Bắc Ninh khát vọng vươn lên, khẳng định vị thế trên con đường hội nhập, phát triển

Ngày 1/1/1997, tỉnh Bắc Ninh chính thức được tái lập theo Nghị quyết của Quốc hội khóa IX. Đi qua một phần tư thế kỷ cùng rất nhiều khó khăn, thách thức do ở xuất phát điểm thấp. Song vượt lên trên tất cả, với sự quan tâm hỗ trợ của Trung ương và ý chí, khát vọng vươn lên và tinh thần chung sức đồng lòng của toàn hệ thống chính trị với những bước đi đúng hướng trong phát triển kinh tế - xã hội, tạo nên diện mạo mới với những thành tựu đáng tự hào trên các lĩnh vực, khẳng định vị thế và sức vươn trên con đường hội nhập, phát triển.

Bắc Ninh là vùng đất giàu truyền thống văn hiến, cách mạng và Anh hùng, quê hương của vương triều Lý đã tạo dựng nền văn minh Đại Việt. Trong quá trình dựng nước và giữ nước, các thế hệ người Bắc Ninh từ đời này qua đời khác không tiếc xương máu để bảo vệ nền độc lập của dân tộc, sự bình yên của quê hương. Mảnh đất, con người Bắc Ninh - Kinh Bắc, với truyền thống văn hiến và cách mạng, luôn có những đóng góp quan trọng trong suốt chiều dài lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc. Ở thời kỳ nào cũng sản sinh ra nhiều bậc hiền tài, danh nhân như: Lê Văn Thịnh, Nguyễn Quán Quang, Nguyễn Đăng Đạo, Nguyễn Cao… và những người con ưu tú, những chiến sỹ cộng sản kiên trung, lãnh đạo chủ chốt, lãnh đạo tiền bối tiêu biểu của Đảng như: Nguyễn Văn Cừ, Ngô Gia Tự, Hoàng Quốc Việt, Lê Quang Đạo,… cùng nhiều chiến sỹ cộng sản tiêu biểu khác. Bắc Ninh cũng nổi tiếng với truyền thống hiếu học và khoa bảng, là quê hương của “Một giỏ ông Đồ, một bồ ông Cống, một đống ông Nghè, một bè Tiến sỹ, một bị Trạng nguyên, một thuyền Bảng nhãn”; vùng quê của những di tích lịch sử - văn hoá nổi tiếng; những làng nghề truyền thống lâu đời; những làn điệu Dân ca Quan họ mượt mà đằm thắm được UNESCO công nhận là Di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại và nhiều loại hình nghệ thuật dân gian tiêu biểu của người Việt…

Gần hai thế kỷ qua là cả một quá trình phấn đấu đầy gian khổ và hy sinh, nhân dân Bắc Ninh vừa phải kiên cường đấu tranh chống giặc ngoại xâm và bọn phản động tay sai của thực dân phong kiến, vừa phải chống chọi với thiên nhiên khốc liệt và nghèo nàn, lạc hậu để vươn lên giành chiến thắng và đặc biệt với việc lập nên những chiến công xuất sắc trong 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.

Sau khi tỉnh Bắc Ninh được tái lập (1/1/1997). Những năm đầu, Đảng bộ và nhân dân tỉnh Bắc Ninh đối mặt với bộn bề khó khăn. Tất cả đều ở điểm xuất phát thấp. Kế thừa truyền thống văn hiến và anh hùng cách mạng, thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo tích cực của Trung ương Đảng, Chủ tịch nước, Quốc hội, Chính phủ; sự ủng hộ của các ban, bộ, ngành, đoàn thể, cơ quan Trung ương; sự phối hợp công tác của các tỉnh, thành phố; sự đoàn kết, năng động, sáng tạo, Đảng bộ và nhân dân Bắc Ninh nỗ lực vươn lên đạt nhiều thành tựu to lớn trên các lĩnh vực: Nổi bật là, trong 25 năm qua, kinh tế liên tục tăng trưởng nhanh và đạt tốc độ tăng trưởng bình quân 14%/năm trong giai đoạn 1997-2021 với nhiều chỉ tiêu kinh tế - xã hội đứng trong nhóm các tỉnh, thành phố dẫn đầu cả nước (trong đó 10/15 chỉ tiêu quốc gia đánh giá xếp hạng tốp 10 và 5/15 chỉ tiêu đứng thứ nhất).

