Tăng lương nhanh, Việt Nam sẽ giảm sức hút doanh nghiệp FDI?
VOV.VN - Cả đại diện cộng đồng doanh nghiệp Nhật Bản và Mỹ tại Việt Nam đều tỏ ra lo ngại việc tăng lương nhanh có thể kéo giảm sức cạnh tranh của Việt Nam.
Tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (VBF) giữa kỳ 2017, cả 2 đại diện cộng đồng doanh nghiệp của Nhật Bản và Mỹ tại Việt Nam cùng bày tỏ lo ngại tình trạng tăng lương tối thiếu nhanh có thể gây hại cho khả năng cạnh tranh của Việt Nam.
Việt Nam cần làm giàu môi trường công nghiệp
Ông Hiroshi Karashima, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam (JBAV), đánh giá trong những năm qua, mức tăng lương tối thiểu hàng năm tại Việt Nam đã vượt đáng kể so với chỉ số CPI. Năm 2016, tiền lương tối thiểu ở Việt Nam đã tăng bình quân 7,3%, cao hơn hẳn so với tỷ lệ tăng 2,6% của CPI. Kết quả là, mức lương tối thiểu hiện tại của Việt Nam (ở khu vực 1) cao hơn mức lương ở lĩnh vực công nghiệp chính của Philippines, trong khi Malaysia và Thái Lan đã hạn chế tăng lương tối thiểu.
 |
| Theo JBAV, mức lương tối thiểu hiện tại của Việt Nam (ở khu vực 1) cao hơn mức lương ở lĩnh vực công nghiệp chính của Philippines (Ảnh minh họa: KT) |
Nếu bao gồm cả những chi phí về phúc lợi xã hội và công đoàn thì chi phí lao động ở Việt Nam ngang bằng với chi phí lao động ở Thái Lan.
Theo ông Hiroshi Karashima, “việc tăng lương tối thiểu sẽ góp phần mở rộng nhu cầu trong nước. Tuy nhiên, với tốc độ tăng nhanh như vậy, chúng tôi lo ngại rằng Việt Nam sẽ mất khả năng cạnh tranh tương đối so với các nước láng giềng. Tôi cho rằng sẽ là chiến lược khi xác định mức tăng lương tối thiểu thích hợp hàng năm dựa trên mức tăng CPI”.
Hơn nữa, theo Chủ tịch JBAV, để tăng cường sức hấp dẫn của Việt Nam với vai trò là một nước sản xuất, vấn đề hết sức quan trọng là Việt Nam cần làm giàu môi trường công nghiệp để tạo ra các giá trị gia tăng ngoài khả năng cạnh tranh về chi phí lao động.
Dựa vào quan điểm này, Chủ tịch JBAV cho rằng cần thiết phải tạo ra các ngành công nghiệp phụ trợ bằng cách phát triển các doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN) ngay lập tức. “Đề xuất mới về Dự thảo Luật hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ được đưa ra tại Quốc hội cho thấy Việt Nam nhận thức rất rõ về vấn đề này, tôi đánh giá rất cao”- ông Hiroshi Karashima nhấn mạnh.
Để phát triển các ngành công nghiệp phụ trợ, Chủ tịch JBAV cho rằng cần phải có những DNVVN của Nhật Bản là những doanh nghiệp có thế mạnh và kiến thức chuyên môn cao (chẳng hạn như các nhà sản xuất khuôn mẫu) được khuyến khích chuyển giao công nghệ cho Việt Nam bằng cách hợp tác với các DNVVN trong nước.
Ông Hiroshi Karashima cho biết, hiện nay, một số công ty sản xuất của Nhật Bản đang có kế hoạch chuyển cơ sở sản xuất của họ từ Nhật Bản sang Việt Nam và các nước thứ ba. Nếu các doanh nghiệp này có thể dễ dàng chuyển cơ sở sản xuất của họ sang Việt Nam. Việc di chuyển này sẽ góp phần rất lớn cho sự hình thành các ngành công nghiệp phụ trợ cũng như phát triển các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam.
Tuy nhiên, theo ông Hiroshi Karashima, “có một rào cản đối với DNVVN của Nhật Bản khi di chuyển sang Việt Nam. Rào cản này nằm trong các quy định (chính sách) về nhập khẩu máy móc và thiết bị đã qua sử dụng”.
Tăng lương phải dựa trên năng suất lao động
Đại diện cộng đồng doanh nghiệp Mỹ tại Việt Nam (AmCham) cũng khuyến nghị Việt Nam quyết định tăng lương tối thiểu phải được xem xét dựa trên năng suất lao động nếu Việt Nam muốn duy trì khả năng cạnh tranh.
"Việc giảm chi phí và tính phức tạp cho hoạt động kinh doanh sẽ mang lại lợi ích cho doanh nghiệp Việt Nam, mà trong đó đa phần là doanh nghiệp vừa và nhỏ, nhằm thúc đẩy khởi nghiệp, giúp đảm bảo phát triển khả năng cạnh tranh của Việt Nam trong tương lai"- Chủ tịch AmCham, Jonathan Moreno.
“Hiện đại hóa giáo dục sẽ đảm bảo Việt Nam có một lực lượng quản lý, kỹ sư, và kỹ thuật viên lành nghề có thể nâng cao chuỗi giá trị khi nền kinh tế tăng trưởng”- Chủ tịch AmCham nhấn mạnh.
Khai mạc Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam giữa kỳ 2017
Đặc biệt, theo Chủ tịch AmCham, “những sáng kiến phát triển lực lượng lao động sẽ nâng cao sản lượng, nhưng hiệu quả còn phụ thuộc vào yếu tố cực kỳ quan trọng: chi phí lao động”.
AmCham cho rằng, trong những năm qua, việc tăng mức lương tối thiểu và chi phí các chương trình bảo hiểm bắt buộc đã không tương xứng với mức tăng năng suất. Kết quả là nhiều công ty trên khắp Việt Nam đang trải qua sự suy giảm về năng suất cho mỗi đồng vốn đầu tư vào nguồn nhân lực. Điều này là không bền vững.
Từ thực tế đó, AmCham lưu ý: “đề xuất dự thảo của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội gây quan ngại đặc biệt về chi phí đóng góp bảo hiểm xã hội 18% lương cho lao động nước ngoài. Nếu được thực thi sẽ làm tăng chi phí một cách bất ổn cho nhiều doanh nghiệp đầu tư nước ngoài và không chính đáng bởi nhiều khả năng các nhân viên nước ngoài sẽ không bao giờ được hưởng lợi từ các đóng góp đó”./.
Đồng Chủ tịch VBF: Chính phủ mới đã có những động thái rất mạnh mẽ
Diễn đàn VBF: Chính phủ luôn sát cánh cùng doanh nghiệp
