Trong số hơn 10 nghìn Hợp tác xã nông nghiệp của cả nước hiện nay chỉ có 40% hoạt động hiệu quả. Tại hội nghị Sơ kết 3 năm thực hiện Luật Hợp tác xã mới đây, nhiều ý kiến cho rằng: để nâng cao vị thế của hợp tác xã nông nghiệp cần đẩy mạnh việc xây dựng mô hình liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị.

Men theo những dẻo sườn đồi, chúng tôi tìm về xã Kiến Thành, huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái. Từ xa, những đồi tre măng Bát Độ ngút ngàn hiện ra trước mắt.Toàn xã Kiến Thành rộng 8,8 ha, chủ yếu là đất đồi rừng. Tuy nhiên, đây lại là trọng điểm quy hoạch trồng tre lấy măng Bát Độ.

Hiện, Hợp tác xã Dịch vụ Tổng hợp Kiến Thành đã tổ chức lại theo Luật Hợp tác xã 2012, liên kết với Công ty Yên Thành, huyện Yên Bình trong “chuỗi” quy trình trồng, thu gom, sơ chế, chế biến sâu và xuất khẩu sản phẩm măng Bát Độ.

Bà con nông dân ở Yên Bái được tập huấn về kỹ thuật thâm canh, thu hoạch, sơ chế măng Bát Độ. (Ảnh: Cổng thông tin điện tử tỉnh Yên Bái)

Ông Trần Ngọc Sử, Giám đốc Hợp tác xã Kiên Thành cho biết: Từ đầu năm 2015 đến nay, Hợp tác xã đã thu gom, tiêu thụ 90% sản lượng măng tre Bát độ của các thành viên Hợp tác xã và người dân, doanh thu đạt trên 6 tỷ đồng, tạo việc làm ổn định cho 30 lao động với mức lương 3,5 triệu đồng/người mỗi tháng. Sự liên kết đầu tư theo chuỗi giá trị hoạt động của Hợp tác xã với Công ty Yên Thành đã góp phần xóa đói giảm nghèo cho bà con dân tộc tại địa phương.

“Khi liên kết với công ty Yên Thành thì sản phẩm của bà con được bán với giá cao, được chế biến thành sản phẩm măng suất khẩu mang giá trị kinh tế cao, giúp bà con tăng thu nhập. Từ khi chưa thành lập Hợp tác xã thì 1 ha măng của bà con  thu nhập từ 20-30 triệu nhưng khi thành lập và liên kết, liên doanh với công ty thì sảm phẩm của bà con tăng lên từ 40-50 triệu/ha,” ông Sử cho hay.

Từ thành công trong việc liên kết Hợp tác xã với doanh nghiệp của Hợp tác xã dịch vụ Kiến Thành, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Hưng Thịnh (huyện Trấn Yên) cũng đã liên kết với các Hợp tác xã Trường Xuân, Hợp tác xã Tân Hương (huyện Yên Bình) và Hợp tác Kiến Thuận (huyện Văn Chấn) để đầu tư kỹ thuật chăm sóc, thu hái chè theo tiêu chuẩn VietGap.

Hợp tác xã vận động các hộ trồng chè tham dự tập huấn, chuyển giao kỹ thuật canh tác và thu hái bảo đảm tiêu chuẩn chất lượng, tạo tiền đề giúp Doanh nghiệp nâng cao chất lượng phục vụ xuất khẩu.

Ông Chử Quốc Tuấn, Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Hưng Thịnh khẳng định: Qua 2 năm liên kết cho thấy, hiệu quả tăng lên rõ rệt giá trị chè búp tươi, sản lượng tăng gấp 2 lần so với trước khi hợp tác.

“Chúng tôi đã phối hợp với Hợp tác xã từ năm 2002, khi đó còn rất rời rạc nhưng bắt đầu hình thành theo chuỗi  từ tháng 5/2015 thì thấy hiệu quả rõ rệt. Sản phẩm chè của bà con so với trước là đã chè đã cắt ngắn và dần dần đi vào tiêu chuẩn. Trên cơ sở đó thì chất lượng tăng lên. Thứ ba là nông dân đã biết chăm sóc đồi chè sạch hơn và đồng thời biết các loại phân bón, thuốc sâu cho phù hợp,” ông Chử nói.

Ông Hoàng Xuân Nguyên, Phó chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Yên Bái cho biết: Hiện ngành nông nghiệp tỉnh Yên Bái đang tổ chức tái cơ cấu ngành, trong đó xác định 1 số loại sản phẩm chủ lực, có sức cạnh tranh và lợi thế vùng. Từ đó, hình thành sản xuất theo chuỗi giúp người dân tiêu thụ sản phẩm. Yên Bái cũng triển khai xây dựng và thực hiện chính sách hỗ trợ, tăng cường công tác tuyên truyền xây dựng mô hình hợp tác xã kiểu mới, nâng cao nhận thức của các cấp ủy, chính quyền và ban, ngành, đoàn thể tạo ra sự chuyển biến phát triển kinh tế tập thể.

HTX kiểu mới - cơ hội tăng thu nhập cho nông dân

Kinh tế hợp tác xã (HTX) ở nước ta đã có nhiều đóng góp tích cực vào sự nghiệp xây dựng phát triển đất nước.

Tuy nhiên, theo ông Hoàng Xuân Nguyên: Mô hình sản xuất theo chuỗi còn gặp không ít khó khăn do nhận thức của bà con và năng lực của bộ máy tổ chức Hợp tác xã còn hạn chế, trong khi nguồn vốn chưa đảm bảo.

Thực tế từ Yên Bái cho thấy, để các cơ chế chính sách Hợp tác xã tiếp tục đi vào cuộc sống cần xác định chuỗi giá trị sản phẩm  trong sản xuất nông nghiệp. Trong xu thế hội nhập xuất khẩu nông sản ngày càng lớn, từng Hợp tác xã nhỏ lẻ không thể thực hiện được chuỗi giá trị, do đó, Hợp tác xã cần phải liên kết lại mới đủ năng lực xuất khẩu nông sản phẩm và làm gia tăng giá trị chuỗi sản xuất nông nghiệp.

Ông Võ Kim Cự, Chủ tịch Liên Minh Hợp tác xã Việt Nam cho rằng: Để xây dựng Hợp tác xã kiểu mới gắn với chuỗi giá trị sảm phẩm cần nhiều giám đốc Hợp tác xã có tâm và có tầm. Bên cạnh đó, chính quyền các cấp cần quyết liệt vào cuộc vì Hợp tác xã và vì người dân. Đặc biệt, cần quy hoạch sản phẩm có quy mô hàng hóa và sản phẩm có sức lan tỏa.

Những khó khăn nội tại lâu nay vẫn đeo đẳng khu vực kinh tế tập thể và nhất là các Hợp tác xã trước những khó khăn về vốn, về đất đã khiến khu vực này đã khó lại chồng khó. Với việc xây dựng bước đầu các mô hình Hợp tác xã kiểu mới gắn với phát triển chuỗi giá trị sản phẩm, sự vào cuộc của các cấp, các ngành và nhân dân, hy vọng sẽ tạo ra động lực, trở thành đòn bẩy, thúc đẩy kinh tế tập thể phát triển, tạo đột phá trong phát triển nông nghiệp./.

Xây dựng chuỗi giá trị cho các sản phẩm của Hợp tác xã

VOV.VN - Xúc tiến và xây dựng chuỗi giá trị cho sản phẩm của hợp tác xã nhằm giúp nông dân Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập.