Công bố một số Luật

* Luật Quốc tịch Việt Nam: Tiếp tục khẳng định nguyên tắc một quốc tịch nhưng có trường hợp ngoại lệ

Luật Quốc tịch Việt Nam được Quốc hội khóa XII thông qua tại kỳ họp thứ tư ngày 13/11/2008, gồm 6 chương, 44 điề. Đây là đạo luật rất quan trọng, trực tiếp xác định ai là công dân Việt Nam, qua đó làm phát sinh quyền, nghĩa vụ của công dân Việt Nam đối với Nhà nước cũng như trách nhiệm của Nhà nước CHXHCN Việt Nam đối với công dân Việt Nam. Đáp ứng yêu cầu của công cuộc đổi mới, phát triển đất nước trong tiến trình hội nhập quốc tế, thực hiện chính sách đại đoàn kết dân tộc, Luật quốc tịch Việt Nam có nhiều quy định mới thông thoáng đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài.
Đảm bảo tính xuyên suốt, truyền thống của nguyên tắc một quốc tịch đồng thời áp dụng một cách mềm dẻo, giải quyết vướng mắc trong thực tiễn, Luật tiếp tục khẳng định nguyên tắc một quốc tịch, những trường hợp ngoại lệ có thể đồng thời có quốc tịch nước ngoài.

Việc khẳng định một số ngoại lệ có thể có 2 quốc tịch không có nghĩa là từ bỏ nguyên tắc một quốc tịch mà là sửa đổi nguyên tắc này cho mềm dẻo hơn. Những trường hợp ngoại lệ là những trường hợp được Chủ tịch nước cho phép khi xin nhập quốc tịch Việt Nam, xin trở lại quốc tịch Việt Nam, trường hợp quốc tịch của trẻ em là con nuôi và trường hợp người Việt Nam định cư ở nước ngoài đã nhập quốc tịch nước ngoài nhưng vẫn mong muốn giữ quốc tịch Việt Nam.

Luật quy định rõ người Việt Nam định cư ở nước ngoài mà chưa mất quốc tịch Việt Nam theo quy định của pháp luật Việt Nam trước ngày Luật có hiệu lực thì vẫn còn quốc tịch Việt Nam và trong thời hạn 5 năm kể từ ngày Luật có hiệu lực, phải đăng ký với cơ quan đại diện Việt Nam ở nước nơi người đó định cư để giữ quốc tịch Việt Nam.

Luật cũng bổ sung quy định việc không đăng ký giữ quốc tịch Việt Nam là căn cứ để xác định mất quốc tịch Việt Nam. Với những người không quốc tịch đã cư trú ổn định lâu dài trên lãnh thổ Việt Nam từ 20 năm trở lên tính đến ngày Luật có hiệu lực thi hành mà tuân thủ Hiến pháp, pháp luật Việt Nam thì được nhập quốc tịch Việt Nam theo trình tự, thủ tục và hồ sơ do Chính phủ quy định.

Luật Quốc tịch Việt Nam có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2009.

* Luật Thi hành án dân sự: Nâng thời hiệu yêu cầu thi hành án dân sự lên 5 năm

Được Quốc hội khóa XII, kỳ hợp thứ tư thông qua ngày 14/11/2008, gồm 9 chương 183 điều, Luật thi hành án (THA) dân sự là đạo luật mới nhằm tiếp tục hoàn thiện các quy định về trình tự, thủ tục THA, xác định rõ địa vị pháp lý của cơ quan THA, phù hợp với yêu cầu thực tiễn đặt ra, tạo chuyển biến trong công tác THA dân sự.

Cơ bản kế thừa các quy định của Pháp lệnh năm 2004, Luật THA dân sự được bổ sung nhiều quy định mới trong đó các các vấn đề quan trọng như: Chấp hành viên có 3 ngạch gồm Chấp hành viên sơ cấp, trung cấp, cao cấp; việc bổ nhiệm Chấp hành viên phải thông qua thi tuyển, bỏ quy định hiện hành về việc bổ nhiệm Chấp hành viên theo nhiệm kỳ. Nâng thời hiệu yêu cầu thi hành án dân sự lên 5 năm ( thay vì 3 năm như trước) để đảm bảo quyền lợi của đương sự. Luật THA dân sự quy định theo hướng phân biệt rõ điều kiện để miễn và điều kiện để giảm THA.

