Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân

Sau khi các đại biểu đặt câu hỏi, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân tổng kết phần chất vấn Bộ trưởng Bộ Giáo dục Đào tạo Phùng Xuân Nhạ.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết:

Phiên chất vấn đối với Bộ trưởng Bộ GD-ĐT đã có nhiều đại biểu đăng ký, không khí chất vấn, trả lời chất vấn và phần tranh luận rất sôi nổi, sâu sắc thẳng thắn. Các đại biểu đặt câu hỏi đúng thời gian quy định, rõ vấn đề chất vấn. Tuy nhiên cũng còn một số đại biểu hỏi dài, hỏi nhiều nội dung, có nội dung nằm ngoài nhóm vấn đề được lựa chọn chất vấn. Đây là lần thứ 2 Bộ trưởng trả lời chất vấn trước Quốc hội.

Với kinh nghiệm trong quản lý điều hành ngành, lĩnh vực, Bộ trưởng đã nắm chắc vấn đề, trả lời rõ ràng, đưa ra nhiều giải pháp thiết thực, có lộ trình cụ thể và nhận trách nhiệm đối với những bất cập, hạn chế tồn tại đối với lĩnh vực quan trọng này. Một số nội dung Bộ trưởng trả lời phần đầu còn hơi dài.

Chủ trương của Đảng, Nhà nước coi giáo dục là quốc sách hàng đầu, là sự nghiệp trồng người, phải luôn được ưu tiên để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực xây dựng đất nước. Thời gian qua, với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, gia đình và xã hội, lĩnh vực giáo dục đào tạo đã có nhiều chuyển biến tích cực so với các nước trong khu vực. Chất lượng giáo dục của nước ta có nhiều kết quả tiến bộ. Hệ thống giáo dục đại học, giáo dục phổ thông có nhiều đổi mới, nhiều học sinh VN đạt thành tích cao trong các cuộc thi quốc tế và khu vực.

Thông tin mới nhất mà chúng tôi vừa nhận được là chúng ta có 2 trường ĐH Quốc gia TPHCM, ĐH Quốc gia HN lọt top 1000 trường tốt nhất thế giới. Xin chúc mừng ngành.

Giáo dục mầm non cũng được nhà nước, xã hội quan tâm, đầu tư. Bộ đã tích cực triển khai Nghị quyết của Trung ương và Quốc hội về đổi mới căn bản hệ thống giáo dục đào tạo, đổi mới chương trình SGK GDPT. Bên cạnh những kết quả đạt được cũng còn không ít những tồn tại, hạn chế, bất cập.

Trong gia đình, ngoài xã hội vẫn còn chưa thực sự yên tâm với chất lượng chung của hệ thống giáo dục quốc dân, vẫn còn nhiều trăn trở, lo lắng cho con em trong việc học hành, thi cử, băn khoăn về những khó khăn của giáo dục mầm non, bức xúc trước tình trạng vi phạm đạo đức của một số giáo viên, học sinh, phụ huynh.

Xuất phát từ mối quan tâm của xã hội, của cử tri và nhân dân, nhiều đại biểu đã chất vấn, tranh luận để làm rõ các nội dung nêu trên với mong muốn Bộ trưởng có các giải pháp thiết thực, hiệu quả để tạo sự chuyển biến mạnh mẽ đối với lĩnh vực giáo dục đào tạo.

Đề nghị Chính phủ, Bộ GD-ĐT và các bộ ngành liên quan tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, chỉ đạo quyết liệt thực hiện các giải pháp nhằm khắc phục có hiệu quả những tồn tại, hạn chế và tập trung vào một số vấn đề sau đây:

Tiếp tục rà soát, hoàn thiện chính sách pháp luật về giáo dục đào tạo, trong đó quan tâm đến chính sách đối với các đối tượng vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Khẩn trương ban hành các văn bản hướng dẫn, quy định chi tiết các nội dung đã được giao khi Luật Giáo dục đại học sửa đổi và Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Giáo dục được Quốc hội thông qua.

Tích cực chuẩn bị triển khai thực hiện chương trình và SGK GDPT theo Nghị quyết của Quốc hội, hướng tới mục tiêu giáo dục con người Việt Nam phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng, đáp ứng yêu cầu của cuộc cách mạng công nghệ 4.0.

Sớm hoàn thành Đề án quy hoạch lại mạng lưới các cơ sở giáo dục đại học, chú trọng các trường sư phạm đào tạo giáo viên, phát triển các cơ sở giáo dục đại học chất lượng cao, tiến tới đạt chuẩn khu vực và thế giới để thu hút số sinh viên có nhu cầu và điều kiện du học ở nước ngoài có thể học ở trong nước với chất lượng cao.

Có chính sách thu hút các thành phần kinh tế ngoài nhà nước tham gia hoạt động giáo dục đào tạo, sớm ban hành Nghị định về tự chủ đối với các cơ sở giáo dục đại học công lập. Đổi mới quản trị, quản lý đào tạo, khắc phục các bất cập.Đổi mới quản trị, quản lý đào tạo, khắc phục các bất cập, ổn định các hình thức thi cử, tuyển sinh, xét tuyển, cử tuyển, tránh tạo áp lực cho học sinh, gia đình và xã hội. Có chính sách thu hút người giỏi vào học sư phạm.

Đẩy mạnh và kiểm soát chặt chẽ hoạt động kiểm định chất lượng giáo dục, tập trung vào kiểm định chương trình đào tạo, rà soát công khai công tác kiểm định bằng cách đổi mới chương tình đào tạo theo hướng hiện đại, đáp ứng yêu cầu của thị trường để nâng cao khả năng có việc làm của sinh viên sau khi tốt nghiệp.

Phát triển tư duy sáng tạo của học viên, tăng cường công tác nghiên cứu khoa học trong nhà tường. Xây dựng và phê duyệt chương trình giáo dục phổ thông mới phù hợp với xu hướng, không tạo sức ép, quá tải lên học sinh. Tiếp tục rà soát, quy hoạch lại mạng lưới các trường, lớp học và đào tạo lại đội ngũ giáo viên, gắn với các điều kiện đảm bảo chất lượng, đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, tăng cường xã hội hóa để thành lập các trường tư thục chất lượng cao. Rà soát hệ thống trường lớp đảm bảo cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, khắc phục tình trạng lớp học quá đông, chấm dứt tình trạng nợ chỉ tiêu trong việc công nhận các trường chuẩn.

Quản lý sắp xếp, đánh giá đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục theo chuẩn, xây dựng quy hoạch và chính sách tuyển dụng giáo viên các cấp phù hợp, tránh tình trạng thừa thiếu cục bộ, tiếp tục thực hiện thi, kiểm trả, đánh giá kết quả học tập theo năng lực người học, khắc phục bệnh thành tích trong hệ thống giáo dục phổ thông.

