Toàn cảnh phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài nguyên Môi trường

14:09 ngày 15/11/2016

Buổi sáng, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh là người đầu tiên đăng đàn trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội.

Nội dung chất vấn là đánh giá tổng thể, phương án xử lý các dự án, nhà máy thua lỗ, kém hiệu quả, các dự án đã có quyết định đầu tư nhưng không triển khai, để hoang hóa, lãng phí; trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có liên quan.

Các giải pháp củng cố hệ thống bán lẻ hàng hóa thích ứng với hội nhập quốc tế; kiểm soát kinh doanh đa cấp; quản lý thị trường, phòng, chống buôn lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc; Chính sách đột phá phát triển ngành ô tô theo định hướng đầu tư của Nhà nước và các cam kết hội nhập quốc tế. Phương án tổ chức kiểm tra, đánh giá chất lượng, quy hoạch các công trình thủy điện, thủy lợi và đảm bảo an toàn xả lũ trong thời gian tới.

Các Bộ trưởng, trưởng ngành cùng tham gia trả lời chất vấn gồm Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng; Các Bộ trưởng, Trưởng ngành khác và Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng trả lời về những nội dung liên quan thuộc trách nhiệm của mình (nếu có).

Chiều cùng ngày, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà đăng đàn trả lời chất vấn. Các Bộ trưởng, trưởng ngành cùng tham gia trả lời chất vấn gồm Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Bộ Công an, Bộ Xây dựng, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Các Bộ trưởng, Trưởng ngành khác và Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng trả lời về những nội dung liên quan thuộc trách nhiệm của mình (nếu có)./.

14:39 ngày 15/11/2016 Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh kết thúc phần trả lời chất vấn. Bộ trưởng sẽ trả lời bằng văn bản các câu hỏi của đại biểu Quốc hội chưa được trả lời tại hội trường.

14:44 ngày 15/11/2016

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà là người tiếp theo đăng đàn trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà bày tỏ vinh dự, cảm động lần đầu trả lời chất vấn đại biểu và nguyện vọng cử tri. Ông sẽ cố gắng hết sức để trả lời rõ ràng, nhưng chắc chắcn khó tránh khỏi thiếu sót. Ông cảm ơn toàn thể cán bộ công nhân viên chức ngành thời gian qua theo dõi sát sao, đồng cảm, góp ý phê bình với ngành tài nguyên môi trường.

14:52 ngày 15/11/2016

Các đại biểu chất vấn Bộ trưởng Trần Hồng Hà các vấn đề:

Đại biểu Ma Thị Thuý (Tuyên Quang): Vấn đề ô nhiễm môi trường nông thôn đang rất nghiêm trọng, nhất là vỏ thuốc bảo vệ thực vật chưa được thu gom. Bộ trưởng có giải pháp gì để khắc phục?

Đại biểu Trần Thị Hằng (Bắc Ninh): Ô nhiễm môi trường đang diễn ra nghiêm trọng ở cụm công nghiệp, làng nghề, lưu vực sông, khu đô thị. Trách nhiệm của Bộ trưởng trong hậu kiểm trong thực hiện nghị quyết của Quốc hội? Giải pháp thời gian tới để tổ chức thực hiện hiệu quả Nghị quyết để khắc phục tình trạng ô nhiễm hiện nay?

Đại biểu Phạm Đình Cúc (Bà Rịa - Vũng Tàu): Tình trạng khi xảy ra ô nhiễm nhưng không có cơ quan nào đứng ra nhận trách nhiệm nên việc xử lý, khắc phục khó khăn. Bộ trưởng cho biết nguyên nhân là gì, hướng xử lý ra sao? 

Đại biểu Phạm Tất Thắng (Vĩnh Long): Biến đổi khí hậu và nước biển dân đến sớm hơn dự kiến, ảnh hưởng đến đời sống và sinh kế của người dân. Xin hỏi Bộ trưởng kịch bản đối phó tính đến vấn đề này chưa? Giải pháp và nguồn lực về lâu dài?
Ảnh hưởng môi trường do phát triển công nghiệp và làng nghề không bền vững, nhất là sau vụ Formosa. Trách nhiệm của Bộ về sự việc vừa qua?

