Bến Tre, Trà Vinh cần phối hợp đồng bộ hơn trong phòng ngừa tàu cá vi phạm IUU

Trong 2 ngày, 23 - 24/8, đoàn công tác của Bộ NN&PTNT do Thứ trưởng Phùng Đức Tiến, Phó Trưởng ban chỉ đạo quốc gia về IUU làm trưởng đoàn có buổi làm việc với UBND tỉnh Bến Tre và Trà Vinh về chống khai thác IUU, hạ tầng thuỷ sản, quản lý nuôi trồng thuỷ sản, tình hình khai thác và quản lý bảo tồn biển tỉnh Bến Tre.

Tỉnh Bến Tre hiện có hơn 3.780 tàu cá đăng ký hoạt động, trong đó có 563 tàu hoạt động xa bờ, chủ yếu làm nghề lưới kéo, tàu lưới kéo, lưới rê. Thực hiện các khuyến nghị của EC về chống khai thác IUU, đến nay có hơn 70% tàu cá được đăng ký, đánh dấu, gần 61% tàu được cấp giấy phép khai thác và đã có 2.008/2062 tàu cá thuộc diện bắt buộc đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, số còn lại đã ngưng hoạt động.

Từ đầu năm đến nay, qua giám sát, lực lượng chức năng đã phát hiện 16 tàu vượt ranh, 769 lượt tàu mất tín hiệu, 2 tàu bị nước ngoài bắt. Tổ kiểm soát nghề cá tỉnh Bến Tre qua kiểm tra đã phát hiện 3 trường hợp vi phạm không có nhật ký thu mua chuyển tải, không khai báo tàu nhập cảng. Bộ đội Biên phòng Bến Tre đã tuần tra, kiểm soát hơn 630 lượt tàu biển kết hợp phòng chống khai thác IUU, phát hiện và xử lý 13 trường hợp vi phạm với số tiền trên 300 triệu đồng. 

Tình hình tàu cá tỉnh Bến Tre khai thác vi phạm vùng biển nước ngoài vẫn diễn biến phức tạp, tàu vi phạm có biểu hiện đối phó với ngành chức năng. Từ đầu năm 2022 đến nay, UBND tỉnh ban hành 5 quyết định xử phạt đối với 5 chủ tàu của 9 phương tiện vi phạm, tổng số tiền phạt 4,45 tỷ đồng; so với cùng kỳ năm ngoái, tàu vi phạm tăng 2 phương tiện. Từ khi có Nghị định số 42 của Chính phủ đến nay, Bến Tre có 28 tàu vi phạm vùng biển nước ngoài, bị xử phạt hành chính, với số tiền phạt hơn 20 tỷ đồng, hiện còn 22 quyết định xử phạt chưa được thực hiện xong.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến cũng như đoàn công tác của Bộ đánh giá cao công tác triển khai khuyến nghị EC về chống khai thác IUU của tỉnh Bến Tre. Tuy nhiên, Đoàn công tác lưu ý, tỉnh sớm khắc phục vấn đề ghi chép nhật ký cần được thực hiện ngay tránh tình trạng “hồi kí”; kiểm soát 100% số tàu lớn đánh bắt xa bờ; làm tốt truy xuất nguồn gốc; tránh việc sử dụng lao động trẻ em; tăng cường xử lý hành vi vi phạm mất tín hiệu thiết bị VMS; giảm tỷ lệ lưới kéo; bảo tồn đa dạng sinh học. Các cơ quan chức năng cần phối hợp đồng bộ hơn nữa để phòng ngừa tàu cá vi phạm IUU.

Ông Nguyễn Quang Hùng, Phó Tổng Cục trưởng Tổng Cục thuỷ sản cho rằng, Bến Tre đã rất cố gắng trong việc cấp giấy phép vùng bờ, vùng lộng nhưng tỉ lệ còn rất thấp. Trong khi vấn đề này được EC rất quan tâm, nên tỉnh cần rà soát cấp giấy phép càng nhiều càng tốt.