Triển khai thực hiện các giải pháp giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh phổ thông theo đề án đã được duyệt, tạo điều kiện cho học sinh phổ thông sớm tiếp cận với các thông tin nghề nghiệp.Triển khai các đề án có hiệu quả ứng dụng công nghệ thông tin trọng dạy học. Đề án dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2017- 2025. Hoàn thiện chương trình giáo dục mầm non, đảm bảo mục tiêu giúp trẻ phát triển hoàn thiện cả về thể chất, tình cảm, hiểu biết, thẩm mĩ và hình thành các yếu tố đầu tiên của nhân cách để chuẩn bị tốt cho trẻ vào lớp 1.

Triển khai chương trình nội dung cải cách chăm sóc giáo dục trẻ tại gia đình và các nhóm trẻ tại các cơ sở giáo dục độc lập, tư thục.

Rà soát điểu chỉnh tiêu chuẩn giáo viên và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục mầm non, quy hoạch các cơ sở giáo dục đào tạo giáo viên mầm non, có chính sách thu hút nâng cao chất lượng đào tạo giáo viên mầm non.

Làm tốt công tác dự báo, quy hoạch, phát triển trường lớp, nhất là các khu công nghiệp, tập trung khu vực đông dân cư, đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục mầm non.

Quản lý chặt chẽ về tiêu chuẩn, điều kiện hoạt động, tăng cường điều tra giám sát hoạt động của các cơ sở giáo dục mầm non, rà soát hoàn thiện các chuẩn nghề nghiệp, nâng cao tinh thần trách nhiệm của đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục, trong đó có quy định về phẩm chất đạo đức nhà giáo.

Sửa đổi, bổ sung các nội dung về đạo đức nhà giáo, đưa quy tắc ứng xử vào trong quy chế làm việc, phát huy dân chủ trường học và làm tốt công tác giáo dục đạo đức, lối sống và kỹ năng sống cho học sinh, tăng cường an ninh, an toàn trường học.

Sớm triển khai đề án xây dựng văn hóa ứng xử trong trường học. Cuối cùng là công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật trong công tác giáo dục và đào tạo.

Đề nghị Bộ trưởng rà soát chấn chỉnh hoạt động liên kết đào tạo, xử lý nghiêm các cơ sở đào tạo không đạt chuẩn. Tình trạng vi phạm pháp luật về văn bằng, chứng chỉ, rà soát công tác quản lý biên chế, tuyển dụng giáo viên, khắc phục tình trạng buôn lỏng trong quản lý giáo dục.

Có giải pháp hiểu quả trong giám sát, phát hiện hành vi bạo hành trẻ ở lứa tuổi mầm non và những vi phạm trong quản lý của cơ sở giáo dục.

Đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra việc tổ chức thực hiện các quy định về đạo đức nhà giáo và xử lý nghiêm các hành vi phi đạo đức của giáo viên, học sinh và phụ huynh.

Các đại biểu đưa ra một số câu hỏi như vấn đề về cải cách giáo dục, đào tạo trong các trường đại học luật, vấn đề giáo dục mầm non, bạo hành trẻ em, vấn đề chính sách đối với giáo viên...

Đại biểu Nguyễn Hữu Cầu (Nghệ An) đặt câu hỏi chất vấn đối với Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam giải trình các vấn đề liên quan đến phiên chất vấn: “Tôi theo dõi lĩnh vực giáo dục, thấy kỳ nào Bộ GD-ĐT dù có tham gia chất vấn hay không đều nhận được nhiều đóng góp của nhiều cử tri. Đây là điều mừng”.

Theo Phó Thủ tướng: Về phổ cập mầm non và các vấn đề tiêu cực, nhất là bạo hành mầm non, chúng ta bức xúc trước những hiện tượng bạo hành ở mầm non.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam

Có nhiều nguyên nhân trong đó có nguyên nhân liên quan đến chất lượng đào tạo giáo viên mầm non, 60% giáo viên mầm non được học cao đẳng trở lên, gần 40% học trung cấp, do đó việc nâng cao chất lượng đào tạo trong các trường sư phạm rất quan trọng.

Vấn đề thứ hai là liên quan trách nhiệm kiểm tra từ việc xét cho mở trường đến mở các nhóm lớp độc lập của chính quyền địa phương. Điều quan trọng nhất là độ bao phủ mầm non, nhất là nhà trẻ còn thấp 27,7%. Điều khẩn thiết bây giờ là phải phát triển nhanh cơ sở, các trường, chưa có trường thì ưu tiên cụm lớp độc lập nhưng phải đủ điều kiện.

Chính quyền địa phương phải làm tốt hơn, đặc biệt là khu công nghiệp. Nơi nào chú trọng, tỷ lệ trẻ được đến tốt hơn. Ở các khu công nghiệp đương nhiên là công nhân thu nhập thấp, trường công học phí trung bình mầm non qua khảo sát từ 900.000-1,1 triệu đồng nếu ở đó các trường tư mà những người lấy nhà riêng để mở, phần lớn là những người gắn bó với ngành giáo dục thì cũng lấy học phí khoảng cỡ đó và cộng thêm một chút, những trường tư đầu tư từ ban đầu buộc họ phải lấy cao hơn, rất khó khăn cho công nhân. Ngoài trường công, rất cần mô hình nhà nước hỗ trợ 1 phần cho địa điểm để trường tư mở để giảm học phí.

“Đối với các giáo viên không chỉ ở mầm non mà ở các học khác nếu có bạo hành trẻ em thì cương quyết thái độ. Tôi đề nghị, trong mọi trường hợp, một số trường hợp làm nhưng chưa triệt để, cần phải đưa ra khỏi ngành để không ảnh hưởng đến cả ngành giáo dục”, Phó Thủ tướng nói.

Về câu chuyện 200.000 có trình độ đại học thất nghiệp: Tính ra khoảng trên 4%, con số này ở các nước trung bình 7% nên VN không có gì là phải yêu cầu cứ học đại học thì phải có việc 100% là không đúng. Đây là việc bình thường ở trên thế giới. Giải pháp trong vấn đề này, đầu tiên phải thực hiện hướng nghiệp. ĐBQH, nhân dân đồng tình đẩy mạnh hướng nghiệp ngay từ THCS. Vì cả thế giới họ làm  như vậy. Học THCS xong một luồng rẽ ra học nghề, 1 luồng rẽ ra học THPT, học THPT xong 1 luồng rẽ học nghề, 1 luồng học đại học. Học xong THCS đi học nghề không có nghĩa là trong quá trình dạy nghề chúng ta không dạy tiếp văn hóa, dạy tiếp kiến thức, có điều là dạy theo cách của người làm nghề.

