Ngành Hải quan tạo thuận lợi thương mại gắn với kiểm soát rủi ro, chống thất thu ngân sách

Theo Tổng cục Hải quan, thời gian qua, cứ kiểm tra soi chiếu 10 container thuộc diện kiểm soát rủi ro thì có tới 8 container vi phạm. Các vi phạm chủ yếu là vận chuyển hàng cấm, hàng không khai báo, khai sai chủng loại, số lượng và hàng hoá giả mạo xuất xứ. Con số này cũng cho thấy tình trạng lợi dụng chính sách thông quan thông thoáng hòng qua mặt cơ quan chức năng. Vì thế, việc quản lý rủi ro luôn được ngành Hải quan chú trọng và ưu tiên, nhằm đảm bảo sự minh bạch trong thông quan hàng hoá xuất nhập khẩu. Vụ việc điển hình như hơn 7,6 tấn ngà voi và các sản phẩm từ ngà voi đã được Cục Hải quan Hải Phòng phát hiện và bắt giữ. Dù các đối tượng buôn lậu đã sử dụng các chiêu thức tinh vi như vận chuyển lòng vòng qua nhiều nước, khai báo thông tin người nhận không chính xác, trà trộn với hàng hoá khác, nhưng bằng nghiệp vụ hải quan và hệ thống soi chiếu hàng hoá, cơ quan hải quan đã phát hiện vụ việc buôn lậu vận chuyển trái phép ngà voi có số lượng lớn nhất từ trước tới nay tại cảng Hải Phòng.

“Với lượng lớn ngà voi phần lớn là vận chuyển từ Châu Phi về nhưng đối tượng đã vận chuyển qua nhiều cảng trung gian để che giấu nguồn gốc. Một số trường hợp có thủ đoạn hết sức tinh vi như đưa vào những khối gỗ và có những chất để ngăn, để chống lại các hoạt động soi chiếu của cơ quan hải quan. Có những trang thiết bị hiện đại được ngành cung cấp cũng như tăng cường quản lý rủi ro của cơ quan hải quan và sự phối hợp với các ngành, thì việc vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật hoang dã qua các cửa khẩu cảng biển nói cung và đặc biệt qua cửa khẩu cảng Hải Phòng sẽ được kiểm soát và bắt giữ kịp thời”, ông Nguyễn Sỹ Tráng, Phó cục trưởng Cục Hải quan thành phố Hải Phòng cho biết.

Tỉnh Quảng Trị được xem là địa bàn có vị trí quan trọng trong phát triển hành lang kinh tế Đồng - Tây, kết nối các nước thuộc tiểu vùng Sông Mê Công và Việt Nam. Tuyến hành lang kinh tế song song với kinh tế Đông Tây cũng nổi lên với sự tăng trưởng kim ngạch hàng hoá qua cửa khẩu quốc tế La Lay. Vì vậy, Hải quan Quảng Trị luôn xác định một trong những nhiệm vụ công tác trọng tâm là đẩy mạnh công tác cải cách thủ tục hành chính, hiện đại hoá hải quan, thúc đẩy thu hút đầu tư hoạt động xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh qua địa bàn.

“Cục Hải quan tỉnh Quảng Trị đã tập trung đẩy mạnh công tác cải cách thủ tục hành chính, hiện đại hoá hải quan, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp đầu tư để rút ngắn thời gian thông quan, giảm chi phí nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp. Chúng tôi cũng đề xuất những cơ chế chính sách đặc thù, xây dựng mua sắm đầu tư trang thiết bị, cơ sở vật chất phục vụ cho công tác hải quan và thông quan hàng hoá xuất nhập khẩu, phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng trên địa bàn, đảm bảo tốt công tác quản lý đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp đầu tư và người dân, doanh nghiệp tham gia hoạt động xuất nhập khẩu trên địa bàn”, ông Hồ Sỹ Trị, Phó Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh Quảng Trị cho biết thêm.

Hiện toàn ngành Hải quan đang trang bị cho các đơn vị đóng tại cửa khẩu biên giới 27 máy soi chiếu container, 98 máy soi hành lý hàng hoá, 125 hệ thống camera giám sát, 700 thiết bị siêu định vị điện tử, gần 200 máy phát hiện ma tuý. Ông Hồ Ngọc Phan, Phó Cục trưởng Cục Quản lý rủi ro, Tổng cục Hải quan cho biết, khu vực soi chiếu container tại cửa khẩu có thể coi là “mắt thần” để phát hiện các hàng hoá vi phạm, buôn lậu. Trang thiết bị hiện đại, cộng với sự tích cực chủ động trong việc nắm bắt, thu thập thông tin các đường dây buôn lậu cả trong và ngoài nước sẽ là những công cụ để phát hiện các đối tượng buôn lậu tinh vi.