14:58 ngày 15/11/2016

Trả lời câu hỏi của các đại biểu, Bộ trưởng Trần Hồng Hà đồng tình với đánh giá của các đại biểu về thực trạng ô nhiễm môi trường nông thôn, làng nghề, các cụm công nghiệp...

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết: Thực tế vùng ngoại thành và nông thôn chịu tác động mạnh mẽ của quá trình đô thị hoá, dịch chuyển dịch vụ. Trước tiên nhận thức ở nông thôn chưa như thành thị. Quản lý nhà nước, nông thôn thì môi trường âm thầm phát triển bức xúc. Làng nghề, cụm công nghiệp ô nhiễm thường xen với dân, quy hoạch không tốt. 

Vấn đề quản lý môi trường nông thôn Bộ chịu trách nhiệm chung, tuy nhiên, hạ tầng nói chung hạ tầng chất thải giao cho các bộ khác nhau. Quy định pháp luật chưa quy định rõ. Các làng nghề truyền thống thì khác, ngành công nghiệp lạc hậu từ Trung ương về thì khác, nhưng chưa có quy định kiểm soát chặt chẽ. Quy hoạch ở nông thôn chưa được quan tâm trong bối cảnh hiện nay. Thực trạng này đã được nhìn thấy.

Trong xây dựng cơ chế chính sách pháp luật, cần phân biệt nông thôn ngoại thành, với khu vực đô thị hoá để quy hoạch, nguồn lực và tổ chức quản lý tương xứng. Bộ Tài nguyên - Môi trường, Xây dựng, Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cùng nhau khẩn trương đưa tiêu chí xây dựng nông thôn mới, nhất là quy hoạch hạ tầng nông thôn, thu gom, giải quyết vấn đề môi trường ở nông thôn. Mỗi gia đình có thể phân loại chất thải hữu cơ bình thường, còn các vỏ cai thuốc trừ sâu sử dụng không đúng quy trình thì phải kiểm soát như chất thải nguy hại. Và nên có đơn vị có năng lực phối hợp thu gom xử lý.

Thời gian tới cần tính đến việc hướng dẫn người dân trong trường hợp khu chăn nuôi nhỏ lẻ áp dựng công nghệ như biogas. Còn chăn nuối tập trung, làng nghề thì quy hoạch khu vực riêng và có cơ chế quản lý từ nước thải, chất thải rắn và nguy hại.

Bộ quan tâm nhưng nếu mỗi địa phương, huyện nếu không quy hoạch xử lý rất thải thì đây là vấn đề rất lớn. Tại sao có bãi rác chưa quy hoạch, chưa tập trung? Ở đây có vai trò của Trung ương, trong đó có Bộ TN-MT. Và có cả trách nhiệm của Bộ Xây dựng.

15:04 ngày 15/11/2016

Trả lời câu hỏi của đại biểu Phạm Đình Cúc về tình trạng khi xảy ra ô nhiễm nhưng không có cơ quan nào đứng ra nhận trách nhiệm nên việc xử lý, khắc phục khó khăn, Bộ trưởng  Trần Hồng Hà cho biết, theo phân định quản lý Nhà nước từ Trung ương tới địa phương, còn ở địa phương quản lý toàn diện về môi trường và dự án phân cấp ở địa phương. Nên khi vụ việc xảy ra gắn trách nhiệm cụ thể chứ không phải không thể. Tuy nhiên, việc phối hợp, quy định giải quyết giữa Trung ương và địa phương chưa thực sự rõ ràng. Cần giải quyết bằng những quy định cụ thể, từ cơ quan quản lý Trung ương, địa phương, trách nhiệm mỗi cấp.