Thứ hai là phải nâng cao chất lượng đại học, một trong những điều để nâng cao là phải đẩy mạnh tự chủ đại học và tăng cường kiểm định, xếp hạng chất lượng đại học.

Thứ ba là công tác phân tích qua việc tuyển sinh những năm vừa rồi để định hướng cho các cháu học ngành nghề nào tương lại việc làm tốt hơn. Bộ GD-ĐT tiến hành khảo sát bắt các trường công bố dữ liệu này, năm 2017 các trường trên 27 điểm thì tỷ lệ học sinh ra trường có việc làm sau 12 tháng từ 2016 trở lại là 96%.

Nhóm trường từ 24-27 điểm là 92%; từ 20-24 điểm là 84%,  nhóm trường từ điểm sàn 15,5-20 điểm là 89%. Tỷ lệ chung các cháu học sinh ra trường trong vòng 12 tháng kể từ 2016-2017 khảo sát là xấp xỉ 90%, chỉ có 11,3% không có việc làm, tuy nhiên những việc làm này không có nghĩa đã phù hợp đúng trình độ đh

Trong số ngành đào tạo, nhóm ngành đào tạo khoa học giáo dục, giáo viên có tỷ lệ ra trường không tìm được việc cao nhất 19%, nhóm dịch vụ xã hội 19%, nhóm về môi trường (17%), nhóm pháp luật (17%), nhóm thể thao văn hóa (16%).

Đưa ra khỏi ngành những giáo viên bạo hành HS, năng lực kém

VOV.VN -Trong phiên chất vấn và trả lời chất vấn trước quốc hội sáng nay (6/6), nhiều ý kiến đại biểu bức xúc trước những vụ bạo hành tại các trường mầm non.

Về chất lượng đào tạo, chúng ta đã bàn nhiều, chung là giáo dục phổ thông chúng ta nhận khiêm tốn xếp hạng dưới 50, nhưng thực ra nhiều tổ chức đánh giá mình đứng 20, 30. Một ngành nào đó đứng dưới 50 đã là rất tốt so với mặt bằng chung trình độ phát triển kinh tế ở VN. Còn giáo dục đại học như các đại biểu nói là chúng ta không xuất sắc. Nhưng điều đáng mừng là từ 3 năm trở lại đây chúng ta quyết tâ đẩy mạnh tự chủ và đặt ra các chương trình để đổi  mới giáo dục Đại học, đặt mục tiêu sau 3 năm tức là năm nay sẽ có ít nhất 1 trường năm trong top 1000 thế giới. Ngày hôm nay họ sẽ công bố, chúng tôi hy vọng lần công bố này VN sẽ có 1 trường năm trong top công bố đấy.

Về thi cử, tại kỳ họp cuối 2016 nhiều đại biểu băn khoăn khi đưa hình thức thi trắc nghiệm nhưng kết quả thấy đổi mới thi qua 3 năm, cơ bản tốt. Chúng tôi mong muốn đổi mới hướng tới cơ bản ổn định chỉ còn cải tiến khi ra đề và vi chỉnh một số việc. Tôi  mong các địa phương tăng cường công tác chuẩn bị thi để kỳ thi được thành công.

Về đánh giá đổi mới căn bản toàn diện giáo dục theo Nghị quyết 29, đây là câu hỏi khó. Có rất nhiều cách để phân định nhiệm vụ trong đổi mới này, tạm chia 8 đầu mục: hệ thống, khung trình độ, chương trình SGK, phương pháp giảng dạy gắn với giáo viên, kiểm định đánh giá và thi cư, cơ sở vật chất, quản lý nhà nước, quản trị các trường, cơ sở giáo dục. Mức độ đánh giá đổi mới đến đâu trước hết là phải sửa luật pháp, sau đó là các chương trình đề án và làm nhiều công việc cụ thể. Đến nay chúng ta đã đạt yêu cầu, ban hành hệ thống, khung trình độ, đang xây dựng chương trình SGK, đổi mới 1 bước công tác kiểm định, tự chủ đại học, tới đây là các trường phổ thông, đặc biệt là sửa 2 luật, chúng tôi đề nghị không giới hạn chỉ sửa 1 số ít điểm vì đây là thời cơ để sửa Luật và chỉ sửa Luật mới đáp ứng được yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện giáo dục, trong đó có 3 yêu cầu là: khắc phục cho bằng được điểm yếu từ gd pt đến đh là n ặng nhồi nhét kiến thức, không khuyến khích sáng tạo cá nhân của học sinh và giáo viên; hạn chế thứ hai là hệ thống học ko liên thông nên cố chạy bằng cấp; thứ ba là nặng chỉ đạo hành chính, không khuyến khích tự chủ trong các trường đại học. Quản lý trong trường phổ thông còn nặng về mệnh lệnh và hành chính, chủ yếu là có chính quyền cấp quận, phường và BGH mà thiếu các thành phần cơ bản tập thể giáo viên, học sinh, phụ huynh và cộng đồng. Chúng ta phải đưa vào đổi mới. Nếu sửa được 2 luật này đảm bảo đúng xu thế đó cộng với 1 số luật về công chức viên chức thì công cuộc đổi  mới sẽ được một nửa.

Tham gia trả lời chất vấn Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân – Bộ Nội vụ cho biết các vấn đề liên quan đến các câu trả lời chất vấn của đại biểu:

Đối với hợp đồng giáo viên, nhiều địa phương và các cơ sở giáo dục công, số lượng hợp đồng rất lớn, biên chế vẫn chưa dùng hết những vẫn sử dụng hợp đồng. Chúng ta phải rà soát lại ngay trong năm 2018. Đề nghị các địa phương, cơ sở giáo dục công lập phải rà soát lại số lượng được biên chế, phải có quy định để gián tiếp quản lý trong các cơ sở giáo dục. Số lượng làm công tác giáo dục phải trên 65%.

Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân

Chỗ nào có nhu cầu giáo viên lớn phải sắp xếp lại không để tình trạng học sinh không có người dạy. Đối với tuyển dụng viên chức thừa, giao địa phương bố trí công việc cho những giáo viên này trước, không được sẽ tinh giản biên chế.

Vấn đề giáo dục mầm non: Chính phủ đã có quy định đối với gíao viên mầm non hợp đồng hưởng chế độ như viên chức. Những biên chế còn thừa, ưu tiên tuyển chọn những giáo viên hợp đồng lâu năm, có năng lực.

Quyết định 60 năm 2011, giáo làm việc theo chế độ hợp đồng lao động được nhà nước hỗ trợ ngân sách để được hưởng lương, tham gia BHXH, BHYT… đây là chính sách khuyến khích giáo dục mầm non.

