Đoàn giám sát chính sách phục hồi, phát triển kinh tế xã hội làm việc với Chính phủ

Tại buổi làm việc tại Nhà Quốc hội, các thành viên Đoàn giám sát đánh giá: việc Nghị quyết 43 của Quốc hội đã phát huy hiệu quả tích cực, góp phần quan trọng đảm bảo an sinh xã hội, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô và góp phần hỗ trợ người dân, doanh nghiệp sớm vượt qua khó khăn, phục hồi và phát triển kinh tế sau đại dịch Covid-19.

Một nguồn lực lớn của Chương trình phục hồi và nguồn ngân sách nhà nước đã dành để đầu tư các dự án quan trọng, cấp thiết, có ý nghĩa lớn về phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là đầu tư cho lĩnh vực giao thông. Tuy nhiên, việc phân bổ vốn đầu tư chậm, kéo dài, nhiều lần danh mục đề xuất phải thay đổi, điều chỉnh; triển khai thực hiện các dự án sử dụng vốn của Chương trình còn chậm trễ, không bảo đảm hoàn thành dự án theo thời hạn Nghị quyết 43 đề ra.

Việc điều hòa giữa vốn của Chương trình và nguồn vốn trong kế hoạch đầu tư công trung hạn chậm chễ, chưa hiệu quả nên ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân vốn; các cơ chế đặc thù có nơi, có dự án còn khó khăn vướng mắc đặc biệt là khai thác mỏ vật liệu, đất đắp; công tác giải phóng mặt bằng có dự án không đáp ứng tiến độ.

Liên quan đến chính sách tài khóa thuộc gói hỗ trợ thuê nhà cho người lao động, Phó Chủ nhiệm Ủy ban xã hội Đỗ Thị Lan nêu rõ: "Đặt ra 6.600 tỷ đồng chúng ta chỉ tiêu 3.679 tỷ. Số còn lại gần 3.000 tỷ không sử dụng đến. Quy định để triển khai thực hiện chính sách này là chưa phù hợp. Ban hành hướng dẫn từ tháng 3/2022 nhưng yêu cầu đến tháng 8 phải hoàn thành việc giải quyết các chính sách. Tổng thời gian thực hiện chỉ có 4 tháng rưỡi. Trong khi có những địa phương có mấy trăm nghìn lao động cần phải rà soát, xem xét để hưởng chính sách".

Đề nghị phân tích, làm rõ bài học kinh nghiệm không bảo đảm hoàn thành dự án theo thời hạn Nghị quyết 43 đề ra, Phó Chủ tịch Hội đồng dân tộc của Quốc hội Nguyễn Lâm Thành cho rằng: "Bài học kinh nghiệm phải gắn với vấn đề xây dựng, ban hành Nghị quyết và tổ chức thực hiện Nghị quyết 43, cũng như các công trình trọng điểm lớn. Phải đề cập đến là ngay cả trong nghị quyết khi trình Quốc hội việc lựa chọn các nhóm nội dung chính sách có phù hợp hay không? Thứ hai, đánh giá từ khâu ban hành, xây dựng thể chế hóa ban hành, vấn đề tổ chức thực hiện. Tất cả những đấy mới gắn với thực hiện Nghị quyết".

Việc thực hiện các dự án quan trọng quốc gia, Bộ Giao thông vận tải đã tích cực, trách nhiệm để tổ chức thực hiện, nhiều giải pháp quyết liệt đã được triển khai, nhiều nội dung công việc đạt kết quả tốt. Tuy nhiên, các bước trong quy trình đầu tư của nhiều dự án đang thực hiện bị chậm tiến độ; có dự án do chuẩn bị đầu tư chưa tốt nên dự kiến phải bố trí thêm vốn, tăng tổng mức đầu tư.

Cùng với đó, tiến độ thực hiện công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của các dự án chậm; một số dự án bàn giao mặt bằng chưa liên tục, công tác xây dựng khu tái định cư, di dời hạ tầng kỹ thuật còn chậm; công tác lựa chọn nhà đầu tư, nhà thầu bị kéo dài, có dự án PPP (đường vành đai 4 Hà Nội) khó khăn trong việc lựa chọn nhà đầu tư.

Giải trình làm rõ tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nêu rõ: "Danh mục trình Quốc hội ban đầu dự kiến, trên cơ sở đó mới làm thủ tục, đủ điều kiện thì mới trình lại Quốc hội để làm. Cho ý kiến rồi thì phải chuẩn bị và đủ điều kiện thì mới giao được. Thứ hai, phải rà soát và thực hiện các thủ tục theo quy định. Không thể giao cho tất cả các dự án đồng thời hoàn thiện các thủ tục mới trình lên Quốc hội sẽ mất tính thời sự và tính hiệu quả. Tại sao nhiều đợt thì có yếu tố khách quan như vậy".

Tại buổi làm việc, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang nhấn mạnh, kết quả giám sát lần này không chỉ nhìn lại những công việc đang làm mà còn nâng cao trách nhiệm trong xây dựng, triển khai chính sách trong thời gian tới.

Phó Thủ tướng cho biết sẽ hoàn chỉnh báo cáo, đề xuất, kiến nghị của Chính phủ đối với Quốc hội liên quan đến việc ban hành chính sách hỗ trợ phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh đặc biệt, đảm bảo tính hiệu quả, phát huy ý nghĩa thiết thực hơn và đưa ra những giải pháp phù hợp với tình hình mới hiện nay.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải - Trưởng Đoàn giám sát đề nghị rà soát lại toàn bộ các dự án quan trọng quốc gia, xác định các khó khăn, vướng mắc để tập trung tháo gỡ hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền tháo gỡ; đối với những vấn đề thuộc thẩm quyền của Quốc hội cần khẩn trương hoàn thành các bước công việc, các thủ tục để kịp báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ 7.