Những mô hình “một cửa” không giờ hành chính ở Lào Cai

Hơn 20h, nhà văn hóa thôn Đông Căm, xã Gia Phú, huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai vẫn sáng đèn, nhưng không phải phục vụ sinh hoạt khu dân cư như thường lệ, mà để tiếp nhận thủ tục hành chính công.

Trực tiếp xử lý hồ sơ, giấy tờ chẳng phải ai xa lạ, toàn là thành viên thuộc Tổ Công nghệ số cộng đồng của thôn. Họ thoăn thoắt in ấn, scan văn bản, thao tác thành thạo trên cả điện thoại và máy tính, vừa làm vừa hướng dẫn bà con từng bước đến khi hoàn tất thủ tục trên Cổng dịch vụ công điện tử.

Tìm đến nhà văn hóa để chứng thực Giấy khen cho con sau khi nhận được thông báo trên nhóm Zalo của thôn, anh Phạm Tiến Đạt khá bất ngờ vì chỉ sau 5 phút dưới sự hướng dẫn của Tổ, anh đã tự nộp xong thủ tục qua tài khoản VNeID trên điện thoại, bao gồm cả khâu thanh toán lệ phí không dùng tiền mặt.

Theo anh Đạt, khi ra nhà văn hóa anh mới biết chỉ cần các bước đơn giản là có thể chứng thực, không như trước kia phải cầm cả bản gốc, bản photo lên xã để chứng thực hay làm các thủ tục khác.

"Như bây giờ có thể rút gọn được thời gian, không phải chờ đợi mất công, cũng không phải đi lại nhiều vì làm ngay tại nhà văn hóa. Làm xong hôm sau đại diện của thôn lấy kết quả về trả tận nơi cho", anh Đạt cho biết.

Kể từ tháng 1/2024 đến nay, sau thời gian vận hành, mô hình “một cửa” tại thôn Đông Căm duy trì đều đặn mỗi tuần 3 buổi tối, mỗi buổi từ 19h30 tới 21h, giúp hơn 80 lượt người dân trong thôn giải quyết thủ tục thuộc 11 lĩnh vực. Có những người thấy được tiện ích đã quay trở lại, như chị Vàng Mùi Pết là một ví dụ.

Chị Vàng Mùi Pết cho biết, chị cảm thấy gần gũi, thoải mái vì Tổ Công nghệ số ở đây cũng đều là bà con nên không phải e dè, lại được hướng dẫn tận tình, thời gian giải quyết nhanh gọn.

Còn tại tổ dân phố số 5, thị trấn Tằng Loỏng, huyện Bảo Thắng, nhà văn hóa của khu dân cư từ sáng đến tối hầu như lúc nào cũng mở cửa vì thường xuyên diễn ra các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao. Nhờ thế, mô hình “một cửa” đặt tại đây càng thêm tiện lợi, dù mới hơn một tháng nhưng đã giúp giải quyết thủ tục hành chính cho trên 30 trường hợp.

Theo bà Vũ Thị Hạnh, Bí thư Chi bộ tổ dân phố, người tới làm thủ tục tại nhà văn hóa chủ yếu là công nhân lao động trong khu công nghiệp, đi làm ca kíp không có thời gian tới trụ sở UBND thị trấn.

"Thời gian không gò bó nên người dân rất hào hứng. Ví dụ như công nhân đi lên Ủy ban có khi mất  nửa ngày mới xong thủ tục vì trên đó đông quá. Chính vì thế chúng tôi thông báo trên nhóm Zalo số điện thoại các thành viên trong Tổ Công nghệ số cộng đồng cho toàn dân biết, khi nào cần thì điện trực tiếp sẽ có người tới hỗ trợ", bà Vũ Thị Hạnh cho biết.

Khác với bộ phận “một cửa” tại xã, do không có các công chức chuyên trách mảng, các thành viên Tổ Công nghệ số phải làm quen với quy trình thuộc nhiều lĩnh vực trên Cổng dịch vụ công để có thể phân loại hồ sơ, giúp bà con thao tác nhanh chóng, chính xác.

Nhớ lại cách đây 5 tháng khi thôn Đông Căm, xã Gia Phú được huyện chọn làm thí điểm, Trường thôn Phạm Văn Biên khi ấy vừa mừng, vừa lo. Mất nửa tháng đầu, dưới sự hỗ trợ của xã, anh cùng các thành viên trong Tổ chỉ tập trung tự tạo, xử lý đủ loại hồ sơ cho cá nhân, gia đình mình, bảo đảm thành công sau đó mới dám đứng ra giúp bà con.

"Đến thời điểm này khẳng định rằng các lĩnh vực chúng tôi đều hỗ trợ được bà con, chỉ trừ lĩnh vực đất đai là chưa làm được. Bà con nhân dân rất phấn khởi, có việc gì cũng gọi cho Trưởng thôn. Chúng tôi cũng báo cáo với Ủy ban các trường hợp người dân đến, nếu cần gấp sẽ tới hướng dẫn trực tiếp ngay tại Ủy ban, còn không thì quay về thôn làm để bà con hiểu và thấy được lợi ích", ông Phạm Văn Biên cho biết.

Sau chưa đầy nửa năm, toàn huyện Bảo Thắng đã ra mắt được hơn 20 mô hình tại 100% các xã, thị trấn. Theo bà Bùi Thị Hạnh, Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin huyện, các thôn làm điểm đều được đầu tư máy tính, thiết bị từ nguồn xã hội hóa để hỗ trợ bà con, nhưng việc nhà văn hóa trở thành nơi tiếp nhận hồ sơ, thủ tục không phải đích đến mà chỉ là bước đệm.

"Bước đầu tập hợp về nhà văn hóa để hướng dẫn cho mọi người cùng biết, nhưng sẽ lan tỏa ví dụ theo hướng mỗi gia đình có một người tới tiếp cận, sau đó khi thành thạo về tiếp tục hướng dẫn lại cho người khác. Phấn đấu 100% bà con nào có điện thoại thông minh khi có nhu cầu sẽ sử dụng dịch vụ công trực tuyến mọi lúc, mọi nơi chứ không nhất thiết phải tới nhà văn hóa", bà Bùi Thị Hạnh cho biết.

Theo ông Trần Minh Sáng, Bí thư Huyện ủy Bảo Thắng, các thôn được chọn làm điểm đều đang trên lộ trình xây dựng thành thôn thông minh, nhưng ngoài hoàn thiện tiêu chí theo quy định, huyện tập trung thêm nhiệm vụ cải cách thủ tục hành chính gắn với chuyển đổi số cũng đang là mắt xích quan trọng trong giai đoạn hiện nay.

"Thôn được công nhận là thông minh rồi nhưng chưa chắc đã làm được các thủ tục hành chính tại thôn. Ví dụ như tỷ lệ internet là bao nhiêu, hay sổ khám sức khỏe điện tử là bao nhiêu, chỉ khi có bệnh người dân mới cần đến nhưng thủ tục hành chính gần như người dân phải tiếp cận thường xuyên, trong khi dân số các xã của Bảo Thắng tương đối đông, thủ tục hành chính nhiều. Nếu người dân tiếp cận được thì sẽ giảm tải áp lực cho xã vì cuối tuần hay kể cả tối vẫn có thể làm mà không cần phải ra Ủy ban nữa", ông Trần Minh Sáng cho hay.