Nhằm khuyến khích đương sự tích cực chấp hành án, đảm bảo công bằng trong việc xét miễn, giảm THA, Luật cũng quy định việc miễn, giảm THA căn cứ vào điều kiện THA, thời gian đã tổ chức THA, khoản đã thi hành được và mức nghĩa vụ còn phải thi hành. Ngăn chặn tình trạng người phải THA tẩu tán, hủy hoại tài sản, trốn tránh nghĩa vụ THA, Luật quy định về thẩm quyền và thủ tục áp dụng các biện pháp bảo đảm THA. Đổi mới cơ bản cơ chế xử lý tài sản để đảm bảo THA theo hướng chuyên nghiệp hóa việc định giá tài sản kê biên, Luật quy định việc định giá, định giá lại và bán đấu giá chủ yếu do tổ chức thẩm định giá, tổ chức bán đấu giá thực hiện.

Luật THA dân sự có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2009.

* Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt: Ô tô dưới 24 chỗ, xe mô tô có dung tích xi lanh trên 125 phân khối phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB)

Để đáp ứng yêu cầu phát triển KT-XH của đất nước trong giai đoạn tới, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, giảm nhập siêu, kiềm chế lạm phát, thực hiện cam kết của Việt Nam khi gia nhập WTO và đảm bảo nguồn thu cho ngân sách Nhà nước, Quốc hội khóa XII kỳ hợp thứ tư đã ban hành Luật Thuế TTĐB sửa đổi.

Luật thuế TTĐB sửa đổi có các điểm mới: Bổ sung ô tô dưới 24 chỗ ngồi vừa chở người, vừa chở hàng; xe mô tô có dung tích xi lanh trên 125 phân khối; tàu bay và du thuyền ( trừ tàu bay, du thuyền sử dụng cho mục đích kinh doanh vận chuyển hàng hóa, hành khách, du lịch) vào đối tượng chịu thuế.

Quy định bổ sung một số trường hợp không thuộc diện chịu thuế TTĐB là tàu bay, du thuyền sử dụng cho mục đích kinh doanh vận chuyển hàng hóa, hành khách, du lịch; ô tô dưới 24 chỗ ngồi nhưng được sử dụng vào mục đích chuyên dùng; hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài vào khu phi thuế quan, hàng hóa từ nội địa bán vào khu phi thuế quan và chỉ sử dụng trong khu phi thuế quan, hàng hóa được mua bán giữa các khu phi thuế quan với nhau.

Về thuế suất thuế TTĐB, áp dụng thống nhất mức thuế suất đối với tất cả các loại rượu được chưng cất có nồng độ từ 20 độ cồn trở lên; các loại bia không phân biệt hình thức đóng gói, bao bì và có lộ trình thực hiện từ nay đến năm 2013. Điều chỉnh tăng mức thuế suất từ 30% lên 40% đối với kinh doanh vũ trường; các dịch vụ casino, trò chơi điện tử có thưởng, kinh doanh đặt cược điều chỉnh từ 25% lên 30%; kinh doanh sân gôn điều chỉnh thuế từ 10% lên 30%. Xe mô tô có dung tích xi lanh trên 125 phân khối có mức thuế suất 20%.

Luật thuế TTĐB mới được áp dụng từ ngày 1/4/2009; riêng hiệu lực áp dụng các quy định về thuế TTĐB đối với mặt hàng rượu, bia là từ ngày 1/1/2010.

* Nghị quyết về việc thi hành Luật THA dân sự: Thí điểm thực hiện chế định Thừa phát lại tại một số địa phương

Cùng với việc thông qua Luật THA dân sự, kỳ họp thứ tư Quốc hội khóa XII cũng thông qua Nghị quyết về việc thi hành Luật THA dân sự, đây là văn bản pháp lý quan trọng nhằm triển khai có hiệu quả Luật THA dân sự.

Tạo cơ sở pháp lý để triển khai chủ trương xã hội hóa một số công tác có liên quan đến THA dân sự, Quốc hội giao Chính phủ quy định và tổ chức thực hiện thí điểm chế định Thừa phát lại ( Thừa hành viên) tại một số địa phương. Việc thí điểm được thực hiện trong 3 năm kể từ khi Luật THA dân sự có hiệu lực; trên cơ sở kết quả thí điểm, Chính phủ tổng kết, đánh giá kết quả và báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định.

Đối với các khoản thu cho ngân sách nhà nước có giá trị không quá 500.000 đồng mà thời gian tổ chức THA đã quá 5 năm tính đến thời điểm Luật có hiệu lực thi hành nhưng người phải THA không có điều kiện THA thì được miễn THA theo thủ tục rút gọn. Với quy định này, Nghị quyết của Quốc hội đã giảm khoảng 1/3 số vụ việc tồn đọng trong THA dân sự, tăng cường pháp chế XHCN, đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, Nhà nước./.