Đại biểu Vũ Thị Nguyệt (Hưng Yên): Cử tri lo chất lượng sinh viên ngành sư phạm hiện nay, chất lượng đầu vào thấp? Tại sao trường sư phạm không thu hút được sinh viên giỏi? Ý kiến và giải pháp của Bộ trưởng?

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Chúng tôi có giải pháp rà soát để biết được nhu cầu sử dụng giáo viên đến tận môn học để có kế hoạch đào tạo gắn với môn học. Để sao mạng lưới các trường đại học được đồng bộ, thống nhất. Chúng tôi rà soát, phối hợp với các bộ ngành liên quan để làm sao khi thông báo tuyển sinh thì người thi vào trường sư phạm thấy tương lai nghề nghiệp.

Đại biểu Dương Minh Ánh (Hà Nội): Việc tổ chức thi tốt nghiệp chưa đáp ứng yêu cầu xã hội, khi đưa cả nội dung lớp 11 và 12 vào nội dung thi là quá nặng. Việc tổ chức thi tổ hợp ngoài 3 môn thi bắt buộc gây áp lực rất lớn cho người dạy và người học. Có ý kiến cho rằng học để thi chứ không phải học để học. Ý kiến của Bộ trưởng?

Đại biểu Dương Minh Ánh

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Khi thi THPT QG đã được thử nghiệm năm 2017, về cơ bản được xã hội đồng tình, bây giờ chủ yếu là khắc phục những tồn tại. Trước khi tiến hành chương trình giáo dục phổ thông mới, chúng tôi vẫn tiếp tục làm gọn nhẹ, thiết thực hơn đề thi, câu hỏi chuẩn hoá, đề thi chuẩn hoá được kiến thức và kiểm tra được kiến thức của người học.

Đại biểu Nguyễn Phước Lộc (TP HCM): Nhóm trẻ tư thục gần KCN chỉ nói được nguyên nhân khách quan từ nhu cầu của nữ công nhân, nhưng chưa nêu được nguyên nhân chủ quan từ quản lý của nhà nước?.

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Nguyên nhân chủ quan rất quan trọng, từ việc quy hoạch đội ngũ giáo viên mầm non phải đáp ứng được số lượng trẻ mầm non tăng đột ngột. Cùng với việc di cư sinh học, dẫn đến thiếu nhà trẻ và giáo viên mầm non. Các cấp chưa thực sự quan tâm, dành quỹ đất để xây dựng nhà trẻ mẫu giáo. Chúng tôi sẽ tiếp thu và phối hợp với các bộ ngành liên quan để giải quyết vấn đề này.

Đại biểu Phan Thị Mỹ Dung (Thái Bình): Bộ GD-ĐT hiện còn 200.000 sinh viên ra trường không có việc làm, trong khi Bộ LĐ-TB-XH báo cáo nước ta còn một nguồn lao động chưa đạt chất lượng cao. Vậy phải chăng 200.000 sinh viên của chúng ta được đào tạo chưa đạt chất lượng cao? Sự liên kết nào giữa Bộ LĐ-TB-XH và Bộ GD-ĐT trong việc giải quyết việc làm?

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Sinh viên trong các bậc học trình độ ĐH trở lên là chất lượng cao, tuy nhiên chúng tôi cũng ghi nhận có những sinh viên trong 200.000 sinh viên chưa có chất lượng đảm bảo. Sắp tới Bộ GD-ĐT và Bộ LĐ-TB-XH phối hợp chặt chẽ về khâu dự báo thị trường, hạn chế số sinh viên tốt nghiệp không có việc làm.

Đại biểu Điểu Huỳnh Sang (Bình Phước): Chất lượng giáo dục trẻ mầm non chưa được chú trọng do điều kiện chưa được đảm bảo. Việc phân công, phân cấp chưa đồng bộ, thống nhất. Sự phân cấp chưa phù hợp với đặc thù kinh tế, xã hội ở các địa phương. Giải pháp của Bộ trưởng?

Đại biểu Điểu Huỳnh Sang

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Tôi rất mong muốn theo phân cấp giáo dục mầm non, phường xã trực tiếp, giám sát. Bồi dưỡng các giáo viên đạt yêu cầu, nhưng trong quá trình phân cấp, mong chính quyền địa phương phối hợp với chúng tôi kiểm tra giám sát, tránh khi bạo hành xảy ra, báo chí vào cuộc thì địa phương mới biết.

Chúng tôi cũng đã tham mưu Chính phủ, đề án 115 để đưa giám sát địa phương vào quản lý giáo dục.

Đại biểu Nguyễn Ngọc Phương (Quảng Bình): Kỳ thi tốt nghiệp PTTH Quốc gia 2017 đã thành công, giảm áp lực cho học sinh tuy nhiên mức độ phân hóa chưa được tốt? 

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Năm đầu tiên chúng ta thực hiện, nên khi xây dựng các bài thi chuẩn hóa thì độ phân hóa câu hỏi bài thi ở mức độ chưa được như mong muốn. Năm 2018 chúng tôi chỉ đạo nhóm tác giả xây dựng đề thi để câu hỏi chuẩn xác, bám sát chương trình cuối lớp 11, đầu lớp 12. Chúng tôi khắc phục một phần tính phân hóa trong câu hỏi, bài thi trắc nghiệm.

Đại biểu Lê Thị Yến (Phú Thọ): Số trẻ mầm non đến lớp tăng nhanh, địa phương khó khăn đáp ứng giáo viên, biên chế ít làm tăng áp lực lên giáo viên mầm non sẽ gây quá tải mất an toàn cho trẻ? Ý kiến của Bộ trưởng?

Tự chủ đại học bao gồm tự chủ tài chính dẫn đến tăng học phí, gây khó khăn cho trẻ gia đình khó khăn?

Chuẩn giả trong giáo dục: Giáo viên đạt chuẩn, thực tế không chuẩn?

VOV.VN -Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ thừa nhận rằng một số địa phương vì muốn được công nhận nông thôn mới nên đã xin “nợ” chuẩn.

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Giáo viên mầm non rất vất vả, bình quân một năm tăng 250.000 trẻ, nhưng biến chế không tăng, tôi cũng đề nghị Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vinh Tân phối hợp với chúng tôi giải quyết vấn đề này.

Tự chủ không có nghĩa không có đầu tư của nhà nước. Đối với hộ nghèo, Chính phủ vẫn có những chính sách hỗ trợ, miễn giảm học phí. Các trường có học bổng cho học sinh nghèo có thành tích cao.

Đại biểu Quốc hội: Quy định không được dạy những nội dung ngoài sách giao khoa có ngược với những đổi mới của bộ giáo dục, đổi mới nội dung dạy học theo hướng mở?

