Phân biệt lễ Vu Lan và lễ cúng cô hồn

Thượng tọa Thích Đạo Hiển- Phó Viện trưởng Học viện Phật giáo Việt Nam cho biết, lễ Vu Lan báo hiếu là một trong những lễ rất quan trọng của đạo Phật được tổ chức hàng năm vào dịp rằm tháng 7, đề cao tinh thần báo ân, hiếu thảo của con cháu đối với cha mẹ, tổ tiên. 

Ngày nay, lễ Vu Lan không còn là nghi lễ của Phật giáo mà đã trở thành truyền thống văn hóa dân tộc và mang tính xã hội.

Khi Phật giáo du nhập vào nước ta thì tiếp thu một số tín ngưỡng truyền thống phương Đông. Tinh thần Phật giáo và tín ngưỡng tâm linh phương Đông, văn hóa truyền thống Việt Nam được phản ánh nhuần nhuyễn trong 'Văn tế thập loại chúng sinh' của Đại thi hào Nguyễn Du: "Tiết đầu thu lập đàn giải thoát /Nước tĩnh bình sái hạt dương chi/ Muôn nhờ đức Phật từ bi/ Giải oan cứu khổ hồn về tây phương."

Rằm tháng 7 theo tín ngưỡng truyền thống của phương Đông có tiết Trung Nguyên, cúng cho các cô hồn vất vưởng. Điều ấy cũng gần gũi với tinh thần báo ân tri ân trong Phật giáo. Tiết ấy không chỉ nhớ tới ân sâu cha mẹ nhiều đời mà con người còn lập những đàn lễ để siêu độ cho thập loại chúng sinh.

Tháng 7 âm lịch không phải sợ hãi hay kiêng kỵ gì

Có nhiều người băn khoăn nếu không cúng cô hồn dịp rằm tháng 7 hoặc cúng không đúng cách có thể gây ra những tác hại nào đó.

Ảnh minh họa

Theo Thượng tọa Thích Đạo Hiển, hiện nay, nhiều người coi tháng 7 là tháng cô hồn, sợ hãi kiêng kỵ nhiều điều hoặc không dám làm gì cả, cũng như quan điểm không cúng lễ chúng sinh đầy đủ sẽ bị quấy quả là hoàn toàn sai lầm. 

Điều đó không có trong tư tưởng Phật giáo, đấy chỉ là nhận thức tương đối sai lạc của một bộ phận người dân và không may hiện nay trong xã hội đã và đang lan truyền tinh thần đó.

Theo quan điểm Phật giáo, tháng 7 là tháng của tinh thần hiếu đạo. Nếu có cô hồn thì tháng ấy mình bố thí giúp đỡ cô hồn thì cô hồn đều ủng hộ mình. Cho nên, chúng ta không nên sợ hãi tháng 7 âm lịch.

Thực chất, chúng sinh vốn dĩ vô hình. Chúng ta chỉ cần thực hiện các hạnh nguyện theo đúng tâm của mình thôi. Trong dân gian có mấy ai biết được nghi lễ cúng, từ cúng Phật, cúng Thánh, cúng gia tiên tiền tổ cho đến bố thí chúng sinh..., chủ yếu tâm thành là chính. Tâm thành thì sẽ được phù hộ chứ không có việc cúng lễ không đúng thì bị quấy quả, Thượng tọa Thích Đạo Hiển nhấn mạnh.

Cúng lễ Vu Lan cần chuẩn bị những gì?

Thượng tọa Thích Đạo Hiển cho rằng, lễ vật không nói lên điều gì nhưng phi lễ bất thành đạo, cho nên ở chùa tổ chức lễ hoặc các gia đình dâng lễ tại bàn thờ nhà mình thì lấy tâm làm đầu, đặc biệt tháng 7 lấy chữ hiếu làm đầu.

Ở chùa là nơi tập trung tín ngưỡng của cộng đồng, của toàn dân, lập đàn tràng theo đúng nghi thức Phật giáo. Lễ vật ở chùa thì đơn sơ, gồm hương, hoa, đăng, trà, quả, thực, hoàn toàn thanh tịnh để dâng cúng Tam bảo hồi hướng cho các vong linh, hồi hướng cho các anh hùng liệt sĩ, cho chúng sinh.

Cúng lễ Vu Lan báo hiếu 2019 tại chùa Yên Tử (Quảng Ninh)

Ở các gia đình cũng nên theo như thế. Lễ nhiều hay ít tùy quy mô từng gia đình. Nếu gia đình thờ Phật, cũng nên sắm lễ thanh tịnh gồm hương, hoa, đăng, trà, quả, thực hoặc chỉ cần một nồi cháo trắng cộng với ít muối, gạo, nước thôi là đủ rồi, quan trọng lòng thành là chính.

Nếu gia đình chỉ thuần túy thờ gia tiên tiền tổ, bên cạnh việc cúng lễ theo truyền thống của gia đình từ trước thì cũng nên làm như thế.

Tóm lại, việc cúng lễ ở chùa hay ở nhà chỉ cần thanh tịnh, không nên tổ chức rườm rà, lạm dụng, sắm lễ nhiều quá gây mất mỹ quan, tốn kém. Cũng không nên đốt vàng mã gây ô nhiễm môi trường, không đúng với truyền thống Phật giáo, Thượng tọa Thích Đạo Hiển nói./.

Mùa Vu Lan, làm gì để báo hiếu mẹ cha?

VOV.VN - Tháng 7 âm lịch, mùa Vu Lan, cũng là dịp để mỗi chúng ta sống chậm lại, yêu thương nhiều hơn và làm những việc hiếu kính để cha mẹ an hưởng tuổi già.