Thủ tướng chủ trì thảo luận về tình hình thực hiện giải ngân vốn đầu tư công

Tiếp tục chương trình phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 7/2022, chiều 3/8, Chính phủ thảo luận về tình hình thực hiện giải ngân vốn đầu tư công và tình hình triển khai 3 Chương trình mục tiêu Quốc gia (gồm các chương trình: xóa đói giảm nghèo; xây dựng nông thôn mới; và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi). 

Báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư tại phiên họp cho biết, tổng kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2022 được Quốc hội quyết định tại các Nghị quyết của Quốc hội là hơn 542.105 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách trung ương là 222.000 tỷ đồng, vốn ngân sách địa phương là hơn304.105 tỷ đồng, vốn Chương trình mục tiêu quốc gia năm 2021 chuyển nguồn sang năm 2022 là 16.000 tỷ đồng.

Đến ngày 28/6, các bộ, cơ quan trung ương và địa phương đã giao chi tiết hơn 485.924 tỷ đồng (không bao gồm vốn Chương trình mục tiêu quốc gia), đạt 93,8% số vốn Thủ tướng Chính phủ giao đầu năm; còn 16 bộ, cơ quan trung ương và địa phương chưa phân bổ hết kế hoạch đầu tư vốn ngân sách trung ương năm 2022 với tổng số vốn 7.751,496 tỷ đồng; 8 địa phương chưa phân bổ hết kế hoạch vốn cân đối ngân sách địa phương với tổng số vốn là hơn 24.430 tỷ đồng…

Về tình hình triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia, trong 7 tháng đầu năm, Chính phủ, Trung ương đã ban hành 69 văn bản quản lý, điều hành và tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia. Đến nay, có 28/52 địa phương đang khẩn trương hoàn thiện các thủ tục phê duyệt dự toán chi tiết, phê duyệt dự án đầu tư để tổ chức thực hiện từng nội dung, hoạt động thuộc các chương trình mục tiêu quốc gia. Tuy nhiên chưa có kết quả giải ngân vốn từng chương trình mục tiêu quốc gia.

Phát biểu ý kiến tại phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, vừa qua, Chính phủ tiếp tục thúc đẩy 6 tổ công tác họp với các bộ, ngành, địa phương tìm hiểu nguyên nhân để thúc đẩy tốt hơn tình hình giải ngân vốn đầu tư công. Đây là những vấn đề hết sức quan trọng, nhưng tại sao vấn đề quan trọng này lại chậm chạp, chưa thực sự chuyển biến mạnh, là bệnh trầm kha của nhiều năm nay.

Trên cơ sở thực tiễn đã chỉ đạo, điều hành, kiểm tra, giám sát vừa qua của các tổ công tác đã đưa ra đánh giá, nhận định, chúng ta cần mổ xẻ xem nguyên nhân vì sao một lượng lớn tiền đầu tư công triển khai phục hồi và phát triển kinh tế lại chậm được giải ngân. Cùng với đó, chúng ta đã thay đổi 3 Chương trình mục tiêu quốc gia thành 1 chương trình lớn với 3 nội dung, trong quá trình tổ chức thực hiện, quá trình lãnh đạo, chỉ đạo, quá trình đánh giá, sơ kết thời gian vừa qua, tại sao vấn đề này vẫn triển khai chậm?

Thủ tướng đề nghị cần tìm rõ nguyên nhân khách quan, nguyên nhân chủ quan, đâu là vấn đề thuộc về thể chế, thể chế này thuộc về ai, thuộc về Chính phủ thì Chính phủ phải làm, thuộc về các Bộ thì các Bộ phải làm. Nếu thuộc thẩm quyền cấp cao hơn thì chúng ta phải báo cáo Trung ương, Bộ Chính trị; nếu cần chỉnh sửa các điều luật, các Nghị quyết của Quốc hội thì phải báo cáo Quốc hội. Cần phải suy nghĩ vấn đề này vì đây là vấn đề mang tính quốc tế; đầu tư công tạo không gian phát triển mới, việc làm, tạo tăng trưởng tốt hơn, nhất là trong thực hiện chính sách tài khóa.

Thủ tướng đề nghị các đại biểu thẳng thắn, nhìn thẳng vào công việc. Các Bộ trưởng, trưởng ngành, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố là những người nắm rõ nhất việc này, nắm giữ các nguồn lực mà nhìn thấy ách tắc thì chắc chắn phải sốt ruột, lo lắng, trăn trở trừ những người vô cảm. Những vấn đề chúng ta đang lo lắng, suy nghĩ, nhưng tại sao tình hình chưa được cải thiện. Chúng ta cũng cần xem xét trách nhiệm của người đứng đầu. Trong một số giải pháp đã nêu, những đơn vị, cơ quan nào không giải ngân thì ngoài kiểm điểm ra thì phải điều chuyển vốn đầu tư công cho các địa phương, đơn vị làm tốt hơn.

Thủ tướng giao Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, Bộ Kế hoạch và Đầu tư chỉ đạo, thực hiện tốt việc này. Sau buổi họp phải có chỉ đạo, kết luận sát sao để tạo ra chuyển biến tích cực bởi trong lúc có tiền mà không tiêu được thì phải suy nghĩ trách nhiệm. Chúng ta phải chỉ ra được vấn đề, tự mình điều chỉnh. Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cũng phải nắm bắt việc này, phải xem đây là trách nhiệm của mình bởi có nguồn lực mà không triển khai được thì nguyên nhân tại sao, phải nêu rõ vướng mắc ở đâu. Cùng với đó, các bộ, ngành, địa phương làm tốt thì cũng cần chia sẻ kinh nghiệm tổ chức quản lý từ khâu xây dựng dự án, phân bổ nguồn vốn đến việc tổ chức thực hiện, rút kinh nghiệm, kiểm tra, đôn đốc.

Tại phiên họp, đại diện các bộ, ngành, địa phương phát biểu, nêu một số kinh nghiệm để việc giải ngân vốn đầu tư công đạt cao như: lãnh đạo các ngành, địa phương, nhất là người đứng đầu quan tâm, chỉ đạo sát sao việc giải ngân vốn đầu tư công; xây dựng kế hoạch, phân công cụ thể, thường xuyên giám sát, đôn đốc quá trình thực hiện; không đầu tư dàn trải mà tập trung cho các dự án trọng điểm có tính chất tạo động lực cho phát triển...

Các đại biểu cũng thảo luận, phân tích những tồn tại, khó khăn, vướng mắc và nguyên nhân. Trong đó xác định khoảng 21 loại tồn tại, khó khăn vướng mắc, thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau, trong đó có phân thành 03 nhóm chính liên quan đến thể chế, chính sách; liên quan đến tổ chức triển khai thực hiện; và những khó khăn mang tính đặc thù của kế hoạch năm 2022.

Phiên họp phân tích trách nhiệm cụ thể của từng bộ, ngành, địa phương; đồng thời đề xuất các giải pháp thúc đẩy vốn đầu tư công và 3 chương trình mục tiêu quốc gia trong thời gian tới./.