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Quan điểm của Bộ, sách giáo khoa là tài liệu quan trọng nhưng không phải tất cả, sắp tới đổi mới nội dung giáo dục khuyến khích thêm kiến thức mới. Nhưng trong quá trình ôn thi, tránh đưa những nội dung ngoài sách giáo khoa vào để gây khó khăn cho học sinh. Việc quy định chỉ tập trung trong sách giáo khoa là chưa chính xác, chúng tôi đã điều chỉnh lại.

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung (Thái Bình) tranh luận: Vừa rồi Bộ trưởng có nói về tình trạng xuống cấp đạo đức của giáo viên và chất lượng đầu vào. Vậy tình trạng xuống cấp có liên quan đến việc tuyển sinh sư phạm có quá dễ dàng. Bộ trưởng có ý kiến gì khi cử tri cho rằng khi tuyển dụng cần chú trọng đến việc phát âm,…?

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Tôi xin chia sẻ, tình trạng này có thật. Sư phạm là ngành đặc thù, ngoài điểm ra còn chuẩn để tuyển sinh, giống như ngành nghệ thuật. Tôi xin tiếp thu ý kiến của đại biểu.

Đại biểu Bùi Thu Hằng (Hoà Bình): Việc mở rộng quy mô giáo dục đại học quá lớn, chất lượng kém sẽ dẫn đến lãng phí, cử tri hoài nghi chất lượng giáo dục đại học. Trách nhiệm của Bộ trưởng trong vấn đề này? Bộ trưởng có giải pháp gì để nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực đại học?.

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Chất lượng của các trường đại học không đạt yêu cầu, sinh viên thất nghiệp, nguyên nhân liên quan đến nội dung đào tạo, tiếp cận thị trường của các trường chưa tốt. Nếu không siết chặt quy mô sẽ dẫn đến lãng phí.

Đại biểu Phạm Đình Cúc (Bà Rịa- Vũng Tàu) tranh luận: Hiện tượng 3 điểm một môn cũng vào trường sư phạm, chất lượng đầu vào sư phạm quyết định chất lượng đội ngũ giáo viên.

Đại biểu Phạm Đình Cúc

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Năm ngoái có hiện tượng 3 điểm/môn vào cao đẳng nhưng các trường đại học đều trên điểm sàn. Một số trường chất lượng yêu cầu điểm rất cao. Chúng tôi đã rút kinh nghiệm, thống nhất với các trường sư phạm điểm đầu vào phải đảm bảo chất lượng ngay từ đầu.

Đại biểu Hoàng Đức Thắng (Quảng Trị): Bộ trưởng cho rằng, bệnh thành tích do đăng ký thi đua, điều này không thoả đáng, mâu thuẫn với luật thi đua khen thưởng. Thầy cô đăng ký thi đua là cần thiết để xem xét, đánh giá chất lượng giảng dạy. Đề nghị Bộ trưởng xem lại để tìm ra căn nguyên của bệnh thành tích chứ không thể đổ lỗi cho thi được.

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Thi đua là tốt nhưng thi đua không thực chất sẽ dẫn đến bệnh thành tích. Chạy theo thành tích để con vào trường chuyên, lớp chọn, chúng tôi đã thấy và chỉ đạo nghiêm túc để giải quyết vấn đề này.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân: Vấn đề xuống cấp đạo đức khá cá biệt, đại biểu muốn nói trách nhiệm của những người đứng đầu của các cơ sở giáo dục mầm non có biết hay không. Cho đến khi báo chí vào cuộc mới bắt đầu làm rõ.

Đại biểu mong muốn cả hệ thống chính trị xã hội, các ngành các cấp phải vào cuộc, không chỉ riêng ngành giáo dục. trường mầm non, tiểu học, THCS có địa chỉ cụ thể, tại đó có cộng đồng dân cư, chính quyền, các ban ngành đoàn thể để xảy ra những việc như vậy hiệu trưởng có biết hay không, giáo viên có biết hay không, chính quyền địa phương có biết hay không. Khi các phương tiện truyền thông lên tiếng, chúng ta mới biết và lên tiếng, xử lý. Trách nhiệm ở đây là của cả cộng đồng, hệ thống, chứ không chỉ riêng về trách nhiệm Bộ trưởng bộ GD-ĐT.

Đại biểu Đặng Hoàng Tuấn (Long An): Thời gian qua, Đảng, Nhà nước có nhiều chính sách phát triển giáo dục mầm non, giáo dục đại học nhưng giáo dục thường xuyên cho người lớn chưa đúng mức? Bộ trưởng cho biết giải pháp gì?

Thời gian qua, cô giáo là tấm gương mẫu mực cho học sinh noi theo nhưng lại xuất hiện một số sự việc đau lòng như cô giáo phạt trẻ uống nước giẻ lau bảng, ngậm dép… phải chăng cô giáo có nhiều áp lực. Bộ trưởng cho biết có giải pháp gì trong thời gian tới?

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Giáo dục thường xuyên là bậc học quan trọng, một tài nguyên được tái tạo. Trong thời đại công nghiệp 4.0, tiến sỹ cũng phải học, xu hướng học phải thường xuyên và cập nhật kiến thức. Thời gian qua tuy đã cố gắng những chưa được. Chúng tôi thực hiện Đề án xã hội học tập, dòng họ học tập. Gần đây phối hợp tốt với Hội Khuyến học.

Giải pháp cho vấn đề này là xin ý kiến các đại biểu quốc hội sửa Luật giáo dục, trong đó phát triển giáo dục thường xuyên, trong đó thiết chế giáo dục thường xuyên cũng phải khác, tạo điều kiện cho người học, cựu sinh viên tiếp cận. Chúng tôi cùng Hội khuyến học phát động các trường đại học, tạo điều kiện cho các cựu học sinh, sinh viên nâng cao kiến thức.

*Bên cạnh nhiều thầy cô đam mê, nhưng còn một số thầy cô đã có những hành vi, ảnh hưởng đến thuần phong mỹ tục, tôn sư trọng đạo, tôi thấy đây là thiếu xót lớn, nguyên nhân có nhiều nhưng có trách nhiệm của ngành là khâu đào tạo bồi dưỡng, kiểm soát chưa thường xuyên dẫn đến một số thầy cô không có năng lực, kém phẩm chất. Trong thực tế, chắc chắn còn nhiều nhưng với hành vi lên án, hành hạ trẻ, đây là cảnh tỉnh lớn đối với ngành, hiệu trưởng các trường.

Để cô giáo cả học kỳ “không nói gì” khi đứng lớp. Có những áp lực, cả vật chất, tinh thần, tôi luôn động viên các thầy cô giáo những gì tốt phát huy.