Hiện tại phê duyệt đánh giá tác động môi trường là Trung ương, nhưng cấp phép thì địa phương. Do đó cần xem xét trong luật thống nhất xác định trách nhiệm thông suốt, từ phê duyệt, giám sát đến khi hoạt động.

Trên thực tế, cơ quan Trung ương không thể đảm đương được việc xử lý môi trường ở địa phương. Cần tính toán phân cấp rõ hơn cho địa phương, tạo điều kiện tổ chức bộ máy, thiết bị nguồn lực để thực hiện. Kiểm soát tốt nhất là cơ quan quản lý môi trường ở địa phương.

Về đánh giá tác động môi trường, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho rằng, công cụ quản lý chưa thực sự sắc bén, thậm chí, có công cụ không còn thực chất. Đánh giá tác động môi trường thấy rõ nhất. Ban đầu dự án có ý tưởng đầu tư, muốn phê duyệt phải có đánh giá tác động nên chỉ mang tính dự báo, chưa giúp cho quá trình thẩm tra, xử lý, điều chỉnh. 

Khi đánh giá, thông thường DN đề cập một nội dụng, bộ phận dự án. Còn liên hợp dự án thì ở những thời điểm khác nhau, nên không thấy tác động tổng thể lên môi trường.

15:18 ngày 15/11/2016

Đại biểu Nguyễn Ngọc Phương (đoàn Quảng Bình) đặt câu hỏi: Cử tri Quảng Bình ghi nhận và đánh giá cao trong việc giải pháp hậu quả Formosa. Cảm ơn nhân dân cả nước chia sẻ trong bão lũ vừa qua. Tuy nhiên, cử tri băn khoăn và lo lắng về sự cố Formosa. Cơ sở nào để đảm bảo tính vững chắc của Công ty Formosa sắp tới không gây ô nhiễm trong thời gian tới?

Gửi tới Bộ trưởng Nông nghiệp: Đền bù đã gửi ấm lòng dân, nhưng đền bù mới đến 7 đối tượng và trong 6 tháng, có điểm chưa hợp lý, nhất là người làm du lịch, thu mua chế biến kinh doanh thuỷ hải sản, gây nên sự thắc mắc, khiếu nại. Vậy Bộ trưởng giải quyết thế nào?

15:24 ngày 15/11/2016

Bộ trưởng Trần Hồng Hà: Đây là nhiệm vụ đặc biệt quan tâm. Trước tiên là dồn sức giải quyết hậu quả, quan tâm đời sống người dân trước mắt và lâu dài. Riêng về sự cố  Formosa, Bộ Tài nguyên và Môi trường chịu hoàn toàn trách nhiệm.

Bộ lập Bộ liên ngành, gồm nhà khoa học cùng nhau xem xét kế hoạch yêu cầu DN có biện pháp khắc phục và lộ trình xử lý cụ thể. Phương án đặt ra, trong quá trình Formosa khắc phục hậu quả thì có Tổ công tác trực tiếp giám sát 24/24 về nước thải khí thải và chất thải rắn. 

Về biện pháp xử lý, đặt ra yêu cầu quy định. Nếu quy chuẩn chưa có thì áp dụng mức cao nhất. Còn công nghệ xử lý nước thải phát sinh từ các nhà máy luyện cốc, cảng thì đều được xem xét có quy trình xử lý cụ thể. Kèm theo luôn tính toán nếu xảy ra sự cố thì có biện pháp phòng ngừa (có hồ). các thông số được theo dõi qua thiết bị, chuyển về Sở và Bộ Tài nguyên –Môi trường. 

Chúng tôi có tính toán tồn tại công nghệ sản xuất, từ nay đến 2018, Formosa mới hoàn thành thì yêu cầu tái tuần hoàn xử lý. Cuối đường ống có bồn sinh học rộng hơn 10ha xử lý đáp ứng quy chuẩn môi trường, áp dụng quy chuẩn như Hàn Quốc với nguồn thải cuối cùng. Nước này dùng để xử lý, đồng thời trong hồ yêu cầu thả cá, trồng thực vật để trước khi nguồn chất thải ra môi trường là an toàn tuyệt đối. 

