Những người “giữ lửa” nghề thổi thuỷ tinh ở Xối Trì

Thứ Năm, 07:00, 23/03/2023

VOV.VN - Hầu hết các quán nhậu bình dân thường chỉ sử dụng một loại cốc duy nhất. Đó là chiếc cốc thủy tinh có màu xanh xanh, trăng trắng, đục ngầu rất đặc trưng. Ít ai có thể biết được những chiếc cốc này có nguồn gốc tại một làng nghề thủ công tại Nam Định.

nhung nguoi giu lua nghe thoi thuy tinh o xoi tri hinh anh 1 — Ngày qua ngày, không kể mùa đông hay mùa hè, những người thợ cuối cùng còn giữ “lửa” làng thủy tinh Xối Trì (Nam Trực - Nam Định) vẫn miệt mài làm việc trong nhiệt độ từ 50 đến 60 độ C, thổi những cục thủy tinh thành những chiếc cốc uống bia giá rẻ được sử dụng rộng rãi.

nhung nguoi giu lua nghe thoi thuy tinh o xoi tri hinh anh 2 — Từng là nghề thủ công đại trà nức tiếng, đến nay làng thủy tinh Xối Trì chỉ còn vỏn vẹn 3 lò thổi thủy tinh. Ông Trần Văn Duyên (50 tuổi), một trong số 3 chủ lò còn giữ “lửa” cho làng nghề cho biết, ông đã có gần 20 năm làm nghề thổi thủy tinh tại thôn Xối Trì, trong thôn chỉ còn 3 gia đình còn giữ nghề này, trong đó có 2 anh em nhà ông Duyên.

nhung nguoi giu lua nghe thoi thuy tinh o xoi tri hinh anh 3 — Mỗi lò thủy tinh nấu lên sẽ làm được khoảng 1.300 chiếc cốc, cứ cách 3-4 ngày mới nấu được 1 lò. Sản lượng như vậy là không cao, những chiếc cốc uống bia bán ra giá rất rẻ, nhưng có việc để làm đã là may mắn hơn phải bỏ nghề tìm kế sinh nhai khác, ông Duyên cho biết thêm.

nhung nguoi giu lua nghe thoi thuy tinh o xoi tri hinh anh 4 — Để làm ra được những sản phẩm ưng ý, người thợ phải cảm nhận được độ “chín” của thủy tinh. Thời gian đạt độ nóng chuẩn của thủy tinh rất ngắn, người thợ nào khéo sẽ nắm bắt được thời điểm đó để thổi cho thủy tinh có hình dáng như ý muốn

nhung nguoi giu lua nghe thoi thuy tinh o xoi tri hinh anh 5 — Thủy tinh nóng chảy được lấy ra bằng một chiếc ống rỗng, hay được gọi là ống tán, dùng để thổi thành hình cốc.

nhung nguoi giu lua nghe thoi thuy tinh o xoi tri hinh anh 6 — Quá trình thổi đòi hỏi người thợ phải đều hơi, thổi dứt khoát. Đây là công đoạn yêu cầu người làm phải có kinh nghiệm nhất định để giảm tỉ lệ sản phẩm lỗi phải tái chế.

nhung nguoi giu lua nghe thoi thuy tinh o xoi tri hinh anh 7 — Sau khi thổi định hình, những cục thủy tinh nóng chảy đã ra hình chiếc cốc.

nhung nguoi giu lua nghe thoi thuy tinh o xoi tri hinh anh 8 — Sau khi được thổi định hình, những chiếc cốc được cắt mép.

nhung nguoi giu lua nghe thoi thuy tinh o xoi tri hinh anh 9 — Phần mép thừa sẽ được mang đi tái chế lại.

nhung nguoi giu lua nghe thoi thuy tinh o xoi tri hinh anh 10 — Chiếc cốc được duy trì ở nhiệt độ nhất định trong quá trình cắt mép.

nhung nguoi giu lua nghe thoi thuy tinh o xoi tri hinh anh 11 — Phía trong xưởng sản xuất, những người thợ thủ công đang hăng say tạo nên những chiếc cốc dù hơi nóng hầm hập phả ra từ chiếc lò đun tỏa ra không khác gì một “chiếc lò bát quái”. Ông Duyên cười: “Làm việc tại đây phải có sức khỏe cũng như sức chịu đựng thật tốt mới có thể trụ được, có nhiều thương lái mua hàng vào tham quan đứng được chừng vài phút đã thấy khó thở và choáng váng.”

nhung nguoi giu lua nghe thoi thuy tinh o xoi tri hinh anh 12 — Những sản phẩm ở đây được nấu từ thủy tinh phế liệu mua từ các vùng lân cận, sau đó phân loại màu sắc rồi được đập nhỏ và rửa sạch trước khi đưa vào lò.

nhung nguoi giu lua nghe thoi thuy tinh o xoi tri hinh anh 13 — Công việc sơ chế nguyên liệu này thường do phụ nữ làm, nghe có vẻ nhẹ nhàng nhưng lại tiềm ẩn rất nhiều rủi ro khi những mảnh thủy tinh vỡ bắn vào mắt hoặc làm đứt tay chân.

nhung nguoi giu lua nghe thoi thuy tinh o xoi tri hinh anh 14 — Để giữ được nghề ông Duyên cũng như các hộ còn lại rất lao đao khi số tiền làm ra bởi những chiếc cốc thủy tinh nhiều khi không đủ để trang trải cuộc sống.

nhung nguoi giu lua nghe thoi thuy tinh o xoi tri hinh anh 15 — Trước đây, người làng Xối Trì thổi đủ loại thủy tinh như bóng đèn, bể cảnh…, cuộc sống cũng khấm khá từ đó. Nhưng rồi thời huy hoàng của thủy tinh thủ công qua đi, thủy tinh Trung Quốc rẻ hơn, mẫu mã cũng đa dạng dần chiếm lĩnh thị trường, chưa kể Xối Trì còn phải cạnh tranh khốc liệt với chính những sản phẩm tương tự trong nước được sản xuất trên dây chuyền hiện đại, thổi bằng khí của Tiền Hải (Thái Bình)./.

CTV Tuấn Anh/VOV.VN

Mời quý độc giả theo dõi VOV.VN trên

Tin liên quan

Làng tăm hương Quảng Phú Cầu - địa điểm du lịch chưa bao giờ hết "hot"

VOV.VN - Thời gian gần đây, làng tăm hương Quảng Phú Cầu (huyện Ứng Hoà, Hà Nội) nổi lên như một địa điểm check-in mới lạ. Không những thu hút du khách trong nước mà còn là nơi được rất nhiều khách quốc tế tìm đến.

Làng tăm hương Quảng Phú Cầu - địa điểm du lịch chưa bao giờ hết "hot"

Làng rèn quanh năm đỏ lửa ở Pác Rằng

VOV.VN - Được mệnh danh là “xưởng rèn thủ công” lớn nhất miền Bắc, nghề rèn tại làng Pác Rằng (xã Phúc Sen, huyện Quảng Uyên, tỉnh Cao Bằng) đã có từ khoảng 1.000 năm nay.

Làng rèn quanh năm đỏ lửa ở Pác Rằng

Làng làm hương khổng lồ ở Hải Dương tất bật vào vụ Tết

VOV.VN - Làng Dưỡng Thái Bắc (xã Phúc Thành, huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương) từ lâu nổi tiếng với nghề làm hương bài thủ công. Vào những ngày cận Tết Nguyên đán Quý Mão 2023, không khí của các hộ sản xuất hương trở lên nhộn nhịp hơn bao giờ hết.