Nhân dân tệ phá giá, hàng Việt xuất khẩu gặp khó

Ông Trương Đình Hòe, Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến - Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, việc Trung Quốc phá giá đồng Nhân dân tệ ảnh hưởng đến xuất khẩu của doanh nghiệp Việt Nam khi các nước xuất khẩu thủy sản khác sẽ giảm giá đồng tiền, cạnh tranh trên thị trường thế giới nói chung. 

Thách thức cho ngành thủy sản

Trao đổi với BizLIVE, ông Hòe cho rằng, sự điều chỉnh trên tác động trực tiếp đến các doanh nghiệp Việt Nam, ảnh hưởng đến sản lượng và kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng thủy sản sang Trung Quốc vì thị trường Trung Quốc được đánh giá là thị trường còn nhiều tiềm năng đối với doanh nghiệp Việt.

Thủy sản là một trong số mặt hàng xuất khẩu chịu tác động mạnh sau quyết định hạ tỷ giá tham chiếu đối với đồng Nhân dân tệ. Ảnh: TL

Đáng lưu ý, ông Hòe nhấn mạnh, trong tương lai, các doanh nghiệp thủy sản của Trung Quốc trước đây không xuất khẩu thủy sản có thể sẽ xuất khẩu trở lại và trở thành đối thủ cạnh tranh với các doanh nghiệp của các nước trong đó có doanh nghiệp Việt Nam. 

Tuy nhiên, theo đánh giá của ông Trương Đình Hòe, động thái điều chỉnh tỷ giá của Ngân hàng Nhà nước ngày 12/8 đã tạo sự cân bằng để xuất khẩu giảm bớt áp lực do đồng Nhân dân tệ bị phá giá.

Ông Võ Hùng Dũng, Phó Tổng thư ký Hiệp hội cá tra Việt Nam cho hay, mặc dù thị trường Trung Quốc chiếm 7-8% thị phần cá tra xuất khẩu nhưng việc phá giá đồng Nhân dân tệ sẽ ảnh hưởng đến kim ngạch và giá trị xuất khẩu của cá tra nói riêng và ngành cá Việt Nam nói chung.

Hiện tại, hơn 90% doanh nghiệp thủy sản Việt Nam chọn USD là đồng tiền thanh toán cho các đơn hàng xuất khẩu, sự tăng giá của đồng USD so với các đồng tiền khác tại các thị trường nhập khẩu thủy sản của Việt Nam như châu Âu, Nhật Bản đã ảnh hưởng lớn đến doanh nghiệp thủy sản.

Báo cáo của Bộ Công thương mới đây cho thấy, xuất khẩu của một số mặt hàng như thủy sản, gạo, cà phê của Việt Nam tính đến tháng 7 vừa qua giảm mạnh, một trong số nguyên nhân được đề cập đến là sự sụt giảm từ thị trường Trung Quốc.

Áp lực canh tranh cho nông sản

Tương tự mặt hàng thủy sản, cà phê và cao su của Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc cũng được dự báo sẽ khó khăn trong thời gian tới đây.

Ông Nguyễn Nam Hải, Giám đốc Tổng công ty Cà phê Việt Nam cho biết với những hợp đồng thanh toán bằng USD doanh nghiệp nhập khẩu Trung Quốc sẽ phải thêm khoảng 2% để chi trả cho một đơn hàng với giá như trước đây.

Xuất khẩu gạo sang Trung Quốc sẽ gặp khó.

Các mặt hàng cà phê hòa tan, cà phê rang xay xuất khẩu sang thị trường này sẽ trở nên đắt đỏ hơn và doanh nghiệp nhập khẩu có thể sẽ giảm giá mua, là áp lực lớn cho doanh nghiệp Việt.

Một số doanh nghiệp xuất khẩu gạo sang Trung Quốc cũng cho biết, xuất khẩu sang Trung Quốc thời gian tới có thể giảm mạnh vì đồng Nhân dân tệ yếu đồng thời cũng kém cạnh tranh so với các nước khác như Thái Lan, Indonesia... là những thị trường cạnh tranh trực tiếp với mặt hàng gạo của Việt Nam.

Cụ thể, mặc dù Trung Quốc là thị trường nhập khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2015 với 38,1% thị phần nhưng xuất khẩu gạo sang thị trường này có xu hướng giảm so với cùng kỳ năm 2014 (giảm 9,04% về khối lượng và giảm 13,25% về giá trị).

Nỗi lo về hàng Trung Quốc giá rẻ

Nhiều chuyên gia lo ngại sau khi Trung Quốc phá giá đồng Nhân dân tệ, hàng hóa giá rẻ của Trung Quốc sẽ tràn ngập thị trường Việt Nam.

