Lần đầu tiên trên thế giới, ngao Việt Nam được chứng nhận ASC

Nghề nuôi nghêu - ngao (Meretrix Lyrata) có nguồn gốc từ vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long Việt Nam. Con ngao được nghiên cứu sản xuất giống nhân tạo và đưa vào phát triển nuôi ở hầu hết các tỉnh ven biển, có những bước phát triển mạnh mẽ cả về diện tích và sản lượng nuôi, đã và đang vươn lên trở thành một trong bốn ngành thủy sản nuôi công nghiệp chủ lực của Việt Nam (tôm, cá tra, cá rô phi, nghêu – ngao).

Diện tích nuôi nghêu và các loài nhuyễn thể tính đến năm 2019 ước khoảng 41.500 ha với tổng sản lượng gần 310.000 tấn, kim ngạch xuất khẩu năm 2019 đạt 93,642 triệu USD, trong đó nghêu là 63,00 triệu USD. Khi nghề nuôi nghêu được đưa vào phát triển đã khai thác một cách hiệu quả diện tích bãi triều ven biển và tạo công ăn việc làm cho khoảng 200.000 lao động tại Việt Nam.

Các sản phẩm nghêu – ngao Meretrix lyrate của Việt Nam được ưa chuộng tại nhiều thị trường trên thế giới, như EU, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc…, trong đó thị trường EU chiếm tỷ trọng 52% tổng sản lượng nghêu-ngao XK.

Tuy nhiên ngành ngao/nghêu thời gian vừa qua cũng đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Đặc biệt là các rào cản kỹ thuật, vấn đề kiểm dịch, truy xuất nguồn gốc sản phẩm và những yêu cầu ngày càng cao của nước nhập khẩu với các hệ thống chứng nhận dày đặc. Trước bối cảnh hội nhập toàn cầu, đặt ra yêu cầu phải phát triển bền vững, sản xuất theo hướng đạt được các chứng nhận quốc tế, đa dạng hóa sản phẩm và thúc đẩy các chương trình , dự án tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị để nâng cao giá trị, thương hiệu cho ngành Ngao Việt Nam.

Để nắm bắt cơ hội thị trường, cũng như tham gia thị trường trên diện rộng thì việc thực hành sản xuất bền vững và gắn kết theo chuỗi luôn là ưu tiên hàng đầu của các doanh nghiệp thủy sản và cũng là xu hướng chung của thị trường. Theo thống kê, mỗi năm, ngành Thủy sản đóng góp hơn 3% tổng giá trị sản phẩm quốc nội (GDP). Sản phẩm thủy sản của Việt Nam đã có mặt tại nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Trong đó, ngao (nghêu) là một trong 04 sản phẩm nuôi trồng thủy sản chủ lực của Việt Nam. Tại Nam Định, ngao được xác định là mặt hàng chủ lực của địa phương.

Để hướng tới kinh doanh cùng người sản xuất quy mô nhỏ, góp phần nâng cao giá trị và thương hiệu cho ngành Ngao tỉnh Nam Định nói riêng và Ngao Việt Nam nói chung, được sự hỗ trợ tư vấn của Trung tâm Hợp tác Quốc tế Nuôi trồng thủy sản bền vững (ICAFIS), Trung tâm Nghiên cứu tài nguyên và Phát triển nông thôn (RECERD), UBND tỉnh Nam Định, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Nam Định đã phối hợp với Công ty TNHH Thuỷ sản Lenger Việt Nam cùng các hộ nuôi ngao trong tỉnh triển khai Dự án “Liên kết chuỗi ngao theo ASC tỉnh Nam Định - Công ty TNHH Thuỷ sản Lenger Việt Nam” .

Sau gần 01 năm, “Vùng nuôi liên kết Lenger Farm” ở xã Nam Điền, huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định đã vinh dự là đơn vị Đầu tiên tại Việt Nam, Đầu tiên trên thế giới đạt chứng nhận ASC cho ngao Meretrix lyrata. Thành quả này có một ý nghĩa hết sức quan trọng góp phần định danh sản phẩm nghêu/ngao Việt Nam trên trường quốc tế, nó được ví như “VISA VIP” để sản phẩm nghêu/ngao Việt Nam đi vào nhiều thị trường.

Chứng nhận ASC là tiêu chuẩn quốc tế về nuôi thuỷ sản bền vững được thiết lập bởi WWF (Quỹ quốc tế  Bảo vệ thiên nhiên) và IDH (Tổ chức Sáng kiến Thương mại Bền vững)  vào năm 2010, đến nay chứng nhận ASC đã có 8 bộ tiêu chuẩn cho 12 loài nuôi thuỷ sản trong đó có bao gồm nghêu/ ngao. Tính đến nay ước khoảng trên 700 trại tại trên 40 quốc gia đã đạt chứng nhận ASC cho các sản phẩm nuôi.

Sản phẩm đạt chứng nhận ASC được người tiêu dùng ưu chuộng tại nhiều thị trường, đặc biệt là thị trường Châu Âu. “Theo khảo sát đánh giá của ICAFIS, chứng nhận ASC cho sản phẩm nghêu/ngao được nhiều nhà mua hàng ưa chuộng và đặt hàng cho các thị trường Châu Âu, Châu Mỹ, Nhật Bản và hệ thống siêu thị cao cấp tại Trung Quốc. Thị trường Nhật Bản dành một ưu tiên đặc biệt cho các sản phẩm thuỷ sản đạt chứng nhận bền vững ASC, MSC tại Thế vận hội Mùa hè 2020 (Tổ chức vào năm 2021) đây là một cơ hội rất lớn để sản phẩm nghêu ASC của Việt Nam bày bán và ra mắt cộng đồng quốc tế trong một sự kiến lớn toàn cầu", ông Đinh Xuân Lập – Phó giám đốc ICAFIS chia sẻ”./.