“Chúng tôi quan sát hàng ngày có 100-200 tàu Bến Tre luôn đánh ở vùng giáp ranh với Malaysia và Thái Lan. Giải pháp ở đây là tỉnh cần tăng cường phối hợp với cấp Trung ương trực, đưa vào danh sách nguy cơ cao để kiểm tra. Các lực lượng công an, biên phòng phối hợp với kiểm ngư, cảnh sát biển trực ở các vùng đó một thời gian dài mới hạn chế được”, ông Hùng chỉ rõ.

Tại Trà Vinh, theo báo cáo, trên địa bàn tỉnh Trà Vinh có 1.141 tàu cá, tổng công suất là 154.630 CV, tổng số thuyền viên 4.201 người. Trong đó có 234/264 tàu cá chiều dài từ 15 mét trở lên được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình VMS, tức đạt tỉ lệ 100% so với số tàu đang hoạt động thuộc diện phải lắp đặt thiết bị VMS. Còn lại 30 tàu chưa lắp thiết bị giám sát hành trình do đang trong tình trạng mục rã, hư hỏng, nằm bờ, ngưng hoạt động...Đến nay, tỉnh Trà Vinh không có trường hợp tàu cá, ngư dân vi phạm khai thác hải sản trái phép ở vùng biên nước ngoài và không có trường hợp vượt ranh giới. Tuy nhiên, vẫn còn những trường hợp tàu không tích cực khai báo thông tin thời gian cập cảng, sản lượng đánh bắt dự kiến để vào cảng.

Về nuôi trồng thủy sản, trong 8 tháng qua, toàn tỉnh đã nuôi trồng hơn 54.000 ha thủy sản, tăng 9.000 ha so với cùng kỳ; sản lượng thu hoạch hơn 133.000 tấn, đạt 77% so với kế hoạch. Riêng sản lượng đánh bắt đạt hơn 37.000 tấn, giảm 9.000 tấn so với cùng kỳ năm ngoái, và chỉ đạt 58,6% với kế hoạch. Nguyên nhân sản lượng đánh bắt giảm do ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19 và giá nhiên liệu tăng cao, ngư dân hạn chế ra khơi.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến cho rằng, Trà Vinh có chuyển biến tích cực so với đợt kiểm tra cách nay 02 năm; công tác phối hợp giữa các đơn vị được tăng cường, thường xuyên giám sát tàu cá ra, vào tại các cảng cá cũng như việc thực thi pháp luật trên biển từng bước được cải thiện; công tác giám sát sản lượng bốc dỡ thủy sản tại các cảng cá đã có những chuyển biến tích cực. Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đề nghị tỉnh Trà Vinh quản lý chặt hơn số lượng tàu các chưa được gắn thiết bị giám sát hành trình, kiểm tra thực tế hiện trạng số tàu cá này và sẵn sàng xóa đăng ký nếu không còn khả năng hoạt động. Đồng thời làm tốt hơn nữa việc quản lý lượng hải sản thực tế mà các tàu của tỉnh khai thác được.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh Nguyễn Trung Hoàng cho biết, trong thời gian tới tỉnh sẽ tập trung kiện toàn và tăng cường phối hợp với lực lượng Biên phòng, để thực hiện tốt hoạt động thanh tra, kiểm tra, kiểm soát nghề cá; tăng cường tuyên truyền để người dân nâng cao nhận thức trong chống khai thác IUU.

Lãnh đạo UBND tỉnh Trà Vinh cũng kiến nghị Bộ NN&PTNT tham mưu Chính phủ xây dựng chính sách hỗ trợ cho tàu cá, thuyên viên do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid -19 và giá nhiên liệu tăng cao. Đặc biệt ưu tiên đầu tư cho Trà Vinh Dự án nâng cấp, mở rộng cảng cá Định An, với tổng mức đầu tư là 188 tỷ đồng và Dự án nuôi tôm công nghiệp huyện Duyên Hải quy mô phục vụ khoảng 900 ha, tổng mức đầu tư 428 tỷ đồng. Hai dự án này đã được Bộ NN&PTNT đề xuất trong dự án phát triển cơ sở hạ tầng thiết yếu thích ứng biến đổi khí hậu vùng ven biển ĐBSCL dự kiến vay vốn ADB./.