Ngày 24/11 (theo giờ Việt Nam), nhóm chuyển giao quyền lực của ông Biden đã công bố các nhân vật đầu tiên trong nội các tương lai, phụ trách chính sách đối ngoại và an ninh quốc gia, trong đó lần đầu tiên, một nhân vật gốc Latin và là người nhập cư được lựa chọn làm bộ trưởng an ninh nội địa, một phụ nữ được chọn làm giám đốc tình báo quốc gia. CNN cho biết, gần một nửa trong đội ngũ nhân sự cấp cao của ông Biden là người da màu và có sự xuất hiện nhiều hơn các gương mặt nữ giới.

Điều này cho thấy Joe Biden đang thực hiện đúng cam kết xây dựng một chính phủ đa dạng nhất trong lịch sử hiện đại, phản ánh đúng những giá trị của nước Mỹ. Ông nhấn mạnh một ưu tiên quan trọng: nội các mới sẽ “trông giống như nước Mỹ” xét về độ đa dạng và xuất thân của các thành viên.

Ảnh: NBC News

Cameron French – người phát ngôn của đội ngũ chuyển giao quyền lực của ông Biden cho biết: “Như những gì ông Biden đã thực hiện trong suốt chiến dịch tranh cử và trong quá trình chuyển giao, ông ấy có chủ trương tìm kiếm những tiếng nói đa dạng để phát triển và thực hiện tầm nhìn về chính sách, nhằm giải quyết những thách thức lớn nhất của đất nước”.

Trước đây, chính quyền Tổng thống Obama từng được coi là một trong những chính quyền đa dạng nhất về thành phần, trong khi nội các của chính quyền Donald Trump phần lớn là người da trắng và nam giới. Giới phân tích cho rằng, với chủ trương xây dựng chính quyền nêu trên, ông Biden có thể tận dụng một loạt kiến ​​thức chuyên môn và kinh nghiệm sống mà các thành viên đảm nhận những vai trò chủ chốt trong nội các mang lại.

Theo SCMP, thông báo mới về việc công bố nhân sự nội các được đưa ra trong bối cảnh Cơ quan Dịch vụ Tổng hợp Mỹ (GSA) đã xác định ông Biden là “Tổng thống đắc cử”, đồng thời cam kết cung cấp cho chính quyền sắp tới các nguồn lực và sự hỗ trợ cần thiết để thực hiện chuyển giao quyền lực suôn sẻ và hòa bình. Trong một tuyên bố hôm 23/11, nhóm chuyển giao quyền lực của ông Biden nói rằng quyết định của GSA là “một bước đi cần thiết để bắt đầu giải quyết những thách thức mà nước Mỹ đang phải đối mặt, trong đó có kiểm soát đại dịch và đưa nền kinh tế trở lại đúng hướng”. Theo kế hoạch, các thành viên trong nhóm chuyển tiếp của ông Biden sẽ gặp gỡ các quan chức chính phủ đương nhiệm trong một vài ngày tới để thảo luận về các vấn đề như chính sách đối ngoại, an ninh quốc gia và dịch Covid-19.

Trong đội ngũ nhân sự mới của ông Biden, có nhiều gương mặt quen thuộc, từng đảm nhiệm những vai trò cấp cao trong chính quyền ông Obama.

Cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Mỹ Antony Blinken – người từng làm việc với ông Biden gần 20 năm qua, được chọn cho vị trí ngoại trưởng. Vị trí lãnh đạo Bộ An ninh Nội địa Mỹ sẽ được giao cho luật sư Alejandro Mayorkas – người Mỹ gốc Latin, còn ghế đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc dự kiến thuộc về bà Linda Thomas-Greenfield. Ông Jake Sullivan, 43 tuổi, dự kiến trở thành cố vấn an ninh quốc gia trẻ tuổi bậc nhất tại Nhà Trắng.