Quy mô nền kinh tế đứng thứ 8 toàn quốc; GRDP (theo giá so sánh) năm 2021 đạt 133,6 nghìn tỷ đồng, gấp 23,8 lần năm 1997, chiếm 2,71% GDP cả nước, tăng 6,9% so với năm 2020, đứng thứ 13 cả nước. Cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyển dịch theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, năm 2021, khu vực công nghiệp - xây dựng chiếm 77,3%; dịch vụ 16,1%; nông, lâm nghiệp và thuỷ sản 2,7%. Năm 2021, giá trị sản xuất công nghiệp (giá hiện hành) đạt 1.504 nghìn tỷ đồng, gấp hơn 1.000 lần năm 1997 và đứng thứ nhất cả nước; quy mô các ngành thương mại và dịch vụ tăng nhanh, hoạt động ngoại thương có bước đột phá với kim ngạch xuất khẩu hàng hóa năm 2021 đạt 45,2 tỷ USD, xếp thứ nhất cả nước. Tổng thu ngân sách giai đoạn 1997-2021 tăng bình quân 23,4%/năm; năm 2021 đạt 33.257 tỷ đồng, gấp 168 lần năm 1997, vượt 19,5% dự toán. Bắc Ninh là tỉnh tự cân đối thu - chi ngân sách và có điều tiết về ngân sách Trung ương, đứng thứ 8 toàn quốc.

Điểm nhấn nổi bật trong phát triển kinh tế của Bắc Ninh 25 năm qua đó là tập trung phát triển hạ tầng và các khu, cụm công nghiệp tập trung; thu hút các nhà đầu tư ở 38 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới vào Bắc Ninh. Đến nay, thu hút 1.780 dựa án FDI với số vốn đăng ký 21,1 tỷ USD, gấp 151 lần năm 1997, đứng thứ 7 cả nước, với nhiều tập đoàn kinh tế lớn như: Samsung, Canon, Pepsico, Amkor, ABB… tạo bước đột phá trong phát triển công nghiệp và xây dựng đô thị của tỉnh theo hướng hiện đại, văn minh. Bắc Ninh đã cơ bản trở thành tỉnh công nghiệp và là một trong 8 tỉnh trong cả nước hoàn thành xây dựng Nông thôn mới ở cấp xã và cấp huyện.

Cùng với phát triển kinh tế, các lĩnh vực văn hoá, y tế, giáo dục, các hoạt động văn nghệ, thể thao, thông tin tuyên truyền, giải quyết việc làm, an sinh xã hội và các lĩnh vực xã hội khác từng bước được chăm lo, phát triển. Công tác xoá đói, giảm nghèo được quan tâm chỉ đạo, được mọi tầng lớp nhân dân tham gia với nhiều hình thức phong phú, sáng tạo. Những kết quả đó đã làm thay đổi cuộc sống của nhiều hộ dân, nhân lên nghĩa tình tương thân, tương ái. Một số chính sách đi trước, thực hiện ở mức cao hơn so quy định của Trung ương, nhất là thực hiện mục tiêu xóa nhà cấp 4 dột nát cho hộ nghèo, các gia đình có công với cách mạng.

Quản lý nhà nước trên các lĩnh vực: Quy hoạch, phát triển đô thị, quản lý đất đai, xây dựng cơ bản, tài chính, tài nguyên môi trường,... được quan tâm chỉ đạo triển khai theo hướng đồng bộ, hiện đại, bền vững. Công tác quốc phòng- quân sự địa phương và an ninh trật tự được tăng cường; công tác đối ngoại được mở rộng; cải cách hành chính được đẩy mạnh; các chỉ số quản trị của tỉnh đều tăng hạng, trong đó chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh đứng thứ 4/63 tỉnh, thành phố (tăng 46 bậc); chỉ số SIPAS đứng thứ 9/63 (tăng 7 bậc); chỉ số PAR Index tăng 3,1%, đứng thứ 17/63 (tăng 1 bậc); chỉ số DTI đứng thứ 3/63 tỉnh, thành phố. Công tác thanh tra, kiểm tra, tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo được tập trung chỉ đạo và đạt nhiều kết quả; công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí được quan tâm.

Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị được triển khai toàn diện, thực sự là khâu then chốt; triển khai các giải pháp nhằm xây dựng Đảng bộ thực sự vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức, tạo được sự đoàn kết thống nhất cao trong Đảng và trong Nhân dân.

Việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, khóa XII, khóa XIII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng đạt được nhiều kết quả quan trọng. Hiệu lực, hiệu quả hoạt động của chính quyền, kỷ luật, kỷ cương ngày càng được tăng cường. Nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội ngày càng đổi mới, tạo được chuyển biến thực chất và dần đi vào chiều sâu.

Có thể thấy 25 năm - khoảng thời gian không dài trong suốt chiều dài lịch sử, nhưng đó là dấu mốc quan trọng khẳng định sự lãnh đạo đúng đắn, sự trưởng thành vượt bậc, khát vọng, ý chí vươn lên của Đảng bộ, quân và dân Bắc Ninh trong công cuộc tái thiết, xây dựng quê hương. Những thành tựu sau ¼ thế kỷ làm thay đổi bộ mặt, diện mạo và bức tranh kinh tế- xã hội của Bắc Ninh từ thành thị đến nông thôn. Sau 25 năm nhìn lại, không ai có thể hình dung được từ một tỉnh thuần nông; hạ tầng vừa thiếu, vừa yếu lại mọc lên những làng quê trù phú, những công trình, dự án quy mô lớn, có thương hiệu quốc tế đã và đang đi vào hoạt động, là điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Thị xã Bắc Ninh năm nào nay đã là thành phố đô thị loại I năng động, sáng tạo và hiện đại, đang vươn mình mạnh mẽ để hội nhập và phát triển. Từ Sơn, quê hương của vương triều Lý nay đã là thành phố trẻ đang trên đà khởi sắc. Quế Võ, Thuận Thành, Yên Phong, Tiên Du,… cũng đang kịp hòa vào dòng chảy chung của sự phát triển, đang trong lộ trình trở thành thị xã trong tương lai. Và, còn biết bao vùng quê khác trên mảnh đất Bắc Ninh-Kinh Bắc dẫu còn khó khăn, với những trăn trở, lo toan nhưng vẫn trọn niềm tin một lòng theo Đảng, phát huy truyền thống văn hiến, anh hùng cách mạng để xây dựng quê hương phát triển đi lên.

Ghi nhận những kết quả đạt được, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh Bắc Ninh vinh dự được Đảng và Nhà nước tặng thưởng nhiều phần thưởng cao quý: Huân chương Hồ Chí Minh năm 2012, Huân chương Độc lập hạng Nhất năm 2017. Đặc biệt, kỷ niệm 190 năm thành lập và 25 năm tái lập tỉnh Bắc Ninh vinh dự được đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất.

Phấn khởi trước những thành tựu to lớn sau 25 năm tái lập tỉnh, Đảng bộ, và hệ thống chính trị cùng cộng đồng doanh nghiệp và các tầng lớp nhân dân Bắc Ninh tiếp tục đoàn kết, thống nhất, quyết tâm thực hiện thắng lợi phương hướng chung và các mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc thứ XIII, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX đề ra, hướng tới năm 2030, Bắc Ninh phấn đấu xây dựng thành phố có nền công nghiệp hiện đại, công nghệ cao; đáp ứng yêu cầu của thành phố trực thuộc Trung ương; là động lực phát triển của Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, Vùng Thủ đô và cả nước, tầm nhìn đến năm 2045, trở thành thành phố công nghiệp công nghệ cao, thông minh, trong đó, tập trung vào một số nhiệm vụ, giải pháp chính như sau:

Tiếp tục nắm chắc diễn biến của tình hình dịch bệnh trên thế giới, trong nước và tỉnh, đặc biệt là nguy cơ từ các biến chủng mới của COVID-19, để kịp thời xây dựng các phương án, chính sách, biện pháp ứng phó đảm bảo thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh, tạo điều kiện thúc đẩy kinh tế-xã hội phát triển.

