Vấn đề bồi thường sau vụ cháy chung cư Xa La dưới góc độ pháp lý

Phóng viên Báo CAND đã có cuộc phỏng vấn Luật sư Quản Văn Minh, Giám đốc Công ty Luật số 5 Quốc gia để giải đáp thắc mắc trên.

Phóng viên: Xin luật sư cho biết, theo quy định của pháp luật, ai sẽ là người đền bù thiệt hại cho tài sản trong vụ cháy ở chung cư vừa qua?

LS Quản Văn Minh: Việc bồi thường thiệt hại sẽ căn cứ vào hợp đồng gửi giữ tài sản của người dân và đơn vị quản lý. 

Tại Khoản 2, Điều 561 Bộ luật Dân sự 2005 quy định quyền bên gửi tài sản được yêu cầu bồi thường tài sản nếu bên giữ tài sản làm mất mát, hư hỏng tài sản gửi giữ, trừ trường hợp bất khả kháng. 

Điều 562 cũng quy định bên giữ tài sản phải bồi thường thiệt hại nếu làm mất mát, hư hỏng tài sản gửi giữ, trừ trường hợp bất khả kháng. 

Bộ luật Dân sự quy định: “Sự kiện bất khả kháng là sự kiện xảy ra một cách khách quan không lường trước được và không thể khắc phục được mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép”.

Trong vụ cháy tại chung cư Xa La, Hà Đông, các cơ quan thẩm quyền cần phải xác định nguyên nhân xảy ra vụ cháy và đó có phải là nguyên nhân bất khả kháng không? Nếu xảy ra cháy do bên trông giữ tài sản không chấp hành đầy đủ các quy định về phòng cháy, chữa cháy, trách nhiệm bồi thường sẽ thuộc về đơn vị nhận tài sản gửi giữ.

Luật sư Quản Văn Minh

PV: Điều đó có nghĩa là, nếu nguyên nhân cháy do đơn vị quản lý nhận trông giữ xe thì đơn vị quản lý phải bồi thường thiệt hại cho người dân. Vậy đặt giả thiết đối với những trường hợp khác, nguyên nhân là từ phía người dân vô ý hoặc cố ý để xảy cháy thì việc đền bù thiệt hại sẽ giải quyết thế nào?

LS Quản Văn Minh: Bên nhận gửi giữ tài sản có trách nhiệm bồi thường. Sau khi bồi thường và có kết quả điều tra của cơ quan chức năng có thẩm quyền kết luận về nguyên nhân xảy ra vụ cháy và xác định người đã gây ra vụ cháy, bên đã bồi thường có quyền khởi kiện người gây ra vụ cháy đòi bồi thường thiệt hại mà mình gánh chịu.

PV: Đối với những tài sản như ô tô, xe máy có tham gia bảo hiểm cháy nổ thì cách giải quyết thế nào, thưa luật sư?

LS Quản Văn Minh: Nếu chủ xe đã mua bảo hiểm cháy, nổ cho xe máy, ô tô của mình thì trách nhiệm bồi thường đương nhiên thuộc về công ty bảo hiểm. Mức độ bồi thường đến đâu phụ thuộc vào giá trị xe, giám định mức độ thiệt hại của bên bảo hiểm đối với chiếc xe bị cháy và nhiều yếu tố khác.

Cụ thể ở chung cư Xa La, người dân nên đưa ra yêu cầu bồi thường với bên có trách nhiệm. Hai bên sau đó sẽ tự thỏa thuận với nhau về mức bồi thường. Nếu không thỏa thuận được, người dân bị cháy xe tại chung cư Xa La có quyền khởi kiện ra tòa để yêu cầu bên có trách nhiệm bồi thường thiệt hại.

Trường hợp cơ quan Công an làm rõ nguyên nhân xảy ra cháy là do đơn vị quản lý tòa nhà cố ý vi phạm các quy định về phòng cháy chữa cháy thì doanh nghiệp bảo hiểm sẽ từ chối bồi thường. Nếu là lỗi khách quan thì doanh nghiệp bảo hiểm sẽ bồi thường.

PV: Vậy, người dân tham gia bảo hiểm sẽ được bồi thường ở mức nào, thưa luật sư?

LS Quản Văn Minh: Số tiền bồi thường mà doanh nghiệp bảo hiểm phải trả cho người được bảo hiểm được xác định trên cơ sở giá thị trường của tài sản được bảo hiểm tại thời điểm, nơi xảy ra tổn thất và mức độ thiệt hại thực tế, trừ trường hợp có thỏa thuận khác trong hợp đồng bảo hiểm…

PV: Luật sư có lời khuyên nào đối với người dân sống ở chung cư để hạn chế thấp nhất mức thiệt hại có thể xảy ra?

LS Quản Văn Minh: Người dân nên mua bảo hiểm cháy nổ. Đồng thời, nguyên tắc khi gửi xe là phải có hợp đồng gửi giữ tài sản. Vé gửi xe cũng là một dạng hợp đồng gửi giữ tài sản. Người dân phải chú ý thực hiện điều này. Hợp đồng gửi giữ tài sản phải ghi rõ trách nhiệm của các bên liên quan.

Bên cạnh đó, người dân phải có trách nhiệm thực hiện tốt nội quy, quy chế của tòa nhà nơi gửi, giữ xe. Đối với doanh nghiệp quản lý, trông giữ tài sản cần phải chấp hành tốt nội quy phòng cháy chữa cháy, tổ chức tập huấn để người dân và doanh nghiệp đều nắm được các biện pháp phòng cháy chữa cháy để hạn chế nguy cơ xảy ra cháy nổ.

PV: Xin cảm ơn luật sư!./.