Tới đây, chúng tôi sẽ có chương trình đào tạo giáo viên, giáo dục đạo đức trong giáo viên và học sinh, khi thi THPT quốc gia chúng tôi đề nghị đưa môn này vào. Tới đây, trong chương trình GDPT mới chúng tôi nhấn mạnh về giáo dục đạo đức, đặc biệt đào tạo đội ngũ giáo viên sư phạm. Tôi cũng nhận trách nhiệm của ngành trong phát triển đội ngũ giáo viên về chất lượng, số lượng.

Đại biểu Nguyễn Thanh Hải (Tiền Giang): Xã hội phát triển mạnh mẽ, phụ nữ tham gia phát triển ngoài xã hội. Hiện nay nỗi băn khoăn hiện nay là nơi trông giữ con em được an toàn, nhất là con em từ 6 tháng đến 5 tuổi, trong khi các cơ sở giáo dục mầm non công lập chỉ nhận trẻ 24 tháng tuổi trở lên, việc trông trẻ còn nhiều bất cập? Bộ trưởng cho biết giải pháp hữu hiệu?.

Hiện còn nhiều giảng viên dạy chay ảnh hưởng lớn đến chất lượng giáo dục đại học. Để nâng cao chất lượng giáo dục đại học cần nhiều giảng viên giỏi cả lý luận, khoa học và thực tiễn. Bộ trưởng có giải pháp, chính sách gì?

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Chúng tôi rất quan tâm đến đối tượng này, nhất là ở các khu công nghiệp, khu chế xuất. Tới đây, Bộ tham mưu Chính phủ có những chính sách hỗ trợ cho nhóm trẻ nhà trẻ tư thục. Chúng tôi tiếp thu để làm sao thực hiện tốt công tác chăm sóc, đặc biệt đối với trẻ cho những đối tượng khó khăn, tránh những hiện tượng đáng tiếc.

Về vấn đề giảng viên, nhìn chung giáo viên được đào tạo ở nước ngoài tâm huyết cao, tuy nhiên điều kiện thực hiện, tham gia kết hợp vào việc nghiên cứu chưa theo kịp, hiện tượng nhiều người tài chưa có môi trường phát huy. Đây là trách nhiệm lớn của ngành. Nếu không đổi mới môi trường, chúng ta khó thu hút, chúng ta có hướng dẫn về chuẩn giảng viên và gắn với thực tiễn. Chúng tôi tiếp thu và cùng với các trường nâng cao chất lượng giảng viên. Điều chỉnh xây dựng Đề án nâng cao chất lượng giảng viên đại học, tỷ lệ đào tạo tiến sỹ tiến tới 25% và theo hướng trách nhiệm các trường ĐH chủ động, nhà nước hỗ trợ chính sách, hỗ trợ học bổng.

Đại biểu Đàm thị Mỹ Hương (Ninh Thuận): Học nghề sau THCS, theo mục tiêu giáo dục của THCS mới là giáo dục cơ bản thì các em có đủ năng lực để đáp ứng được nhu cầu của thị trường hay không?. Thị trường lao động đa số đều yêu cầu tốt nghiệp THPT, vậy rất mong bộ trưởng làm rõ hơn phân luồng học sinh để tạo động lực cho học sinh và gia đình.

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Các em học sinh THCS rất thông minh, ngoài kiến thức thầy cô đem lại, các em có rất nhiều kênh kiến thức. Thầy cô cũng phải đổi mới để phù hợp với học sinh.

Trong chương trình giáo dục phổ thông mới, chúng tôi đưa vào lồng ghép, tạo đam mê, tạo ra hoài bão để các em học sinh có động lực. Các cháu vào học nghề xong chuyển sang cao đẳng, đại học rất thuận lợi, đây là giải pháp để phân luồng người học.

Đại biểu Nguyễn Sỹ Cương (Ninh Thuận): Chuẩn giả trong giáo dục, trường đạt chuẩn, giáo viên đạt chuẩn nhưng thực tế không đạt. Các địa phương cho nợ chuẩn…Bộ có biết không? Giải pháp của vấn đề này là gì?

Để thi tốt nghiệp và đại học, các cháu chỉ học các môn thi, nhưng để đủ điểm, phụ huynh đến “nộp tiền” cho giáo viên, Bộ trưởng giải quyết vấn đề này như thế nào?

Đại biểu Nguyễn Sỹ Cương

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Vấn đề này là có thật, nhưng liên quan đến 19 chỉ tiêu về nông thôn mới (có 2 tiêu chuẩn về giáo dục). Một số địa phương muốn được nông thôn mới xin nợ chuẩn. Chúng tôi biết. Chúng tôi giám sát, kiên quyết không chấp nhận để giải quyết vấn đề này và đã làm được.

Đối với vấn đề thi tốt nghiệp và đại học, có hiện tượng học tủ, học lệch, nhất là trường chuyên, các môn khác xem nhẹ, chúng tôi không đồng ý, thậm chí cấm.

Giáo dục phổ thông là giáo dục toàn diện, không phải học để thi, chúng tôi kiến quyết phản đối, đồng thời sẽ tăng cường vai trò giám sát. Các địa phương, các trường phải thực hiện nghiêm vấn đề này.

Đại biểu Nguyễn Sỹ Cương tranh luận lại: Chuẩn giả trong giáo dục không gắn với nông thôn mới đâu, ở ngay đây thôi. Trường đạt chuẩn quốc gia mà không có cái gì là chuẩn cả. Trường đạt chuẩn quốc gia mà sân trường mỗi lần tập trung mỗi lớp mời 5 cháu xuống. Trường cấp 2 mà bàn ghế cấp 1.

Liên quan đến vấn đề đạo đức, bố mẹ học sinh nộp tiền để học sinh đạt tiêu chuẩn được thi nhưng các cháu nghĩ về thầy cô như thế nào. Đây là vấn đề cần quan tâm.

Đại biểu Nguyễn Bá Sơn (Đà Nẵng): Các trường đại học kém hiệu quả, không chiêu sinh đủ sẽ giải quyết như thế nào? Dự án Làng đại học Đà Nẵng bao giờ mới triển khai được, 22 năm quy hoạch vẫn để đây, người dân trong dự án đời sống rất khó khăn?.

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Nhiều trường khi thành lập năng lực đào tạo kém, học sinh không vào, không đủ chỉ tiêu tuyển sinh, chúng tôi đã đi giám sát và có lộ trình trong 2-5 năm tới các trường yếu kém không cải thiện sẽ phải sát nhập, giải thể.