Formosa thống nhất thực hiện và tinh thần xây dựng nhà máy an toàn môi trường, đảm bảo phát triển bền vững ở địa phương. Còn Bộ đang thiết kế hệ thống giám sát toàn bộ môi trường biển ở 4 địa phương. Các thông số hoàn toàn kiểm soát được nguồn thải của Formosa. 

Về chất thải rắn và bùn thải nguy hại, Bộ yêu cầu trong thời gian ký hợp đồng với DN đủ tiêu chuẩn xử lý thì lưu giữ trong kho đối với chất thải nguy hại; thúc đẩy tiến độ đầu tư nhà máy xử lý. Hiện với bùn thải, chất thải công nghiệp, Formosa có ký kết với DN về lưu giữ và xử lý. Còn với chất xỉ đáy có thể sử dụng làm nguyên liệu tái chế, phụ gia xi măng, vật liệu xây dựng, Bộ yêu cầu sớm có phối hợp ban hành yêu cầu tiêu chuẩn kỹ thuật để chất thải rắn xỉ than, xỉ đáy có thể trở thành thương mại.

15:34 ngày 15/11/2016 Đại biểu Ngô Trung Thành (Đắc Lắc): Bãi thải thuộc khu khai thác khoáng sản bị sạt lở gây sự cố nghiêm trọng môi trường. Nguyên nhân chính là gì? Có hay không sự vi phạm pháp luật của cơ sở này? Có xử lý hay không? Trách nhiệm của bộ quản lý và giải pháp tránh tình trạng tương tự?
Bãi rác thải ở nông thôn không che chắn, xử lý, gây ô nhiễm nghiêm trọng. Bộ trưởng cho biết trách nhiệm của Bộ? Giải pháp nào Bộ sẽ triển khai?

15:36 ngày 15/11/2016

Bộ trưởng Trần Hồng Hà: Bãi thải gây nguy cơ rất lớn với người dân. Khai thác khoáng sản để xử lý triệt để nước thải khí thải, chất thải rắn là vấn đề rất lớn. Cái này liên quan cấp phép, trách nhiệm phê duyệt, thẩm định vì liên quan công nghệ, đánh giá tác động môi trường, quy hoạch xử lý chất thải.
Vấn đề thứ nhất, trên thực tế trách nhiệm DN trong thực hiện quy định pháp luật, triển khai phương án bảo vệ môi trường, trong vận hành bãi thải...

Qua kiểm tra, chúng tôi thấy trên 50% doanh nghiệp không tuân thủ quy định.

Về thiết kế, có nhiều loại cần rà soát đánh giá lại, nhất là trong điều kiện thiên tai, thời tiết, với tác động của môi trường thì chưa tính đến tính ổn định của bãi thải. Sắp tới Bộ phối hợp với Bộ Công thương, địa phương đánh giá lại.

Với bãi thải hiện nay, có bãi do lịch sử để lại nhất là ở một số bể than để lại bãi thải rất lớn, nếu đầu tư thì rất tốn kém. Bên cạnh xem xét công nghệ thì cần nguồn vốn để giải quyết.

16:21 ngày 15/11/2016

Đại biểu Phạm Tất Thắng (Vĩnh Long): Biến đổi khí hậu và nước biển dâng đến sớm hơn dự kiến, ảnh hưởng đến đời sống và sinh kế của người dân. Xin hỏi Bộ trưởng, trong kịch bản đối phó tính đến vấn đề này chưa? Giải pháp và nguồn lực về lâu dài như thế nào?

Bộ trưởng Trần Hồng Hà khẳng định Bộ được giao quan trắc về vấn đề sụt lún ở TP.HCM và ĐBSCL. Sau khi có kết quả ban đầu, trong kịch bản biến đổi khí hậu mới đây đã được cập nhật thêm vấn đề sụt lún. Vấn đề thứ hai là do con người sử dụng quá mức nước ngầm. Bộ sẽ tiếp tục theo dõi và quan trắc để công bố kết quả.

