Cắt giảm nhiệt điện than phù hợp với xu hướng toàn cầu

Mới đây, thường trực Chính phủ đã có cuộc họp về Đề án điều chỉnh Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia giai đoạn 2011-2020 có xét đến năm 2030 (Điều chỉnh Quy hoạch điện VII) và dự án Điều chỉnh Quy hoạch phát triển ngành than Việt Nam đến năm 2020, có xét triển vọng đến năm 2030 (Điều chỉnh Quy hoạch than 60).

Tại cuộc họp này, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã khẳng định: “Cần phải rà soát, tính toán kế hoạch phát triển tất cả các nhà máy điện than, không phát triển thêm điện than". Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng khẳng định Việt Nam thực hiện nghiêm túc các cam kết quốc tế trong cắt giảm khí phát thải và đẩy mạnh đầu tư phát triển điện tái tạo. 

Tuyên bố này của Thủ tướng đã phát đi tín hiệu mạnh mẽ về việc giảm bớt sự phụ thuộc vào nhiệt điện than từ phía chính phủ Việt Nam. Trong khi Việt Nam đã được biết đến là một trong những nước dẫn đầu thế giới về số lượng các nhà máy nhiệt điện than được quy hoạch xây mới với công suất dự kiến khoảng 60.000 MW, chỉ đứng sau Ấn Độ và Trung Quốc. 

Đánh giá về tuyên bố này, bà Ngụy Thị Khanh, Giám đốc Trung tâm Phát triển Sáng tạo Xanh (GreenID) hoan nghênh cam kết của Thủ tướng Chính phủ về quyết định đưa đất nước khỏi sự phụ thuộc vào nhiệt điện than. Tuy nhiên, bà Khanh cũng cho rằng, trong Quy hoạch phát triển điện VII hiệu chỉnh, vẫn còn một số lượng đáng kể các nhà máy nhiệt điện than mới sẽ được xây dựng.

“Nếu Thủ tướng đã thận trọng xem xét và đưa ra quyết định giảm nhiệt điện than, GreenID hy vọng rằng chính phủ sẽ đánh giá lại một cách toàn diện tất cả các nhà máy điện than đã đề xuất và ban hành các chính sách để nhanh chóng đẩy mạnh sự phát triển của năng lượng tái tạo và sử dụng năng lượng hiệu quả. Song hành với những những nỗ lực này, tất cả các nhà máy điện than hiện có và đang có kế hoạch xây mới cần phải được áp dụng hệ thống kiểm soát ô nhiễm và công nghệ hiệu suất cao phù hợp với tiêu chuẩn và thực tiễn tốt của quốc tế”, bà Khanh cho biết. 

Việt Nam sẽ dần thay thế các nhà máy nhiệt điện than bằng các dự án nhiệt điện khí để kiểm soát và bảo vệ môi trường.

Cho biết quan điểm của mình, ông Tim Buckley, Giám đốc Nghiên cứu Năng lượng Tài chính Australia, tại Viện Kinh tế năng lượng và Phân tích Tài chính nói rằng, thị trường nhiệt điện than ngày càng suy giảm do các xu hướng thay đổi ở Trung Quốc và Ấn Độ.

Do đó, việc Việt Nam - một trong những quốc gia dẫn đầu các nước Đông Nam Á về phát triển nhiệt điện than - đưa ra quyết định sẽ không tiếp tục phụ thuộc vào nguồn than nhập khẩu càng làm nổi rõ hơn sự thoái trào của ngành công nghiệp than toàn cầu.

“Quyết định của chính phủ Việt Nam nhằm đẩy mạnh việc chuyển đổi thị trường điện. Điều này cũng phù hợp với các chiến lược hiện đang được thực hiện bởi Trung Quốc và Ấn Độ. An ninh năng lượng là một trong những nhu cầu cấp bách nhất của bất kỳ quốc gia nào và thúc đẩy phát triển năng lượng gió, năng lượng mặt trời và sử dụng năng lượng hiệu quả chính là cách đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia từ nguồn tại chỗ”, ông Buckley chỉ rõ.  

Như vậy, bằng việc chỉ đạo giảm bớt sự phụ thuộc vào nhiệt điện than, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã tái khẳng định lại cam kết tại Hội nghị chống biến đổi khí hậu - Paris 2015 (COP21) là đến năm 2030, Việt Nam phải giảm được 8% khí thải nhà kính.

“Phải kiểm soát, bảo vệ tốt vấn đề môi trường, nhất là kiểm soát chặt chẽ các nhà máy điện than; rà soát, tính toán kế hoạch phát triển tất cả các nhà máy điện than, không phát triển thêm điện than; tiến tới thay than bằng khí. Thực hiện nghiêm túc các cam kết quốc tế trong cắt giảm khí phát thải. Thúc đẩy phát triển mạnh điện tái tạo, trong đó có xây dựng cơ chế, chính sách khuyến khích, thu hút đầu tư làm điện mặt trời, điện gió...”, Thủ Tướng Chính phủ nêu rõ quan điểm.

Tới đây, Chính phủ dự kiến sẽ ban hành Quy Hoạch điện VII (QHĐ VII) hiệu chỉnh. Trong bản quy hoạch mới này, dự báo nhu cầu điện được kỳ vọng sẽ thấp hơn so với phiên bản trước, bám sát thực tế phát triển kinh tế, qua đó giảm tỷ trọng nhiệt điện than trong cơ cấu năng lượng trong tương lai. Ngoài ra, QHĐ VII hiệu chỉnh được dự kiến sẽ tăng tỉ trọng năng lượng tái tạo trong cơ cấu năng lượng của Việt Nam./.