Cựu Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Antony Blinken. Ảnh: France 24

Bà Avril Haines được lựa chọn là giám đốc tình báo quốc gia và là phụ nữ đầu tiên giữ vai trò này. Washington Post dẫn một số nguồn thạo tin cho biết, ông Biden sẽ sớm đề cử cựu Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) Janet Yellen làm bộ trưởng tài chính. Nếu được xác nhận, bà sẽ là người phụ nữ đầu tiên đứng đầu Bộ tài chính Mỹ. Tuần trước, Biden từng thông báo ông sẽ chọn một bộ trưởng tài chính được “mọi thành viên của đảng Dân chủ chấp nhận”.

Không giống như Tổng thống Trump-vốn ưa thích những nhân vật nằm ngoài bộ máy chính trị, hoặc ông Obama-người tập trung chú ý vào các ngôi sao chính trị mới nổi, các đề cử mới của ông Biden cho đến nay tập trung chủ yếu vào các nhà kỹ trị, có bề dày kinh nghiệm và năng lực làm việc.

Leon Panetta, cựu Bộ trưởng Quốc phòng cho biết, đây là một cách tiếp cận đơn giản nhưng hiệu quả: “Không cần nhắm đến sự nổi tiếng, thay vì đó ông tìm kiếm những người ông biết rõ rằng họ có thể đảm đương công việc và những người ông có thể làm việc cùng”.

Cựu chỉ huy lực lượng NATO ở châu Âu - ông James Stavridis nhận xét: “Điều nổi bật nhất trong nhóm cố vấn an ninh quốc gia là họ hiểu rõ về nhau. Họ rất nhanh nhạy, có tính tập thể, rất trung thành với nhau và với lãnh đạo của họ. Đó là một sự tương phản hoàn toàn với chính quyền tiền nhiệm”.

Ảnh: Mynorthwest.com

Những đề cử này của ông Biden hoàn toàn trái ngược với đề cử của ông Trump khi lên nắm quyền. Ngoại trưởng đầu tiên dưới thời Trump – ông Rex Tillerson từng là một giám đốc điều hành công ty và gần như không có kinh nghiệm làm việc trong chính phủ. Cố vấn an ninh quốc gia đầu tiên của ông, Michael Flynn là một vị tướng về hưu, dẫn đầu phong trào chống bà Hillary Clinton.

Đội ngũ chuyển giao quyền lực của ông Biden cho biết, các thành viên kể trên là “những nhân vật cấp cao dày dặn kinh nghiệm, đã từng được tôi luyện trong khủng hoảng và sẵn sàng bắt tay thực hiện nhiệm vụ ngay trong ngày đầu tiên. Các quan chức sẽ làm việc để xây dựng lại các thể chế, đổi mới và thiết lập lại vai trò lãnh đạo của nước Mỹ, giúp người Mỹ được an toàn cả ở trong nước lẫn ngoài nước, đồng thời giải quyết những thách thức lớn trong thời đại mới, từ bệnh truyền nhiễm đến khủng bố, vấn đề hạt nhân, tấn công mạng và biến đổi khí hậu”.

Theo AP, cách lựa chọn nội các mới của ông Biden báo hiệu sự thay đổi chính sách rõ rệt tại Washington, rời bỏ chủ trương "Nước Mỹ trước tiên" mà ông Trump theo đuổi, vốn xem nhẹ quan hệ đồng minh, nới lỏng quy định quản lý và đưa Mỹ quay trở lại những chính sách mang tính truyền thống hơn.

Ưu tiên hàng đầu trong chính quyền của ông Biden là tái gia nhập các tổ chức, liên minh và những hiệp ước ông Trump đã làm suy yếu hoặc rút lui trong 4 năm qua. Đội ngũ nhân sự mới có nhiệm vụ đưa Mỹ quay trở lại Hiệp định Paris về chống biến đổi khí hậu, Tổ chức Y tế thế giới, khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran, củng cố quan hệ với NATO và tìm kiếm các thỏa thuận thương mại như một cách thức chống lại sự ảnh hưởng ngày càng gia tăng của Trung Quốc.

