Thống đốc NHNN: Không có lý gì DN đủ điều kiện lại không được vay vốn

Tiếp thu giải trình, làm rõ một số nội dung đại biểu Quốc hội nêu tại phiên thảo luận sáng 1/6, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng thông tin về điều hành lãi suất và tín dụng năm 2022, những tháng đầu năm 2023. Theo đó, chính sách tiền tệ được điều hành trong bối cảnh thách thức, có nhiều diễn biến mới khó khăn, phức tạp hơn nhiều so với thời điểm Quốc hội, Chính phủ ban hành Nghị quyết 59.

Chính sách tiền tệ được giao nhiều nhiệm vụ và khó có điều kiện đạt cùng một lúc. Trong bối cảnh đó, NHNN ưu tiên giữ kiên định với mục tiêu giữ ổn định vĩ mô, tiền tệ và theo dõi sát tình hình để quyết định mục tiêu trọng tâm, trọng điểm. Nhu cầu giảm lãi suất là mong muốn của các doanh nghiệp (DN) khi vay vốn từ trước tới nay. Quốc hội và Chính phủ quan tâm chỉ đạo và NHNN tìm cách tháo gỡ vấn đề này.

“Việc giảm lãi suất phải đặt trong bối cảnh ổn định vĩ mô, tiền tệ và đảm bảo an toàn hệ thống ngân hàng. Năm 2022, mặt bằng lãi suất tăng cao hơn khi lãi suất quốc tế đồng loạt tăng nhanh và mạnh; trong nước lạm phát bình quân tăng 3,15% dù thấp so với mục tiêu nhưng vẫn cao hơn mức 1,84% của 2021 và nửa cuối năm 2022 và có xu hướng tăng nhanh từng tháng. Đến cuối năm 2022, lạm phát cơ bản bình quân khoảng 5%, cao hơn nhiều 0,84% của năm 2021 nên NHNN điều hành không thể chủ quan với lạm phát”, bà Hồng nêu thực tế.

Cũng theo bà Hồng, áp lực mất giá tiền đồng khi các nước thắt chặt tiền tệ khiến đồng USD tăng giá nhanh trong các tháng 9 và 10/2022 áp lực mất giá VND lên tới 9-10% nếu không có giải pháp linh hoạt, đồng bộ sẽ khó ổn định tỷ giá trong khoảng 3,5% dẫn đến điều hành thị trường tiền tệ khó khăn. Nếu để VND mất giá trên 10% sẽ rất khó khăn cho DN Việt Nam bởi thâm hụt hàng năm lớn, sản xuất trong nước phụ thuộc nhiều nguyên vật liệu nước ngoài.

“Khi tỷ giá và mặt bằng giá tăng cao sẽ khiến chi phí tăng cao và kéo theo tăng lạm phát. Chưa kể DN phải vay nguồn vốn lớn từ nước ngoài, nghĩa vụ trả nợ tăng lên dẫn tới khó khăn của cả nền kinh tế. Khi tình hình tỷ giá ổn định và lạm phát tăng chậm lại, trong những tháng đầu năm nay NHNN đã 3 lần điều chỉnh lãi suất điều hành, đưa mặt bằng lãi suất các khoản vay mới giảm bình quân 0,9%/năm so với cuối năm 2021”, bà Hồng thông tin.

Giải đáp về chính sách điều hành tín dụng, Thống đốc NHNN cho biết, thời điểm tháng 10/2022 có tình trạng rút tiền hàng loạt tại SCB là hiện tượng chưa từng có trong lịch sử, nguy cơ lan truyền tới hệ thống ngân hàng rất lớn. NHNN đã phải ưu tiên vừa ổn định thị trường ngoại hối, vừa phải đảm bảo an toàn hoạt động của các TCTD cũng như chi trả người dân.

“Việc ưu tiên đảm bảo an toàn hệ thống an toàn trong bối cảnh đó là đúng đắn. Những giải pháp, liều lượng chính sách và thời điểm đưa ra chính sách đã được NHNN cân nhắc kỹ lưỡng đảm bảo an toàn hệ thống, tạo môi trường kinh doanh, an toàn cho người dân và DN. Trong tiếp cận tín dụng, cơ chế chính sách cho vay không có gì thay đổi, năm 2022 tăng 14,16% và 5 tháng đầu năm nay tín dụng tăng 3%. Những tháng đầu năm, dư địa room tín dụng của các TCTD thoải mái, không bị chậm, thanh khoản hệ thống được NHNN duy trì dư thừa, không có lý do gì TCTD huy động tiền gửi, trả lãi cho người gửi tiền mà khi DN đủ điều kiện vay vốn lại không cho vay”, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng khẳng định.

Phản hồi các ý kiến của đại biểu Quốc hội về việc DN khó tiếp cận nguồn vốn, bà Hồng chỉ rõ, hiện vẫn có những DN không có đầu ra hoặc không có đơn hàng nên không có nhu cầu vay vốn. Những DN này cần khai thác thị trường nội địa, bù lại sự suy giảm từ thị trường nước ngoài. Những DNVVN gặp khó khăn sau đại dịch không đủ điều kiện, không thể tiếp cận vốn vay cần có giải pháp như bảo lãnh vay vốn.

Giải trình nguồn tín dụng cho bất động sản, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, tăng trưởng tín dụng cao hơn so với mức chung của nền kinh tế, nhưng khó khăn thị trường hiện nay do 70% là yếu tố pháp lý nên cần tập trung tháo gỡ, kích thích tín dụng cho xây dựng, bất động sản và người mua nhà. “Ngân hàng điều hành duy trì thanh khoản dồi dào, giữ nguyên nhóm nợ, cơ cấu nhóm nợ, giảm thủ tục hành chính, cho vay trên cơ sở phương án khả thi, không nhất thiết phải có tài sản đảm bảo để cải thiện tiếp cận tín dụng”, Thống đốc nêu rõ.

Đối với tiến trình triển khai gói hỗ trợ 2%, bà Hồng cho biết, kết quả vẫn thấp do tâm lý e ngại của DN, TCTD khó đánh giá khả năng phục hồi. Do đó, Chính phủ đồng ý chuyển nguồn này sang giảm thuế VAT. Gói 120.000 tỉ đồng là gói tín dụng do 4 NHTM tự nguyên tham gia thực hiện xây dựng nhà ở xã hội, người thu nhập thấp đến năm 2030. Nguồn vốn do ngân hàng huy động và lãi suất giảm so với thị trường là từ 1,2 - 2%. Để triển khai thống nhất, Bộ Xây dựng đã có hướng dẫn về vấn đề này.

Thống đốc NHNN cũng giải trình về tái cơ cấu ngân hàng yếu kém, cho đây là việc tồn đọng rất khó xử lý. Tuy nhiên, Thủ tướng đã quyết liệt chỉ đạo và yêu cầu NHNN tiến hành nhiều giải pháp. “NHNN cũng như các Bộ, ngành dưới sự chỉ đạo của Chính phủ đang thực hiện rất quyết liệt các bước để trước khi phê duyệt Đề án chi tiết, theo đúng chủ trương của cấp có thẩm quyền và theo đúng quy định của pháp luật”, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh./.