Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Trương Quang Nghĩa nêu quan điểm khi đề cập đến dự án nạo vét lòng sông Cầu mà tỉnh Bắc Ninh có văn bản báo cáo Thủ tướng rằng lãnh đạo tỉnh bị đe doạ, trong cuộc làm việc giữa Bộ với Tổ công tác của Thủ tướng, sáng 21/3.

"Quy trình thế nhưng thực tế lại khác"

Việc quản lý khai thác cát trên sông, trong đó có việc tận thu sản phẩm nạo vét lòng sông là một trong những vấn đề được Thủ tướng truyền đạt qua Tổ công tác yêu cầu Bộ GTVT làm rõ và có giải pháp xử lý.

Báo cáo với Tổ công tác, ông Hoàng Hồng Giang, Cục trưởng Cục Đường thủy nội địa (Bộ GTVT) cho biết, Bộ quản lý 137 tuyến đường thuỷ nội địa quốc gia. Nguyên tắc là ngân sách nhà nước đầu tư nạo vét luồng, nhưng trên thực tế do điều kiện ngân sách hạn chế nên Chính phủ có chỉ thị khuyến khích doanh nghiệp nạo vét cho tận thu sản phẩm để bù đắp chi phí.

Ông Hoàng Hồng Giang, Cục trưởng Cục Đường thủy nội địa (Bộ GTVT)

Từ 2008-2015, có 66 dự án được cấp phép nhưng sau đó thấy triển khai chậm, phát sinh bất cập nên trong hai năm 2015 và 2016, Bộ cương quyết chấm dứt 22 dự án, cuối 2016 không gia hạn hợp đồng với 16 dự án hết hạn. Sau khi chấm dứt dự án sông Cầu thì chỉ còn 14 dự án.

Trong khi trên sông hiện chỉ có 14 dự án của Bộ cấp phép thì có đến 600 mỏ khai thác cát do địa phương cấp, trong đó có 166 dự án song song tuyến đường thuỷ nội địa; ngoài ra có “cát tặc”.

“Về nạo vét và tận thu sản phẩm thì thời gian tối đa là 1 đến 2 năm, còn các mỏ thì khối lượng rất lớn và triển khai từ 20-25 năm. Bên cạnh đó, công tác quản lý cấp phép phương tiện ra vào mỏ không chặt chẽ, bến bãi không phép ở địa phương, là nơi thu hút trung chuyển cát lậu” – ông Giang nói và cho biết, với dự án do ngành Giao thông cấp phép thì rộng nhất chỉ có 80m lòng sông và chỉ được triển khai khi địa phương đồng tình.

Nhấn mạnh không có gì bàn cãi về quy trình cũng như vấn đề nạo vét để thông luồng, Tổ trưởng Tổ công tác Mai Tiến Dũng đặt vấn đề: “Nói là khai thác trong 80m nhưng quan trọng là vòi hút cát vào đâu chứ không phải nơi tàu đỗ. Vừa rồi tôi về Ý Yên, người dân bên sông mang quốc xẻng đánh nhau với đội khai thác, trước đó có vụ đổ máu rồi. Quy trình thế nhưng thực tế khác hoàn toàn”.  

Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cũng thẳng thắn cho rằng, địa phương bức xúc cũng có vấn đề liên quan quyền lợi: “Nạo vét tận thu trong 80m lòng sông thì địa phương không được gì vì trên Bộ cấp phép, còn cấp phép mỏ thì địa phương có lợi. Đó là chưa nói nạo vét trong 80m nhưng “thò” vòi ra ngoài 80m”.

Bộ không cấp phép nữa mà giao địa phương

Phát biểu thêm về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ GTVT Trương Quang Nghĩa cho biết, vì trong khai thác cát trên sông có bất cập nên Thủ tướng đã nêu ý kiến là liệu có nên giao cho địa phương cấp phép hay không. Quan điểm của ông là Bộ phối hợp với địa phương để quản lý luồng, còn việc tận thu thì để địa phương và thực tế địa phương mới quản lý được.

Bộ trưởng Bộ GTVT Trương Quang Nghĩa phát biểu tại buổi làm việc với Tổ công tác của Thủ tướng, sáng 21/3.

“Tôi đi công tác từ Nam ra Bắc thì thấy mỗi nơi có một loại hình. Các tỉnh đều có ý phàn nàn nhưng ẩn chứa thêm ý anh Mai Tiến Dũng nói là ở địa phương bao nhiều thứ thiệt hại mà chả được quyền lợi gì. Nên quan điểm của Bộ là hoàn toàn ủng hộ đề xuất địa phương. Riêng Bộ chỉ đạo Cục đường thuỷ nội địa dừng hết và cũng phải kiểm điểm, đánh giá” – ông Trương Quang Nghĩa nêu quan điểm.

Người đứng đầu ngành Giao thông cũng nói thêm: “Địa phương nói cũng đúng, chỗ nạo vét không nạo mà toàn nạo vào bờ, tàu đứng một chỗ nhưng vòi chui tận đâu. Năm 2016, Bộ cơ bản dừng các dự án, giao thanh tra Bộ đi rà soát và có báo cáo đánh giá. Tôi có văn bản báo cáo Thủ tướng rồi”.

Riêng trường hợp dự án sông Cầu ở Bắc Ninh (Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh bị đe doạ - pv), ông Trương Quang Nghĩa cho biết, quan điểm Bộ GTVT là rất mong Bộ Công an vào cuộc làm rõ có gì tiêu cực trong cơ quan quản lý nhà nước.

“Vừa qua đã tạm đình chỉ 3 cán bộ thanh tra của Cục đường thuỷ nội địa để xem xét. Rồi tiêu cực khác qua đợt này quyết liệt chỉ ra cả ở cơ quan nhà nước và tình trạng “xã hội đen” trong hoạt động này” – Bộ trưởng Trương Quang Nghĩa nhấn mạnh.

Kết luận phiên làm việc, Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng đề nghị nên phân cấp và giao địa phương cấp phép, quản lý về nạo vét lòng sông thông luồng thay vì Cục đường thuỷ nội địa thuộc Bộ GTVT cấp như hiện nay.

“Cái này Bộ không nên làm vì địa phương quản lý tốt hơn và gắn với quyền lợi của họ. Người dân bức xúc không riêng Bắc Ninh đâu, khai thác cát là nguồn lợi ích kinh khủng, cát, sỏi các loại đều có tiền cả. Giao địa phương thì nếu để xảy ra sạt lở thì địa phương phải chịu trách nhiệm. Chúng tôi đồng tình với việc Bộ trưởng Trương Quang Nghĩa là giao địa phương” – Tổ trưởng Tổ công tác nhấn mạnh./.

“Việc nạo vét lòng sông hiện địa phương đang rất phản ứng“

VOV.VN - “Có địa phương nói không biết việc cấp phép nạo vét lòng sông nên mới có chuyện bảo kê, “xã hội đen” doạ lãnh đạo tỉnh”.