16:24 ngày 15/11/2016

Đại biểu Đàm Mỹ Hương (Ninh Thuận): Thời gian qua xảy ra tình trạng ô nhiễm môi trường, đặc biệt là ô nhiễm môi trường biển ở miền Trung gây nhiều bức xúc. Xin hỏi, Bộ TN-MT quản lý công tác đánh giá tác động môi trường như thế nào mà sau một thời gian hoạt động không lâu, các nhà máy gây ô nhiễm môi trường, gây bức xúc như vậy? Có hạn chế, tiêu cực gì hay không? Tình hình kết quả thanh kiểm tra như thế nào? Các vấn đề được phát hiện và xử lý như thế nào? Có hay không buông lỏng quản lý dẫn đến tình trạng chậm phát hiện chậm xử lý? Thời gian tới chấn chỉnh các sai phạm về môi trường như thế nào?

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, về thanh tra quy định theo luật thanh tra. Thanh tra theo quy hoạch, mỗi năm thanh tra một lần. Công tác kiểm tra, thanh tra được thực hiện theo cấp Trung ương, Bộ ngành, địa phương….

Thanh tra môi trường không phải thanh tra hành chính mà thanh tra về công nghệ. Việc thanh tra có nhiều đặc thù. Như Formosa phải huy động hơn 100 người vào để có thể thanh tra. Công tác thanh tra thời gian qua tiến hành rất nhiều. Với vai trò là Bộ trưởng, thời gian tới tôi sẽ phân công trách nhiệm, nhiệm vụ để thanh tra tốt hơn, phối hợp để có thể thanh tra tổng thể.

16:27 ngày 15/11/2016

Đại biểu Nguyễn Văn Hiển (Lâm Đồng): Hiện nay đang diễn ra tình trạng hạn hán và ngập mặn ở các tỉnh Tây Nguyên, Đông Nam Bộ và một số vùng. Nguyên nhân do thiên tai và nhân tai đặc biệt là việc xây dựng các nhà máy thủy điện. Bộ trưởng cho biết giải pháp cụ thể nào cho từng vùng?

Bộ trưởng Trần Hồng Hà: Chúng ta xác định những giải pháp cụ thể cho từng vùng. Cụ thể ĐBSCL, bên cạnh có chủ trương rõ ràng thì chúng ta có chiến lược đó là chính phủ huy động các nguồn lực để quy hoạch trong đó đánh giá tất cả các tác động như ngập lụt, quản lý nước, phát triển đồng bằng, đô thị… 

16:35 ngày 15/11/2016

Đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà (đoàn Hà Nội): Tôi gửi đến Bộ trưởng hai câu hỏi. Câu một liên quan đến đến các nhà máy nhiệt điện than, vấn đề môi trường ở đây đang khiến cử tri lo lắng. Xin Bộ trưởng đánh giá hoạt động và mức độ ô nhiễm môi trường của nhà máy nhiệt điện than. Hiệu quả của nhà máy nhiệt điện 7. Việc kiểm soát giải pháp môi trường đối với nhiệt điện than? Cử tri bức xúc về ô nhiễm của các dòng sông. Trách nhiệm của Bộ trưởng và biện pháp khắc phục?

Bộ trưởng Trần Hồng Hà: Tác động nguồn thải của nhiệt điện than có khói bụi, tro, xỉ than… gây tác động môi trường. Hiện nay về công nghệ xử lý đối với nhiệt điện vẫn có thể đầu tư tốt hơn. Hiện 1 triệu tấn than thì có 30% chất thải. Nếu xử lý chất thải tốt thì chúng ta còn có thể tái sử dụng được.
Bộ TN-MT cũng sẽ phối hợp chặt chẽ cũng như phối hợp với EVN rà soát lại toàn bộ.

