Thuốc thiếu chất lượng vẫn vượt “khe cửa hẹp” trúng thầu giá rẻ

Sáng 1/11, tiếp tục phiên thảo luận ở hội trường về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024..., đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (Đoàn Bình Định) đã nêu ý tranh luận với đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (Đoàn TP.HCM) về sự chậm trễ trong việc cung ứng thuốc trong thời gian vừa qua.

Theo đại biểu Lân Hiếu, hiện nay, thuốc đã được chia nhóm và việc đấu thầu mua sắm mua thuốc đã được cải thiện rất nhiều, đã mua những thuốc tốt. Tuy nhiên, việc mua bán vật tư tiêu hao y tế vô cùng rối. Đại biểu nêu nguyên nhân khách quan là có quá nhiều quy định về pháp luật liên quan đến lĩnh vực nhạy cảm này. Do đó, rất khó để đưa ra quyết định mua sắm, đáp ứng đầy đủ các quy định của nhiều bộ, ngành khác nhau.

“Bệnh viện Đại học Y chúng tôi thuộc nhóm trực thuộc Bộ Y tế được phân cấp mạnh. Theo đó, thủ trưởng đơn vị được tự phê duyệt và chịu trách nhiệm, nên chúng tôi không bị thiếu dụng cụ, thuốc men. Tuy nhiên, khó khăn nhất hiện nay là không thể mua được hàng chất lượng tốt và phát triển được kỹ thuật mới. Nhưng nhiều hàng chất lượng không tốt lại vượt qua khe cửa hẹp để trúng thầu giá rẻ”, đại biểu Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y dẫn chứng.

Ông Lân Hiếu cho rằng, để khắc phục cần đẩy mạnh tiêu chí bảo hành, chuyển giao kỹ thuật, phân nhóm, bởi chỉ có những hãng chất lượng tốt mới chấp nhận bảo hành, bảo trì lên đến 5 năm, kèm theo các điều kiện chuyển giao. Nếu các tiêu chí này được pháp luật khuyến khích bằng các văn bản hướng dẫn cụ thể sẽ giúp ích rất nhiều cho ngành y tế. 

Đại biểu cũng bày tỏ tâm tư khi, nhiều năm nay, việc cấp phép nhập khẩu, cho phép sử dụng các dụng cụ mới tại Việt Nam vẫn bế tắc: “Ngay bản thân tôi vẫn phải mang bệnh nhân sang nước ngoài để chữa vì không có dụng cụ nhập khẩu dễ dàng vào Việt Nam”.

Ông Lân Hiếu cho rằng, vì quá nhiều khâu phê duyệt, kiểm tra nên việc mua sắm phụ thuộc vào các Sở Y tế, Sở Tài chính, UBND, cùng với đó tình trạng sợ trách nhiệm dẫn đến tâm lý trì hoãn hồ sơ: “Các hãng lớn thì nhìn thấy các quy định về thủ tục, thời gian trung bình để được cấp phép đều lắc đầu ngao ngán. Có những công ty không định hướng phát triển, thậm chí rút khỏi thị trường Việt Nam. Tình trạng sợ trách nhiệm dẫn đến tâm lý trì hoãn, hồ sơ để trên bàn không đọc, hết hạn thì tìm vài lỗi nhỏ để trả về cơ sở. Cứ vậy hết thời gian quy định thẩm định mọi việc trở về vạch số không. Hết thời gian và cuối cùng chúng ta không có hàng để sử dụng cho người bệnh”.

Chính vì vậy đại biểu Lân Hiếu đề xuất giao trách nhiệm cho chính những người sử dụng sản phẩm đấu thầu, là giao cho bệnh viện, quyền và chịu trách nhiệm về quyết định của mình trước bệnh nhân và pháp luật.

Trước đó, trong phiên thảo luận chiều 31/10, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (Đoàn TP.HCM) đã nhắc đến tình trạng bệnh nhân phải tự mua thuốc vẫn xảy ra, đồng thời, đặt câu hỏi về trách nhiệm của BHYT trong vấn đề này. Bà Phong Lan khẳng định: “Đây là quyền lợi của người dân và không cung ứng được thì là lỗi của chúng ta”.

Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan đề nghị Chính phủ bổ sung báo cáo, phát huy những kết quả đạt được và giải quyết những vấn đề mang tính gốc rễ: “Hiện nay, có thể thấy các khó khăn không chỉ đến từ yếu tố khách quan như thiếu tiền, thiếu nhân lực mà đôi khi do quy định, thủ tục quá phức tạp, còn “đá” nhau, chậm sửa đổi. Điều này đòi hỏi không chỉ nỗ lực của ngành y tế mà còn rất cần sự quan tâm của Chính phủ và sự chỉ đạo đồng bộ để tất cả các ngành cùng vào cuộc”.

Phát biểu thảo luận, đại biểu Nguyễn Thị Ngọc Xuân (Đoàn Bình Dương) cũng gửi kiến nghị của cử tri tới Chính phủ, đề nghị tiếp tục chỉ đạo khắc phục cho được tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế. Đồng thời, cần có cơ chế chi trả lại chi phí cho người dân khi phải tự mua vật tư y tế bên ngoài, đối với những loại có trong danh mục được thanh toán BHYT

“Thiếu thuốc, vật tư y tế không phải do lỗi của người dân mà do cơ quan Nhà nước. Do đó, nhân dân cần cơ chế bảo vệ quyền lợi chính đáng này”, đại biểu Ngọc Xuân gửi tới Quốc hội ý kiến của cử tri.