Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh: Còn sở hữu chéo ngân hàng hay không?
VOV.VN - Giải trình băn khoăn của Chủ nhiệm Lê Tấn Tới, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho rằng "nếu chờ quy định xử lý triệt để vấn đề sở hữu chéo thì không có".
Bắt đầu đợt 2 của phiên họp 26, sáng nay 18/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét các báo cáo của Chính phủ cũng như và báo cáo tổng hợp nội dung thẩm tra về việc thực hiện một số nghị quyết của Quốc hội khóa XIV về giám sát chuyên đề, chất vấn và nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề, chất vấn từ đầu nhiệm kỳ khóa XV đến hết kỳ họp thứ 4.
Trình bày báo cáo thẩm tra của các cơ quan Quốc hội, về lĩnh vực ngân hàng, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Thị Thúy Ngần cho biết, các nội dung yêu cầu tại Nghị quyết số 134/2020/QH14 và Nghị quyết số 62/2022/QH15 cơ bản đã được thực hiện nghiêm túc, đầy đủ. Trong đó, xử lý có hiệu quả vấn đề sở hữu chéo, đầu tư chéo trong hệ thống các tổ chức tín dụng. Kết quả xử lý nợ xấu đạt kết quả tích cực. Tín dụng tăng trưởng khá hợp lý, chất lượng tín dụng được cải thiện.
Tuy nhiên, việc hoàn thiện pháp luật về cơ cấu lại tổ chức tín dụng và xử lý nợ xấu còn chậm. Thiếu chính sách ưu đãi, khuyến khích nhà đầu tư tham gia xử lý tài sản bảo đảm và mua bán nợ xấu. Việc tìm kiếm, đàm phán ngân hàng thương mại nhận chuyển giao bắt buộc đối với ngân hàng yếu kém còn gặp nhiều khó khăn.
Phát biểu về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - an ninh Lê Tấn Tới băn khoăn, hiện nay còn tình trạng sở hữu chéo không và điều này có tác động đến sự phát triển lành mạnh của nền kinh tế hiện nay hay không?
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đề nghị Thống đốc Ngân hàng Nhà nước nói thêm nội dung được ông Lê Tấn Tới đề cập. Ủy ban Kinh tế là cơ quan thẩm tra Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi, và theo ông Thanh, sở hữu chéo đã được kiểm soát tốt, vi phạm đã xử lý rồi, nhưng cơ chế để xử lý dứt điểm các cổ đông lớn thao túng, chi phối hoạt động ngân hàng còn nhiều ý kiến khác nhau.
Giảm tỷ lệ giới hạn cấp tín dụng hay tỷ lệ sở hữu cổ phần có xử lý dứt điểm được sở hữu chéo hay không còn chưa khẳng định được, bởi mở rộng hơn hay thu hẹp hơn đều có ảnh hưởng đến thu hút đầu tư nước ngoài, đến sự phát triển của nền kinh tế.
Báo cáo giải trình tại phiên họp, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng khẳng định thẩm tra của các cơ quan Quốc hội đã đánh giá khách quan công tâm với hoạt động của ngân hàng.
Nữ thống đốc nhấn mạnh, vấn đề sở hữu chéo, thao túng, sân trước sân sau trong lĩnh vực ngân hàng là vấn đề Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ rất quan tâm và yêu cầu Ngân hàng Nhà nước hoàn thiện văn bản quy định của pháp luật cũng như khi triển khai trong thực tiễn để khắc phục.
Bà cho biết, trên hồ sơ thì sở hữu chéo giữa các ngân hàng đến nay đã được khắc phục. Tức là trên hồ sơ cá nhân, tổ chức nào giữ tỷ lệ cổ phần như thế nào đối với hệ thống ngân hàng qua hoạt động cho vay đã thể hiện. Tuy nhiên, theo Thống đốc, thực tế, các tổ chức, cá nhân có thể đứng tên hoặc nhờ đứng tên sở hữu cổ phần, thậm chí thành lập doanh nghiệp trong hệ sinh thái để cho vay vốn ngân hàng. Vấn đề này qua điều tra và một số vụ việc vừa qua phát hiện. Đây là vấn đề Ngân hàng Nhà nước rất quan tâm.
Trong dự thảo Luật Các tổ chức tín dụng, việc khắc phục tình trạng sở hữu chéo, thao túng cũng là vấn đề trọng tâm. Dự thảo cũng đã thiết kế một số giải pháp giảm hiện tượng sở hữu chéo như mở rộng phạm vi khái niệm có liên quan, giảm tỷ lệ sở hữu cổ phần tại các tổ chức tín dụng, giảm giới hạn cấp tín dụng.
“Tuy nhiên, nếu chờ quy định xử lý triệt để vấn đề sở hữu chéo thì không có”, bà Nguyễn Thị Hồng nêu và cho rằng, quy định như dự thảo luật chỉ là một phần, cần phải kết hợp với các quy định khác để làm sao hoạt động của các tổ chức cá nhân minh bạch thì mới hướng tới giảm tình trạng này.
“Quy định như vậy nhưng doanh nghiệp người dân phải tuân thủ, nếu cố tình nhờ đứng tên thì không xử lý được. Đó là thực tế, khi cố tình nhờ đứng tên thì chỉ có cơ quan điều tra phát hiện như một số vụ vừa qua”, bà Nguyễn Thị Hồng nói thêm.