Bà Linda Thomas-Greenfield được đề cử giữ vị trí Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc. Ảnh: American's diplomat

Stewart Patrick, Giám đốc Ban Chương trình  Kiểm soát Toàn cầu và Tổ chức Tài chính Quốc tế thuộc Hội đồng Quan hệ đối ngoại cho biết: “Thách thức lớn đối với chính quyền ông Biden sẽ là thuyết phục các khán giả nước ngoài, thậm chí các đồng minh và đối tác rằng Mỹ là một quốc gia đáng tin cậy, nói như ông Biden “Mỹ đã quay trở lại”. Đây là sẽ sự thay đổi 180 độ chính sách đối ngoại lần thứ hai sau 4 năm qua”.   

Nhiều quan chức nước ngoài nhận xét rằng, khi nói đến những thay đổi thế giới trải qua suốt nhiều năm, kể từ thời ông Obama, có lẽ sự thay đổi lớn nhất là mâu thuẫn ngày càng gia tăng giữa Mỹ với Trung Quốc. Một số ý kiến cho rằng ông Biden không nên bác bỏ những nỗ lực của chính quyền Trump và tiếp tục áp đặt lệnh trừng phạt, thuế quan và nhiều biện pháp khác để gây sức ép lên Trung Quốc.

Joe Biden và các trợ lý của ông, bao gồm cả Blinken cho biết, họ nhận thức rõ về việc mối quan hệ Mỹ-Trung đang trong một giai đoạn mới. Tuy nhiên, họ nhấn mạnh đã thấy điều này ngay cả dưới thời Obama. Đội ngũ của ông Biden từng tuyên bố sẽ cứng rắn với Trung Quốc nhưng theo một cách chiến lược hơn Trump, trong đó đề cao việc phối hợp với các đồng minh và làm việc thông qua các thể chế đa phương để đối phó Bắc Kinh.

Kể từ khi thực hiện chiến dịch tranh cử cho đến khi chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống, ông Biden luôn tìm cách hàn gắn những chia rẽ nội bộ.

Ông công khai đề xuất một số vị trí cho phe cấp tiến của đảng Dân chủ. Tuy nhiên, ông đã giao những vai trò quan trọng cho các phụ tá ôn hòa và cố vấn lâu năm đáng tin cậy của ông. Vòng tròn trung thành này sẽ luôn ở phía trước và giữ vị trí trung tâm trong phòng Bầu dục.

Ông Jake Sullivan, 43 tuổi, dự kiến trở thành cố vấn an ninh quốc gia trẻ tuổi bậc nhất tại Nhà Trắng. Ảnh: Great Decisions

Một số đề cử của ông cũng nhận được sự ủng hộ của nhóm cánh tả. Chẳng hạn, Jake Sullivan người được chỉ định làm cố vấn an ninh quốc gia không phải là nhân vật cánh tả, nhưng công việc của ông suốt 4 năm qua nhằm thu hút những ý tưởng tiến bộ, cùng với việc ông tham gia vào một dự án tại Quỹ Carnegie vì Hòa Bình Quốc tế đã thuyết phục được một số nhân vật hoài nghi. Theo đội ngũ chuyển giao quyền lực, ông Biden đã tránh những lựa chọn có thể gây ra các cuộc chiến chính trị nóng bỏng. Trước đó, nhiều thượng nghị sỹ Cộng hòa báo hiệu rằng họ sẽ phản đối mạnh mẽ việc đề cử cựu Cố vấn an ninh quốc gia Susan E. Rice giữ cương vị ngoại trưởng và Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren – một người yêu thích phong trào tự do giữ chức bộ trưởng tài chính. Đáng lưu ý, trong danh sách nội các mới của ông Biden, có một số nhân vật có quan hệ lâu năm với nhiều thành viên đảng Cộng hòa./.

Ông Biden phát biểu mừng chiến thắng tại Wilmington, bang Delaware ngày 7/11. Nguồn: Sky News
Thứ Tư, 09:02, 25/11/2020