Đối với Làng Đại học Đà Nẵng chúng tôi sẽ có báo cáo trình Thủ tướng Chính phủ trong nay mai. Cũng phải có các nguồn lực để phát triển Đại học Đà Nẵng, trước mắt phải chú trọng giải phóng mặt bằng.

Đại biểu Đặng Thuần Phong (Bến Tre): Bộ trưởng có nói giáo dục mầm non được Unicef đánh giá cao. Tuy nhiên tôi cũng xin cho Bộ trưởng biết, hiện nay cơ sở vật chất trường lớp chưa đáp ứng, tỷ lệ chi cho giáo dục mầm non nhà nước còn ít (31%) mà gọi là đánh giá cao? Những bất cập đối với giáo dục mầm non là rất lớn. Xin Bộ trưởng cho biết về vấn đề này?

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Chúng tôi thấy đúng, mầm non được quan tâm nhưng còn nhiều vấn đề, từ chính sách dân lập-tư thục-công lập nên nhiều cơ sở mầm non hiên nay chưa được chu đáo, nhất là ở khu công nghiệp, khu chế xuất.

Tôi thấy đây là vấn đề cần giải quyết và đã tham mưu Chính phủ, vừa rồi Nghị định 06, quyết định xây dựng môi trường an toàn thân thiện chống bạo lực cho trẻ.

Về hệ thống pháp lý cơ bản có, quan trọng là thực hiện. Tôi cũng mong các bộ có liên quan và địa phương tăng cường giám sát, hệ thống chính trị: phụ nữ, mặt trận, phường xã giám sát, cùng chúng tôi phòng ngừa là chính. Quan điểm là phòng ngừa hơn là việc xử lý. Mong địa phương trực tiếp hỗ trợ về điều kiện cơ sở trường lớp, bố trí giáo viên đủ để không tạo áp lực.

Đại biểu Mai Thị Phương Hoa (Nam Định): Kết quả của giáo dục được tổ chức ghi nhận đánh giá cao, tuy nhiên về giáo dục đại học chúng tôi băn khoăn, chất lượng đào tạo đại học chưa cao, đặc biệt là sau đại học. Xin Bộ trưởng cho biết giáo dục đại học của chúng ta đang ở đâu trong bảng xếp hạng Châu Á?

Đại biểu Mai Thị Phương Hoa

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Giáo dục Đại học một số nhóm ngành tốt, về cơ bản còn thấp không đáp ứng thị trường lao động. Nguyên nhân trước hết là chương trình đào tạo chưa sát với thị trường, chủ yếu do các thầy cô xây dựng chương trình theo hiểu biết, rồi điều kiện đảm bảo chất lượng, giáo viên, cơ sở vật chất tài chính nhiều vấn đề.

Tại các nước trên thế giới, các trường ĐH tỷ lệ tiến sỹ rất cao, nhưng ở VN chưa được 23,7% toàn ngành, cơ sở vật chất chưa đảm bảo. Ở nước ta, suất học phí đối sinh viên bình quân 630 USD trong khi Mỹ là 19.000 USD, Trung Quốc gần 3.500 USD, nên chất lượng đại học rất khó mong đợi cao.

Tới đây chúng tôi cố gắng không dàn trải, những trường chất lượng vừa phải, xem xét sát nhập, giải thể. Các giải pháp nâng cao chất lượng, liên quan đến tự chủ. Tự chủ là một trong những điểm nghẽn khiến các trường không chủ động.

Hiện nay, so với mặt bằng thế giới, giáo dục đại học chúng ta còn thấp, trong xếp hạng Ranking chưa có trường ĐH xếp vào bảng xếp hạng danh tiếng. Gần đây, chúng ta đã có 2 ĐH lọt vào 1000 trường tốt nhất thế giới, đây là tín hiệu mừng và cũng đáng khích lệ.

Đại biểu Bùi Thị Thuỷ (Thanh Hoá): Hiện nay việc cấp giấy khen dần mất giá trị vì điểm số cho quá dễ, tỷ lệ khá giỏi quá nhiều, đó là biểu hiện của bệnh thành tích trong giáo dục. Bộ trưởng cho biết nguyên nhân gốc rễ của vấn đề này và giải pháp?

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Bệnh thành tích không phải bây giờ mới có, ngành cũng “nói không với bệnh thành tích” nhưng không dừng lại ở việc quy định mà còn liên quan đến văn hoá, thói quen.

Chúng tôi đã có văn bản bỏ rất nhiều cuộc thi, không tính điểm các cuộc thi vào thành tích. Những thầy cô nào có sáng tạo sẽ được khuyến khích, biểu dương chứ không đăng ký thành tích.

Đại biểu K’ Nhiễu (Lâm Đồng): Chế độ cử tuyển nhiều bất cập hạn chế, việc đổi mới giáo dục cử tuyển không có gì mới, nảy sinh nhiều vấn đề. Hiện nay giáo dục mầm non có nhiều bức xúc trong xã hội. Bộ trưởng có suy nghĩ gì và có biện pháp gì?

Đại biểu K’ Nhiễu

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Cử tuyển là một chính sách quan tâm của Đảng, Nhà nước. Cách đây 5-7 năm, chính sách đạt hiệu quả cao, gần đây vì nhiều lý do khác nhau cử tuyển có vấn đề, nhiều người đi học về không bố trí được việc làm. Vấn đề này tạo nên nhiều trăn trở, bức xúc của đồng bào. Chúng tôi đã tiến hành khảo sát, phương hướng sắp tới đối với đối tượng cử tuyển là đi theo hướng thiết thực, gắn địa phương với người học.

GD mầm non thời gian qua gây bức xúc. Hiện chúng ta có 15.000 cơ sở giáo dục mầm non, về cơ bản các cơ sở và thầy cô yêu nghề mến trẻ, số giáo viên mầm non bạo hành trẻ, đặc biệt ở cơ sở tư thục.

Tôi phản đối hành vi này và đã có ý kiến, kiên quyết loại những giáo viên kém năng lực, không đủ phẩm chất ra khỏi ngành, các cơ sở liên quan đến vấn đề này phải đình chỉ, thậm chí giải thể.

Giải pháp đối với vấn đề này là đội ngũ giáo viên phải được quy hoạch, đào tạo thường xuyên và có chế độ đãi ngộ hợp lý.

Đại biểu Hồ Thị Vân (Quảng Ngãi): Tôi trân trọng và đánh giá cao sự đổi mới căn bản toàn diện của ngành giáo dục trong thời gian qua, xin Bộ trưởng cho biết chúng ta mất bao lâu để đi hết con đường quá độ này. Hiện chúng ta đang ở giai đoạn nào của giai đoạn này?

