộ chiếu” được lưu trữ trong cơ sở dữ liệu Hồ sơ đi lại bị mất và đánh cắp, được hành khách sử dụng để lên chuyến bay MH370 của Malaysia Airlines.

Tổng thư ký Interpol Ronald Noble trong một tuyên bố cho biết: “Hiện còn quá sớm để suy đoán về bất kỳ mối liên hệ nào giữa hai tấm hộ chiếu bị đánh cắp và sự biến mất đầy bí ẩn của chiếc Boeing777. Mặc dù vậy, việc bất kỳ hành khách nào lên máy bay bằng hộ chiếu bị đánh cắp cũng là một mối lo ngại lớn”.

Ông Ronald Noble khẳng định: “Đây là tình huống chúng tôi không hề muốn xảy ra. Đã nhiều năm qua Interpol luôn đặt câu hỏi tại sao các nước lại chờ đến khi bi kịch xảy ra thì mới thắt chặt an ninh ở các cửa khẩu và sân bay”.

Máy bay mất tích có liên quan đến khủng bố?

Ngoài trường hợp sử dụng hộ chiếu bị đánh cắp để lên máy bay, theo thông báo của Malaysia Airlines, trên chuyến bay có 158 người Trung Quốc, trong đó có hai người được cho là người Duy Ngô Nhĩ tới từ Tân Cương, một điểm nóng bất ổn của Trung Quốc. 

Người Duy Ngô Nhĩ theo Hồi giáo sống ở Tân Cương có nền văn hóa gần với Trung Á hơn và đã vài lần đòi độc lập. Mới tuần trước, Trung Quốc cáo buộc các phần tử cực đoan Tân Cương đã thực hiện cuộc tấn công khủng bố ở nhà ga Côn Minh, khiến 33 người chết. Dù vậy, đến nay vẫn chưa có nhóm nào nhận trách nhiệm về vụ máy bay mất tích.

Tại sao đội tìm kiếm chưa tìm thấy bất kỳ mảnh vỡ ?

48 tiếng đồng hồ sau khi chuyến bay MH370 bị mất tích, hàng chục tàu và máy bay từ 11 quốc gia đã tham gia công tác tìm kiếm cứu nạn nhưng cho đến nay, tung tích của chiếc máy bay bị mất tích vẫn bặt vô âm tín.

Tại sao điện thoại của hành khách trên máy bay mất tích vẫn đổ chuông?

Ít nhất một thân nhân của một hành khách Trung Quốc trên chiếc máy bay bị mất tích khẳng định đã gọi điện được cho hành khách này và chuông điện thoại vẫn đổ dù không ai trả lời. Đoạn video quay cảnh gia đình người này gọi điện cho hành khách nói trên đã được đưa lên truyền hình.

Ngay sau khi có thông tin trên, một nhóm thân nhân của các hành khách đã kiến nghị hãng Malaysia Airlines “tiết lộ sự thật” về điều gì đã xảy ra với chuyến bay.

Tại sao Malaysia Airlines chậm trễ trong việc thông báo máy bay mất tích?

Đài kiểm soát không lưu mất dấu chuyến bay MH370 vào lúc 2h40’ sáng 8/3. Tuy nhiên trong nhiều giờ người thân của các hành khách ở Bắc Kinh tin rằng, máy bay chỉ bị "trễ giờ”.

Người thân của những hành khách trên chuyến bay số hiệu MH370 vẫn đang khắc khoải mong ngóng thông tin của chiếc máy bay này (Ảnh: Reuters)

Tại sân bay Bắc Kinh – điểm đến của chuyến bay MH370, không hề có bất cứ thông báo nào về việc máy bay mất tích. Nhiều gia đình các hành khách cho hay, họ chỉ biết thông tin chiếc máy bay bị mất tích qua báo chí.

Chỉ đến 9h5’ sáng 8/3, đại diện của Malaysia Airlines mới lên tiếng thừa nhận: “Chúng tôi lấy làm tiếc thông báo rằng, chúng tôi đã hoàn toàn mất liên lạc với chuyến bay MH370”.

Sự chậm trễ đơn giản chỉ là do sự yếu kém hay trong lúc cấp bách, các quan chức của Malaysia Airlines không đủ tỉnh táo đưa ra phản ứng kịp thời? Hay có một điều gì đó đáng ngờ đã xảy ra?

Chiếc máy bay đã cố quay trở lại?

Ngày 9/3, phát biểu trong một cuộc họp báo, Tướng Tan Sri Datuk Sri Rodzali Daud - Tư lệnh Không quân Hoàng gia Malaysia (RMAF) xác nhận, dữ liệu hình ảnh từ một radar quân sự của Malaysia cho thấy, rất có thể máy bay Boeing 777-200 của hãng Malaysia Airlines (MAS) đã quay lại trước khi biến mất vào sớm ngày 8/3.

Mặc dù vậy ông Rodzali cho biết: “Các cơ quan chức năng vẫn đang làm rõ vấn đề này bởi trên các radar dân sự, không có dấu hiệu chứng minh chiếc máy bay mang số hiệu MH370 thực hiện việc thao tác quay trở lại”.