Trung Quốc phá giá đồng nhân dân tệ giúp hàng hóa của nước này nhập khẩu vào Việt Nam sẽ rẻ hơn (ảnh chụp tại cửa khẩu Lào Cai chiều 11/8) - Ảnh: Ngọc Bằng

Trao đổi với Vietnamplus, chuyên gia tài chính ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, hàng Trung Quốc sẽ tràn sang Việt Nam là điều không thể tránh được. Mặc dù khẩu hiệu kêu gọi “người Việt dùng hàng Việt” đã phần nào phát huy hiệu quả nhưng chưa đủ mạnh để cưỡng lại sức hấp dẫn của hàng Trung Quốc. Cái chính là họ ở ngay sát Việt Nam nên vừa nhập chính thức lại vừa buôn lậu nên Việt Nam bất lợi đủ mọi bề.

Theo PGS.TS Phạm Quốc Thái, Viện Kinh tế chính trị thế giới, doanh nghiệp Việt Nam đang nhập khẩu hàng Trung Quốc sẽ có lợi hơn, do giá nhập khẩu từ quốc gia này sẽ rẻ đi. Hàng Trung Quốc đã có ưu thế giá rẻ, nên việc Trung Quốc phá giá đồng tiền, hàng hóa của họ sẽ càng rẻ thêm. Nhiều người lo ngại nguy cơ hàng Trung Quốc sẽ tràn vào Việt Nam là có cơ sở.

Ông Võ Hùng Dũng, Phó Tổng thư ký Hiệp hội cá tra Việt Nam cho rằng, việc phá giá đồng Nhân dân tệ giúp Trung Quốc xuất khẩu dễ dàng hơn vào Việt Nam, trong khi, nếu tỷ giá của đồng tiền Việt Nam vẫn giữ nguyên như vậy từ giờ đến cuối năm sẽ gây khó khăn lớn cho ngành xuất khẩu thủy sản.

Đồng chia sẻ, ông Nguyễn Văn Sưa, Phó Chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam cho biết, nhiều năm nay Việt Nam nhập khẩu thép từ Trung Quốc rất nhiều, chiếm 50% số thép nhập khẩu. Thép Trung Quốc có ưu thế giá thấp và bây giờ đồng Nhân dân tệ phá giá thì tính cạnh tranh  của thép Trung Quốc càng cao, ảnh hưởng đến thị trường trong nước.

Do vậy, ông Sưa cho rằng, doanh nghiệp thép trong nước phải nâng cao chất lượng và giá cạnh tranh. Đồng thời Nhà nước cần sử dụng hàng rào kỹ thuật để bảo vệ hàng trong nước như với sản phẩm tôn mã kẽm, tôn mã màu.

Nâng cao chất lượng, tìm thị trường mới

Trước sức ép nhập siêu tiếp tục trong thời gian tới, chuyên gia kinh tế Phạm Tất Thắng cho rằng, nếu chỉ hạn chế bằng các biện pháp đơn thuần thương mại thì không hiệu quả, cần giải quyết triệt để, kể cả đầu tư Trung Quốc vào Việt Nam.

“Nếu vẫn rơi vào tình trạng nhà thầu Trung Quốc luôn thắng thầu ở các dự án lớn thì không bao giờ khống chế được nhập siêu từ thị trường Trung Quốc. Vì khi họ có được dự án nào đó thì họ sẽ đưa những vật tư từ thị trường Trung Quốc vào tiêu dùng”, ông Thắng nói.

Ngoài ra, theo chuyên gia Phạm Tất Thắng, các doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài sử dụng nguyên liệu từ Trung Quốc như dệt may, giày dép thì cần phải phát triển đồng bộ từ công nghiệp hỗ trợ. Trong đó, thay thế thị trường nhập khẩu Trung Quốc sang các thị trường khác như Singapore, Malaisia, Canada...

Chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh cho rằng, việc Trung Quốc phá giá Nhân dân tệ là tình hình đặc biệt, có tác động mạnh đến nền kinh tế Việt Nam, nhất là khi Việt Nam đang trong tình trạng nhập siêu từ Trung Quốc.

"Việt Nam cần phải có nỗ lực để kiểm soát tình hình đó bằng việc kêu gọi người Việt dùng hàng Việt, thay đổi chính sách đầu tư, nâng cao chất lượng hàng hóa sản xuất trong nước để thu hẹp khoảng cách xuất khẩu và nhập khẩu giữa Việt Nam với Trung Quốc", ông Doanh nhấn mạnh./.