Rà soát quy hoạch ngành, quy hoạch phân khu phù hợp với Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội, Quy hoạch chung đô thị và Quy hoạch điều chỉnh vùng Thủ đô. Phát triển đô thị Bắc Ninh phù hợp với quy hoạch trong mối quan hệ cấu trúc không gian kinh tế - xã hội và đô thị, trở thành cực tăng trưởng của vùng Thủ đô, gắn kết với quy hoạch phát triển vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ và cả nước theo định hướng “hiện đại, văn minh, văn hiến, hài hòa và bền vững”; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý đô thị. Đẩy mạnh tái cơ cấu kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng, phát triển kinh tế số, phát huy lợi thế so sánh, nâng cao năng lực cạnh tranh, chủ động tham gia hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới. Hoàn thiện kết cấu hạ tầng; phát triển nguồn nhân lực nhằm kiến tạo môi trường phát triển kinh tế có tính cạnh tranh cao, nâng cao năng suất lao động, hiệu quả sản xuất kinh doanh, thúc đẩy khởi nghiệp và đổi mới, sáng tạo, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân sản xuất, kinh doanh. Quản lý chặt chẽ và sử dụng hiệu quả các nguồn tài nguyên, giải quyết ô nhiễm môi trường, nhất là môi trường cụm công nghiệp, làng nghề.

Đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến đầu tư, quảng bá hình ảnh Bắc Ninh; thu hút đầu tư có chọn lọc; đẩy mạnh công nghiệp hóa gắn với đô thị hóa để tiến nhanh tới hiện đại; phát triển công nghiệp hỗ trợ; đẩy nhanh tiến độ thực hiện 6 Khu công nghiệp mới thành lập và Khu công nghệ thông tin tập trung. Phát triển thương mại, dịch vụ theo hướng tiện ích, hiện đại gắn với kinh tế đô thị; khuyến khích, hỗ trợ thu hút đầu tư vào các dự án dịch vụ tạo động lực lan tỏa trong phát triển khu vực dịch vụ; đẩy mạnh hoạt động xuất nhập khẩu. Tăng thu, nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách, bảo đảm ổn định hoạt động tiền tệ và tín dụng.

Tập trung phát triển ngành nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa, ứng dụng công nghệ cao, chất lượng, hiệu quả, giá trị gia tăng cao, chuỗi giá trị. Tiếp tục rà soát, bổ sung, hoàn thiện các chính sách hỗ trợ, khuyến khích phát triển nông nghiệp, nông dân và nông thôn phù hợp với từng giai đoạn. Huy động có hiệu quả nguồn lực xây dựng phát triển hệ thống hạ tầng nông nghiệp, nông thôn, thủy lợi theo hướng đa chức năng. Thực hiện tốt Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu.

Phát triển toàn diện các lĩnh vực văn hóa - xã hội; nâng cao chất lượng trên các lĩnh vực giáo dục, y tế, thể dục thể thao, văn hóa, văn nghệ, báo chí, đào tạo nguồn nhân lực, giải quyết việc làm, bảo đảm an sinh xã hội, vệ sinh an toàn thực phẩm…, nâng cao chất lượng cuộc sống, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa ngày càng cao của nhân dân. “Phấn đấu là một trong những tỉnh đi đầu về chất lượng cuộc sống và sự hưởng thụ của nhân dân” như mong muốn của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Đẩy mạnh cải cách hành chính, không phiền hà, nhũng nhiễu người dân và doanh nghiệp. Củng cố quốc phòng, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và mở rộng hợp tác đối ngoại.

Phát huy truyền thống lịch sử vẻ vang 190 năm thành lập và “sức trẻ” 25 năm tái lập tỉnh, với vị thế mới trong Vùng thủ đô, Bắc Ninh đang vững vàng trên con đường đổi mới và phát triển. Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh Bắc Ninh tiếp tục nêu cao tinh thần đoàn kết, thống nhất, phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế, tận dụng thời cơ, vượt mọi khó khăn, thách thức, phấn đấu xây dựng tỉnh Bắc Ninh trở thành Thành phố trực thuộc Trung ương theo hướng văn minh, hiện đại, đóng góp tích cực vào sự nghiệp CNH, HĐH đất nước./.