“Dân đổ xe cát thì biết ngay, sao để lọt hàng chục người Trung Quốc cư trú trái phép”

Ung dung cư trú bất hợp pháp

Lực lượng chức năng của tỉnh Vĩnh Phúc và thành phố Hà Nội trong 2 ngày liên tiếp đã phát hiện cả trăm người Trung Quốc nhập cảnh trái phép, lưu trú tại 2 địa phương này. Bước đầu, cơ quan chức năng làm rõ vụ 51 người Trung Quốc nhập cảnh trái phép vào Hà Nội là do 1 đối tượng trước đó đã nhập cảnh vào Việt Nam bằng thị thực, visa hợp pháp, sau đó đón các đối tượng còn lại nhập cảnh trái phép vào.

Còn vụ việc ở Vĩnh Phúc, công an cũng đã xác định được một phụ nữ Việt Nam đứng ra thuê và tổ chức cho những người Trung Quốc lưu trú tại địa phương này. Cơ quan công an cũng đã làm rõ, đây là một trong những phương thức, thủ đoạn đưa người nhập cảnh "chui" vào Việt Nam khi lực lượng chức năng đang đẩy mạnh công tác phòng chống người nhập cảnh trái phép để ngăn chặn dịch bệnh.

Mới đây, tối 4/5, lực lượng chức năng quận Hà Đông tiếp tục phát hiện 12 đối tượng người Trung Quốc nhập cảnh trái phép, cư trú trong một căn hộ ở chung cư Samsora. Khi lực lượng chức năng phát hiện, tiến hành kiểm tra hành chính, những người này cố thủ không chịu mở cửa, buộc lực lượng chức năng phải phá khóa, ập vào khống chế.

Dư luận không khỏi băn khoăn, vì sao trong bối cảnh lực lượng chức năng siết chặt đẩy mạnh phòng chống nhập cảnh trái phép, mà người Trung Quốc vẫn có thể vào Việt Nam ồ ạt, dễ dàng đến vậy, phải chăng khâu kiểm soát của chúng ta vẫn còn những “lỗ hổng”?

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Mai Bộ, Uỷ viên thường trực Uỷ ban Quốc phòng và an ninh của Quốc hội, đã chỉ ra nhiều vấn đề tồn tại. Thứ nhất, đúng là việc kiểm soát qua lại biên giới đang có “lỗ hổng”, nên người ta mới xâm nhập được vào lãnh thổ Việt Nam.

Chỉ ra vấn đề là vậy, nhưng ông Nguyễn Mai Bộ cũng cho rằng, phải thông cảm cho lực lượng chức năng biên phòng, công an ở các tỉnh biên giới, họ không thể đủ lực lượng “căng mình” trên cả tuyến biên giới. Nhưng rõ ràng ở những nơi đó theo ông, câu chuyện phát huy sức mạnh của nhân dân, tinh thần cảnh giác của nhân dân làm chưa tốt. Ở đây chính là câu chuyện của chính quyền địa phương, đêm hôm, đường mòn, lối mở, đường rừng, đường rẫy, khe núi…,  nếu không phát huy được “tai mắt” của nhân dân thì lực lượng chức năng khó có thể kiểm soát hết được.

Ở ngoài biên giới là vậy, nhưng trong nội địa, ông Nguyễn Mai Bộ dẫn câu chuyện thực tế “một xe chở cát vào địa bàn, chỉ 1 tiếng sau chính quyền phường biết ngay”, đồng thời đặt câu hỏi, không lẽ hàng chục người nước ngoài nhập cảnh, cư trú bất hợp pháp, cơ quan chức năng lại không biết?

Nếu quả thực như vậy, thì công tác quản lý việc nhập cảnh, cư trú của người nước ngoài ở địa phương, của chính quyền cấp phường và công an cấp phường đang có vấn đề?

Người dân phối hợp thì khó lọt

Cũng là câu chuyện phát huy sức mạnh lòng dân, nếu các quy định, yêu cầu về khai báo khi phát hiện người lạ được làm đến nơi đến chốn, những người dân sống bên cạnh những căn hộ có người Trung Quốc cư trú chắc chắn sẽ biết. Hay lực lượng chức năng sẽ không phải phải tung lực lượng mất thời gian để truy tìm những người Trung Quốc trốn khỏi khu cách ly.

Như cách làm của thành phố Hà Tiên mới đây đó là kích hoạt toàn bộ hệ thống mạng Zalo, Facebook cùng người dân truy tìm một người Trung Quốc nhập cảnh trái phép sau đó bỏ trốn, cũng có thể coi là một giải pháp phát huy hiệu quả tai mắt nhân dân.

Theo phân tích của Ủy viên thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội, cần đặt ra trách nhiệm của Ban quản lý khu nhà chung cư nơi phát hiện những người nước ngoài nhập cảnh trái phép cư trú cũng như công an khu vực, chủ tịch phường ở địa bàn đó. Còn những người môi giới tạo điều kiện để đưa người nhập cảnh trái phép vào Việt Nam đương nhiên phải xem xét hành vi vi phạm pháp luật.

Về chi tiết một người Trung Quốc nhập cảnh vào Việt Nam bằng thị thực, visa hợp pháp, sau đó đón những đối tượng khác vào Hà Nội, theo quan điểm của ông Nguyễn Mai Bộ, đã là câu chuyện hợp pháp thì không bàn, bởi Chính phủ có cho phép một số trường hợp nhập cảnh vào Việt Nam như đối tượng chuyên gia, đi kèm với điều kiện thực hiện xét nghiệm và cách ly.

Tuy nhiên, ông cho rằng, trong bối cảnh dịch bệnh đang có diễn biến xấu, thì việc cần thiết lúc này là không đổi kinh tế dẫn tới hệ quả là bệnh tật. Cần phải hạn chế câu chuyện nhập cảnh bởi nếu xảy ra hệ quả lớn thì bao nhiêu kinh tế cho đủ để chữa chạy, để đổi được mạng người.

Theo vị Ủy viên thường trực Ủy ban Quốc phòng An ninh, trong câu chuyện này, cơ quan chức năng có thẩm quyền về nhập cảnh cần có sự tính toán lại; các cơ quan, công ty mời chuyên gia cũng phải cân nhắc kỹ lưỡng.

Trước Vĩnh Phúc và Hà Nội, tại nhiều địa phương trong cả nước cũng đã phát hiện nhiều người Trung Quốc nhập cảnh trái phép. Theo ông Nguyễn Mai Bộ, điều đáng buồn là người ta xâm nhập vào từ nhiều phía và vào sâu trong biên giới, đi qua rất nhiều địa phương nhưng câu chuyện kiểm tra hành chính của các cơ quan chức năng rõ ràng chưa làm tốt, qua đó còn hé lộ thực trạng môi giới, tiếp tay đưa người nhập cảnh trái phép vào sâu trong nội địa. Hành vi vi phạm pháp luật ấy cần phải xử lý thật nghiêm./.