“Số lượng container soi chiếu đã tăng lên khoảng 14% và tỉ lệ phát hiện tăng lên so với cùng kỳ năm ngoái là 12%, như vậy hiệu quả của việc soi chiếu đưa vào đạt hiệu quả cao. Trước đây, nếu không có máy soi thì kiểm tra là có thể mất vài ngày nhưng hiện giờ thì chỉ tính bằng phút. Trên máy soi, cán bộ nhìn trên màn hình là có thể nhìn được ngay. Hiện nay, chúng tôi đang đẩy mạnh việc áp dụng quản lý rủi ro là một trong những giải pháp để giải quyết vấn đề cân bằng giữa tạo điều kiện thuận lợi và kiểm soát chặt chẽ”, ông Hồ Ngọc Phan thông tin.

Bám sát các chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính, ngay từ đầu năm nay, Tổng cục Hải quan đã ban hành các Quyết định, Chỉ thị, chỉ đạo toàn Ngành tập trung thực hiện đồng bộ và quyết liệt các giải pháp tạo thuận lợi thương mại, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, chống thất thu ngân sách nhà nước. Đồng thời, toàn ngành đẩy mạnh chuyển đổi số, cải cách hiện đại hóa hải quan, tập trung các giải quản lý soát rủi ro trong hoạt động xuất nhập khẩu, chống thất thu ngân sách.

“Trong các buổi tập huấn gần đây cho Hải quan địa phương, chúng tôi cũng đã giải thích rất rõ và đi đôi với việc tạo điều kiện thuận lợi thì cơ quan Hải quan cũng tăng cường các biện pháp quản lý. Và trong trường hợp đã tạo điều kiện cho thực hiện việc thông quan thì phải có biện pháp quản lý sau thông quan. Trong quá trình thực hiện, chúng tôi cũng lưu ý với hải quan địa phương là phải tăng cường các biện pháp kiểm tra sau thông quan. Đối với các lô hàng nhập khẩu thì có thể khi doanh nghiệp nộp các chứng từ bản scan thì có thể sẽ được miễn kiểm tra hồ sơ kiểm tra thực tế. Do vậy, chúng ta phải tăng cường kiểm tra ở khâu hậu kiểm để đảm bảo kịp thời phát hiện ra các trường hợp doanh nghiệp gian lận xuất xứ khi làm thủ tục hải quan”, ông Đào Duy Tám, Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan nêu rõ.

Trong 6 tháng đầu năm, Tổng cục Hải quan đã triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp nhằm tạo thuận lợi thương mại, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, đồng thời đảm bảo công tác quản lý hải quan và đạt nhiều kết quả tích cực. Toàn ngành đã phát hiện bắt giữ và xử lý hơn 8.200 vụ việc vi phạm pháp luật hải quan, tăng gần 2% so với cùng kỳ năm ngoái, trị giá hàng hoá vi phạm ước tính là 16.173 tỷ đồng, số tiền thu nộp ngân sách nhà nước đạt hơn 381 tỷ đồng, tăng hơn 21% so với cùng kỳ năm ngoái. 6 tháng cuối năm, tình hình thế giới, khu vực dự báo tiếp tục diễn biến phức tạp với nhiều khó khăn, thách thức.

Để hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ đặt ra, 6 tháng cuối năm, Tổng cục Hải quan tiếp tục tập trung nguồn lực và triển khai đồng bộ các giải pháp; ưu tiên tập trung nguồn lực triển khai xây dựng Hệ thống công nghệ thông tin thực hiện Hải quan số đáp ứng yêu cầu nghiệp vụ trong thông quan hàng hoá. Ngành Hải quan sẽ chủ động đối thoại, kịp thời phối hợp với các bộ, ngành tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tiếp tục tạo thuận lợi cho hoạt động sản xuất, xuất nhập khẩu của doanh nghiệp; Đảm bảo hoàn thành chỉ tiêu thu ngân sách được giao đạt 385.000 tỷ đồng (vượt 10.000 tỷ đồng so với chỉ tiêu được giao). Song song đó, ngành Hải quan sẽ tiếp tục quyết liệt chỉ đạo các lực lượng Thanh tra, Kiểm tra sau thông quan, Điều tra chống buôn lậu làm tốt công tác phòng ngừa, phát hiện, tiến hành điều tra, xác minh tập trung vào các doanh nghiệp có dấu hiệu rủi ro cao, các mặt hàng có thuế suất, gian lận qua giá, mã... đặc biệt là đấu tranh với các đối tượng buôn lậu ma túy.