Hoà giải, đối thoại tại toà án tiết kiệm được nhiều công sức, tiền bạc

Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2021. Sự ra đời của Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án là điều cần thiết khi những tranh chấp dân sự, khiếu kiện hành chính vẫn không ngừng tăng cả về số lượng và tính chất phức tạp qua từng năm. 

Sau 6 năm chung sống, vợ chồng anh Trần Văn Cảnh và chị Đỗ Thị Hà (Khu Bí Giàng, phường Yên Thanh, thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh) đã quyết định ly hôn vì nhiều lý do khác nhau. Được tư vấn chính sách mới về Luật Hòa giải, đối thoại tại Trung tâm hòa giải Tòa án thành phố, vợ chồng anh chị quyết định lựa chọn hòa giải để có thể giải quyết, đảm bảo ổn thỏa thuận tình ly hôn.

Anh Cảnh cho rằng, luật Hòa giải rất tiện cho những vợ chồng ly hôn muốn quay lại. Kể cả ly hôn cũng rất nhanh chóng, gọn nhẹ hơn trước.

Luật sư Nguyễn Việt Dương, Công ty Luật TNHH Sunshine Quảng Ninh cho rằng, luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án mang ý nghĩa rất quan trọng khi được áp dụng trong cuộc sống. Khuyến khích người dân giải quyết tranh chấp bằng con đường thân thiện, tránh được sự xung đột, rạn nứt trong mối quan hệ mà vẫn đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của các bên. Đây cũng là giải pháp hữu hiệu giúp giảm bớt gánh nặng cho cả người dân lẫn phía Tòa án.

"Khi có một tranh chấp phát sinh thì việc hoà giải, đối thoại đóng vai trò quan trọng, với cách thức thân thiện, trên nguyên tắc chia sẻ, cảm thông, đảm bảo được quyền và lợi ích hợp pháp của mỗi bên, tránh tranh chấp sâu hơn, hạn chế được các khiếu kiện kéo dài. Ngoài ra, nếu các bên tiến hành việc hoà giải, đối thoại tại toà án thì sẽ tiết kiệm được công sức, tiền bạc và thời gian cho các bên so với con đường giải quyết tranh chấp bằng tố tụng"-luật sư Nguyễn Việt Dương cho hay.

Đến nay, TAND tỉnh Quảng Ninh đã hoàn thành bước đầu công tác triển khai thi hành luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án, nhất là về cơ sở vật chất, nhân lực. Trong đó, Tòa án cấp huyện, cấp tỉnh đều đã thành lập trung tâm hòa giải, đối thoại tại tòa, bổ nhiệm gần 60 hòa giải viên. Đây đều là người từng trải qua những công việc liên quan đến pháp luật như luật sư, thẩm phán, kiểm sát viên…đã nghỉ hưu, các chuyên gia có kinh nghiệm, người có uy tín cao trong cộng đồng.

Sau gần một năm triển khai thi hành, luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án thể hiện rõ những ưu điểm trong giải quyết hiệu quả tranh chấp dân sự, khiếu kiện hành chính mà không phải mở phiên tòa xét xử nhưng vẫn đảm bảo hiệu lực thi hành bản án, đảm bảo quyền lợi của người dân dựa trên sự tôn trọng quyền tự định đoạt của đương sự.

Ngay sau khi luật được áp dụng, TAND tỉnh Quảng Ninh đã ra văn bản chỉ đạo các tòa án cấp huyện trong quá trình làm công tác tiếp nhận đơn của người dân, phải thực hiện ngay việc giải thích cho người dân kỹ càng về luật để người dân tự lựa chọn phương thức giải quyết tranh chấp.

Ông Nguyễn Bình Vân, Chánh án TAND thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh cho biết, trong quá trình nhận đơn hay tiếp dân, thẩm phán, thư ký sẽ có trách nhiệm giải thích cho người dân để họ lựa chọn trung tâm hòa giải hay không lựa chọn hòa giải. Nếu vụ việc đưa sang trung tâm hòa giải đối thoại mà hòa giải đối thoại thành thì những cái sự việc này sẽ được ghi nhận và người dân sẽ không phải chịu án phí và không mất nhiều thời gian.

Để hòa giải thành giúp các đương sự, mỗi hòa giải viên phải có sự nhiệt tình, tâm huyết và chịu khó tìm hiểu để nắm chắc vụ việc mình giải quyết. Hòa giải viên cũng phải là người nắm chắc và am hiểu pháp luật, phong tục, tập quán của địa phương để vừa phân tích, thuyết phục hợp lý hợp tình, tìm một giải pháp chung cho cả 2 bên mà không cần thực hiện trình tự tố tụng khác.

Hòa giải viên Nguyễn Xuân Huấn, Trung tâm hòa giải, đối thoại tại TAND thành phố Hạ Long cho rằng: "Khi triệu tập các đương sự đến, hòa giải viên cần xem nội dung công việc, nghiên cứu vụ việc của đương sự yêu cầu, phải nắm chắc pháp luật để giải thích điều có lợi và không có lợi. Bên cạnh đó phải có phương pháp diễn giải để làm sao đương sự dễ nghe, dễ hiểu và dễ hợp tác".

Với bước đầu triển khai hiệu quả, các trung tâm hòa giải tại Quảng Ninh 1 năm qua đã hòa giải thành công trên 3.700 vụ việc dân sự trên tổng số hơn 4.500 vụ việc đã giải quyết, đối thoại thành công 60 vụ trên tổng số hơn 100 vụ. Đây là tín hiệu khả quan, nguồn động lực to lớn để Tòa án các cấp của tỉnh Quảng Ninh tiếp tục phát huy, góp phần đẩy mạnh cải cách tư pháp./.