Về nguyên tắc, máy bay thực hiện thao tác quay trở lại sân bay nơi nó cất cánh khi gặp bất kỳ sự cố hay trục trặc nào đó trên máy bay.

Ông Rozali nói: “Khi có một tình huống diễn ra không đúng như kế hoạch, hoặc xảy ra sự cố, phi công sẽ thực hiện việc quay trở lại. Tuy nhiên, không có tín hiệu khẩn cấp hoặc các cuộc gọi báo cáo sự cố nào được phát đi. Chúng tôi thực sự bị bối rối trước tình huống này”.

Nếu đây đúng là sự thật, tại sao máy bay lại quay đầu, phải chăng nó đã gặp sự cố nghiêm trọng liên quan đến kỹ thuật? Hay có yếu tố của tội phạm khủng bố tác động đến việc này?

Kiểm soát không lưu mất liên lạc, tại sao có phi công bắt được tín hiệu của MH370?

Một phi công của chiếc Boeing 777 cho biết ông đã bắt được tín hiệu với máy bay này chỉ vài phút sau khi kiểm soát không lưu của phía Việt Nam yêu cầu cung cấp thông tin.

Viên phi công giấu tên trả lời tờ New Sunday Times cho hay: “Chúng tôi cố gắng liên lạc với MH370 vào 1h30 và hỏi họ đã vào không phận Việt Nam hay chưa?”.

Trực thăng B-7776 hạ cánh trên tàu Haixun 31 - con tàu được điều động tham gia tìm kiếm cứu nạn máy bay Malaysia bị mất tích (Ảnh: Tân Hoa xã)

Viên phi công này khẳng định, ông đã nhận được tín hiệu hồi đáp: “Giọng nói ở phía bên kia có thể là một trong hai cơ trưởng Zaharie (Ahmad Shah, 53 tuổi) hoặc Fariq (Abdul Hamid, 27 tuổi), nhưng tôi chắc chắn đó là phi công”.

Ông nói thêm: “Âm thanh rất nhiễu, tôi chỉ có thể nghe tiếng nói lầm bầm từ đầu bên kia. Đó là lần cuối cùng tôi bắt được tín hiệu của họ. Sau đó chúng tôi đã không thể liên lạc được với họ”.

Vệt dầu loang có liên quan gì không?

Một máy bay tìm kiếm cứu nạn của Việt Nam đã phát hiện có thể là hai vệt dầu loang ở khu vực máy bay mất tích. Tuy nhiên các tàu đến khu vực này không tìm kiếm thấy gì. Hiện vẫn chưa thể xác định vệt dầu loang có liên quan đến chiếc máy bay Boeing777 bị mất tích hay không.

Đến bao giờ sự thật về chiếc máy bay bị mất tích mới được làm rõ?

Sự biến mất đột ngột của chiếc Boeing777 – loại máy bay dân dụng an toàn nhất trong lịch sử hàng không thế giới, được các chuyên gia hàng không đánh giá là thảm họa “hiếm gặp”.

Mohan Ranganathan, một tư vấn viên an toàn hàng không làm việc cho Ủy ban Tư vấn An toàn Hàng không Dân dụng của Ấn Độ cho hay “cực kỳ hiếm xảy ra khả năng một chiếc máy bay mất liên lạc hoàn toàn mà không có dấu hiệu nào đó báo trước vấn đề”.

“Máy bay 777 vốn rất an toàn – tôi thực sự ngạc nhiên”, ông Ranganathan nói.

Neil Hansford, Chủ tịch hãng tư vấn Strategic Aviation Solutions (Giải pháp Hàng không Chiến lược), thì nói như sau về máy bay Boeing 777: “Nó có thể là một trong những chiếc phi cơ an toàn nhất trong lịch sử hàng không”.

Theo Hansford, có tới trên 1.030 chiếc máy bay loại này đã được chế tạo nhưng chỉ có 60 sự cố được ghi lại, đa phần là những sự cố nhỏ. Ông cho biết, xác suất cả 2 động cơ bị hỏng cùng một lúc là rất thấp. “Mà mất một động cơ trong chế độ bay tiết kiệm nhiên liệu thì sẽ không bị rơi”.

Hansford cho biết ông có nghe một số người đồn đoán về khả năng phá hoại hay đánh bom, nhưng ông cho rằng điều này là còn quá sớm.

Lịch sử hàng không thế giới mới chỉ ghi nhận có một tai nạn hàng không tương tự là vụ chuyến bay 447 của Air France, rơi xuống Đại Tây Dương hồi năm 2009 khi bay từ Rio tới Paris. Các nhà điều tra chỉ xác định được nguyên nhân tai  nạn sau khi tìm thấy hộp đen 2 năm sau đó. Như vậy, đối với trường hợp của chiếc Boeing777 mang số hiệu MH370, tất cả vẫn nằm trong một bức màn bí mật, ít ra là cho đến khi nó được tìm thấy./.