Đại biểu Hồ Thị Vân

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Đúng là đổi mới giáo dục chúng ta không nóng vội thì chúng ta phải có sự quá độ, trước khi đổi mới là phải tuyên truyền, quá độ là cần thiết. Chúng tôi cũng ý thức và đây là phải có lộ trình, có bước đi. Ngay trong thi cử, từ 2 trong 1, kết hợp thành 1 kỳ thi và được nhân dân và cử tri cơ bản đồng tình.

Chúng tôi cũng có chỉnh sửa và tiếp tục nghiên cứu đổi mới chương trình SGK, chúng ta đang thực hiện đổi mới căn bản thì chúng ta không thể đứng im được.

Chúng ta đang ở giai đoạn thực hiện nhiều nhiệm vụ và có kết quả cụ thể, đó là: Phổ cập giáo dục mầm non 5 tuổ là thành công mà nhiều tổ chức quốc tế ghi nhận.

Đối với các bậc tiểu học, được khối tiếng Pháp đánh giá đọc hiểu tốt. Gần đây WB ghi nhận.

Trong lúc chờ đợi chương trình mới, Bộ chỉ đạo đổi mới dần để chương trình hiện hành giảm tải hơn, chuyển từ đào tạo nội dung sang phẩm chất năng lực. Rất mong cử tri, nhân dân chia sẻ với ngành, trong quá trình chuyển đổi có khó khăn.

Đại biểu Đào Tú Hoa (Hà Nội): Theo báo cáo của Bộ LĐ– TB&XH, có hơn 200.000 sinh viên ra trường không có việc làm, gây lãng phí và bức xúc trong nhân dân. Nguyên nhân có cả có trách nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước và trách nhiệm của người học. Giải pháp của Bộ về vấn đề này trong thời gian tới?

Đại biểu Đào Tú Hoa

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: 200.000 sinh viên thất nghiệp là có thật, những giải pháp căn cơ vẫn là chất lượng. Chất lượng chuẩn được kiểm định bằng chất lượng quốc tế và thị trường.

Giải pháp là mở rộng, khuyến khích doanh nghiệp tham gia vào quá trình đào tạo, nâng cao chuỗi giá trị. Nâng cao chất lượng giáo dục, cơ sở vật chất. Tuyển sinh phải gắn với thị trường, nhu cầu nguồn lao động, phải gắn trách nhiệm của trường với thị trường, với người học. Bộ sẽ tăng cường hậu kiểm, công khai minh bạch.

Đại biểu Nguyễn Văn Thân (Thái Bình): Hiện nay chúng ta gửi con em đi nước ngoài nhiều, trong đó có học bổng và trả tiền, phần nữa là các trường ở các nước đã mở ở VN với học phí cao 400-500 triệu đồng? Bộ trưởng nghĩ gì về vấn đề này?

Đại biểu Nguyễn Văn Thân

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Các nước đang phát triển cũng đều gửi con em đến các nước phát triển để được giáo dục tốt hơn. Đảng, Nhà nước quan tâm đến giáo dục, dành 20% ngân sách để đầu tư giáo dục, vai trò tham gia đóng góp của xã hội trong đó có các doanh nghiệp là rất lớn.

Chúng tôi tham mưu, có những đề án tăng cường thu hút các doanh nghiệp, xã hội hóa trong giáo dục. Hàng năm học sinh ra nước ngoài học cũng rất nhiều. Làm sao để thu hút các học sinh trong nước có thể hưởng nền giáo dục tốt, Chính phủ có những chính sách khuyến khích các thành phần kinh tế, doanh nghiệp, với yêu cầu chất lượng. Chất lượng cao Nhà nước vẫn có trách nhiệm và vẫn trông đợi vào các nhà đầu tư, phải có chất lượng chuẩn quốc tế. Đây là chủ trương của Đảng, Nhà nước chúng tôi đang thực hiện. Tới đây trong Luật Giáo dục, Giáo dục Đại học, chúng tôi đưa xã hội hóa giáo dục vào và cũng mong nhận được sự quan tâm của các đại biểu.

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung (Thái Bình): Việc đánh giá phân luồng, hướng nghiệp cho học sinh phổ thông không hiệu quả? Đổi mới chương trình phổ thông và đổi mới sách giáo khoa chưa hiệu quả? Ý kiến của bộ trưởng như thế nào? Bộ có giải pháp gì?

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Phân luồng không phải vấn đề mới, Chính phủ đã có đề án cụ thể nhưng kết quả chưa được tốt. Nguyên nhân do chương trình giáo dục phổ thông hiện hành chưa rõ nét trong hướng nghiệp và phân luồng.

Trong tháng 5, Bộ GĐ-ĐT phối hợp Bộ Lao động tham mưu cho Chính phủ ban thành đề án 80 để phân luồng và hướng nghiệp cho học sinh, nêu rất rõ giải pháp. Trong đó nội dung hướng nghiệp gắn rất rõ với thực tiễn và có đội ngũ hướng nghiệp.

Nhóm giải pháp căn cơ phải tạo ra đam mê cho học sinh, không phải phân luồng bắt buộc, cháu nào không đỗ thì học nghề. Chúng tôi cho rằng khi nào tạo được đam mê, sáng tạo cho học sinh mới có thể thắng lợi trong phân luồng. Sắp tới chúng tôi sẽ có những chương trình cụ thể.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân điều hành phiên chất vấn.

Phát biểu mở đầu phiên chất vấn, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ thay mặt ngành giáo dục cảm ơn cử tri cả nước đã "cho tôi được báo cáo trước quốc hội; được nghe chất vấn để làm tốt hơn công việc của ngành giáo dục thời gian tới". 

Theo Bộ trưởng, thời gian qua ngành giáo dục đã đạt được những thành quả; ngành nhận được sự chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, chính phủ, sự phối hợp của các bộ, ngành, địa phương...

Bản thân ngành còn nhiều hạn chế, thiếu sót, còn nhiều vấn đề tồn tại, có nhiều vấn đề gây bức xúc, nhiều vấn đề chưa đạt kỳ vọng của cử tri.

Với ttư cách là những người đứng đầu ngành, chúng tôi xin nhận trách nhiệm về những thiếu sót này; lắng nghe sự đóng góp ý kiến để làm tốt hơn nhiệm vụ của ngành.

Ngày 6/6, Quốc hội tiến hành chất vấn nhóm vấn đề thứ 4 liên quan đến: Thực trạng và giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đại học, giáo dục phổ thông. Công tác quản lý giáo dục mầm non, nhất là giáo dục mầm non ngoài công lập. Giải pháp khắc phục tình trạng xuống cấp về đạo đức, lối sống cho giáo viên và học sinh trong nhà trường.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân chủ trì điều hành phiên chất vấn. Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ là người trả lời chất vấn về nhóm vấn đề này.

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