16:51 ngày 15/11/2016

Đại biểu Phùng Đức Tiến (Hà Nam): Thực trạng, hiệu quả, tính khả thi của công trình, phi công trình ứng phó khô hạn ở ĐBSCL...? Bao giờ giải quyết được ô nhiễm sông Nhuệ, sông Châu Giang, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Trần Hồng Hà: Giải pháp phi công trình là quan trọng khi tính toán các giải pháp công trình. Làm đúng tốt thì nhân giá trị lên. Lấy tiêu chí là khi đầu tư phải mang lại lợi ích, đạt mục tiêu như rừng phòng hộ, hồ chứa nước...

Về xử lý môi trường sông Nhuệ, sông Đáy, hiện 90% nước thải là từ Hà Nội, 10% từ Hòa Bình. Trách nhiệm của các địa phương. Vậy sao địa phương không đứng ra chủ trì, đề xuất các giải pháp huy động nguồn lực để thu gom, xử lý nước thải từ nguồn; bổ sung nước, khơi thông nguồn chảy; thu hút doanh nghiệp đầu tư, xây dựng vận hành nhà máy xử lý nguồn thải...

Hà Nội có 2 triệu m3 thải, hạ tầng cũ, nước mưa và nước thải đi với nhau. Muốn giải quyết thì phải tập trung nguồn lớn nhất, ô nhiễm nhất là làng nghề, khu đông dân.

Với công nghệ Hà Nội hiện nay khó tính thu gom, nên cần tính công nghệ phân tán, cách thức thu gom nước thải, có thể thu gom dọc bờ sông, hoặc từ đâu thì phải đồng bộ, kể cả bổ sung nước, khơi thông dòng chảy, bảo vệ vùng sinh thuỷ, bờ sông.

Quan trọng nhất là tiền đâu? Hiện Hà Nội xử lý gần một nửa. Tuy nhiên, DN chưa thiết tha. Nếu có chính sách phù hợp thì DN có thể tham gia, như khi tính toán nhà máy xử lý thì có lợi ích khi có tính toán đủ. Do đó, cần có mô hình khuyến khích DN xây dựng nhà máy, vận vận hành kinh doanh và chuyển giao...

Với cả triệu m3 thải của Hà Nội, với nguồn ODA bù lại cho DN cái lãi suất vay ngân hàng thì DN có thể có nguồn vốn tiếp cận. Nếu làm các mô hình như vậy thì hoàn toàn có thể xử lý được. Hà Nội đang theo con đường đó và tôi đang theo dõi rất sát.

Ngoài ra dần dần tiếp cận người gây ô nhiễm phải trả tiền. Với nước thải sinh hoạt phải nâng lên để đảm bảo chi phí vận hành.

17:06 ngày 15/11/2016

Đại biểu Phùng Đức Tiến (Hà Nam): Đánh giá thực trạng, tính khả thi đối với ứng phó BĐKH ở ĐBSCL? Cử tri Hà Nam luôn hỏi, khi nào xử lý khắc phục được ô nhiễm môi trường ở lưu vực sông Nhuệ - Đáy?

Bộ trưởng Trần Hồng Hà: Chúng ta đang có kế hoạch tổng quan cho vấn đề BĐKH.

Về vấn đề khắc phục dứt điểm tình trạng ô nhiễm môi trường sông Đáy, chúng ta đã có một Ủy ban lưu vực sông. 

Để xử lý dứt điểm vấn đề này thì chúng ta cần có một cơ chế phân công. Đồng thời đầu tư công nghệ và nguồn lực. Để giải quyết được vấn đề ô nhiễm, chúng ta tập trung giải quyết môi trường ở làng nghề, khu đông dân cư. Chúng ta phải tính toán công nghệ, xử lý đồng bộ bằng các giải pháp. Cần xây dựng mô hình để thu hút doanh nghiệp đầu tư vào việc xử lý môi trường, sử dụng nguồn vốn ODA…

17:08 ngày 15/11/2016

 Quốc hội kết thúc phiên họp chiều 15/11. 

Đầu giờ sáng mai (16/11), Bộ trưởng Trần Hồng Hà tiếp tục trả lời chất vấn của các đại biểu.