Giải pháp cấp thiết giảm gánh nặng chi phí cho bệnh nhân ung thư
VOV.VN - Không chỉ mang tính sống còn, điều trị ung thư còn là gánh nặng tài chính với người bệnh và gia đình nếu không may mắc phải. Chi phí điều trị từ vài chục triệu cho đến hàng trăm triệu đồng, thậm chí có những trường hợp lên đến cả tỷ đồng.
Ung thư tại Việt Nam - gánh nặng đang gia tăng
Theo thống kê của Tổ chức Ung thư toàn cầu (Globocan) năm 2020, tỷ lệ mắc mới ung thư của Việt Nam đã tăng lên 9 bậc, từ 164.671 ca mới trong năm 2018 tăng lên 182.563 ca mới vào năm 2020. Đồng thời, tỷ lệ tử vong do ung thư cũng tăng 6 bậc xếp 50/185 sau 2 năm. Có thể thấy, số ca mắc mới và tử vong do ung thư ở Việt Nam đều đang tăng nhanh.
Khác với các bệnh lý không lây nhiễm khác, ung thư đặc biệt nguy hiểm vì nguy cơ tử vong cao trong thời gian ngắn. Để tăng cơ hội sống và khả năng chữa trị, bệnh cần được phát hiện và chẩn đoán sớm, lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp theo từng giai đoạn. Tuy nhiên, chi phí điều trị cũng đặt một gánh nặng tài chính đáng kể cho cả bệnh nhân lẫn gia đình.
Theo thống kê của Bệnh viện K (Hà Nội), chi phí điều trị đối với một bệnh nhân ung thư dao động trung bình trên 176 triệu đồng/năm. Trong đó Bảo hiểm Y tế (BHYT) chi trả khoảng 51,87 triệu đồng (chiếm 29,3% chi phí điều trị). Điều đáng buồn là có tới 33,8% bệnh nhân ung thư hiện nay không thể chi trả tiền thuốc men.
PGS.TS Lê Văn Hợi, Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp, Bệnh viện K cho biết: “Ung thư là căn bệnh sống còn, đòi hỏi liệu trình kéo dài với chi phí không hề nhỏ, gây áp lực lớn cho cả bệnh nhân và gia đình của họ. Bởi vậy, việc BHYT hỗ trợ chi trả toàn bộ hoặc một phần chi phí theo quy định hiện hành có ý nghĩa rất lớn đối với bệnh nhân ung thư nói riêng, giúp tăng hiệu quả điều trị và giảm gánh nặng tài chính cho bệnh nhân. Hiện có nhiều loại thuốc mới ra đời có hiệu quả cao, tác dụng phụ ít đối với bệnh nhân ung thư, song chưa được phê duyệt kịp thời vào danh sách thuốc được BHYT chi trả”.
Áp dụng kinh nghiệm quốc tế nhằm giảm gánh nặng chi phí
Giảm gánh nặng chữa trị ung thư cho bệnh nhân cấp thiết hơn bao giờ hết, nhất là những bệnh nhân phải được điều trị phối hợp giữa phẫu thuật, xạ trị và điều trị toàn thân. Câu hỏi đặt ra là làm sao để bệnh nhân ung thư tiếp cận được các thuốc mới giúp tăng cơ hội điều trị với mức chi phí hợp lý?
Trên thế giới, nhiều quốc gia đã áp dụng những mô hình tài chính y tế tiên tiến nhằm giảm gánh nặng chi phí điều trị cho người bệnh, giúp quản lý Quỹ BHYT một cách hiệu quả và bền vững hơn.
Để tăng ngân sách cho chăm sóc sức khỏe, giảm tỉ lệ chi tiền túi của người dân, việc chuyển đổi mô hình tài chính y tế là cần thiết. Một số quốc gia như Trung Quốc đã phát triển mô hình BHYT bổ sung, với mục tiêu giúp thu hẹp khoảng cách giữa BHYT cơ bản và bảo hiểm thương mại, giảm tỉ lệ tự chi trả của bệnh nhân, giúp cải thiện khả năng tiếp cận các loại thuốc và phương pháp điều trị tiên tiến với mức phí bảo hiểm hợp lý. Mô hình BHYT bổ sung này đã đạt được những thành công bước đầu.
Hiện nay, Bộ Y tế đang tích cực và khẩn trương tiến hành các công tác cần thiết để sớm hoàn thiện dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT, đảm bảo cụ thể hóa Nghị quyết số 20-NQ/TW năm 2017 về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới, trong đó, cần “đa dạng các gói BHYT; tăng cường liên kết, hợp tác giữa BHYT xã hội với BHYT thương mại”. Do vậy, Luật BHYT sửa đổi, bổ sung nên được tiếp tục nghiên cứu và xây dựng mô hình phù hợp với bối cảnh Việt Nam.
Việc triển khai những mô hình tài chính tiên tiến phù hợp với thực tế tại Việt Nam đem lại hiệu quả tích cực cho số đông người dân thông qua việc góp phần đảm bảo tính bền vững cho Quỹ BHYT. Đồng thời, giúp người dân tiếp cận những phát minh y khoa tiên tiến của thế giới nhanh và gần hơn nữa.
TS.BS Nguyễn Thị Thái Hòa, Trưởng khoa Nội 2 – Bệnh viện K cho biết: “Tại bệnh viện K hiện mới chỉ có 5% bệnh nhân điều trị theo liệu pháp miễn dịch, do giá thành còn cao, trong khi thu nhập của người dân của chúng ta chỉ ở mức trung bình. Để nhiều bệnh nhân ung thư tiếp cận được liệu pháp này, BHYT nên chi trả một phần ở những nhóm bệnh nhân mà điều trị miễn dịch đem lại nhiều lợi ích”.
Tỷ lệ chi trả từ tiền túi của người bệnh rất cao
Số liệu từ Bảo hiểm Xã hội Việt Nam năm 2017 cho thấy, mức chi trả trực tiếp từ tiền túi là xấp xỉ 43%. Tỷ lệ này rất cao so với mục tiêu của Bộ Y tế là 35% vào năm 2025 và 30% vào năm 2030. Theo thống kê của WHO, tỷ lệ này chiếm khoảng 45% tổng chi y tế, ảnh hưởng lớn đến khả năng tiếp cận chăm sóc sức khỏe của người dân./.
