Máy bay tiếp dầu KC-46 đảm nhận chức năng mới
VOV.VN - Được phát triển để tiếp liệu cho hầu hết các máy bay của Không quân Mỹ, từ máy bay chiến đấu, ném bom, đến không vận, nhưng KC-46 sẽ đảm trách chức năng mới - kết nối để các tàng hình cơ F-22 Raptor và F-35 Lightning trao đổi thông tin chiến thuật chiến trường.
Thông tin mới về máy bay tiếp dầu KC-46
Năm nay đánh dấu kỷ niệm 10 năm quyết định của Không quân trao cho Boeing hợp đồng phát triển máy bay tiếp nhiên liệu trên không thế hệ tiếp theo - chiếc KC-46 Pegasus, với vai trò nòng cốt trong việc hỗ trợ các lực lượng quân sự Mỹ và các đồng minh ở nước ngoài trong các hoạt động quân sự trong tương lai. Thiếu nó, một số nhiệm vụ quan trọng, cả hạt nhân và phi hạt nhân, sẽ không khả thi do tầm hoạt động hạn chế của các máy bay chiến đấu.
Tuy nhiên, KC-46 Pegasus mất nhiều thời gian để hiện thực hóa hơn Không quân và Boeing từng chờ đợi, do thiếu sót của hệ thống quan sát từ xa được sử dụng để hướng dẫn các cần tiếp nhiên liệu vào máy bay tiếp nhận. Không quân tiếp tục tài trợ cho sản xuất các lô máy bay mới, nhưng quyết định cuối cùng về việc sản xuất loạt đã bị lùi sang năm 2024 - chậm hơn 7 năm so với kế hoạch ban đầu và việc tiếp liệu trên không của các lực lượng vũ trang Mỹ và đồng minh trong tương lai vẫn phải trông cậy vào Pegasus.
Boeing KC-46 là máy bay tiếp dầu mới nhất của Không quân Mỹ, thực hiện chuyến bay đầu tiên vào năm 2015, được phát triển trên cơ sở khung máy bay Boeing 767, có trọng lượng trên 128 tấn được trang bị hai động cơ Pratt & Whitney PW4062 với lực đẩy 282 kN mỗi chiếc, cho phép đạt tốc độ 915 km/h; tầm hoạt động thực tế 12.200 km. Tháng 4 vừa rồi, KC-46 đã chuyển 2,3 triệu pound nhiên liệu cho các máy bay khác, chủ yếu là phục vụ nhiệm vụ huấn luyện của Bộ Chỉ huy Cơ động đường không. Trong suốt thời gian tồn tại tương đối ngắn ngủi của mình, KC-46 đã tiếp xúc với máy bay tiếp nhận 23.000 lần, vận chuyển tổng cộng 37,9 triệu pound nhiên liệu.
Máy bay phản lực 767-200 sửa đổi được sử dụng làm KC-46 là một cải tiến lớn so với các máy bay tiếp dầu cũ, sử dụng màn hình buồng lái phỏng theo 787 Dreamliner. Cụm cần để cung cấp nhiên liệu từ máy bay tiếp dầu đến máy bay tiếp nhận được phát triển từ một hệ thống tương tự được sử dụng trên máy bay tiếp dầu KC-10. Hệ thống tiếp nhiên liệu trên KC-46 là hệ thống quan sát từ xa, cho phép người điều khiển cần tiếp nhiên liệu từ buồng lái thay vì ở phía sau máy bay.
Tuy nhiên, có một số điểm cụ thể, theo đó, hệ thống quan sát không cung cấp đủ độ rõ để đưa cần chính xác vào máy bay tiếp nhận - vấn đề rất quan trọng đối với sự an toàn và thành công. Hệ thống quan sát từ xa hiện hoạt động tốt khi Mặt Trời ở trên cao; khó khăn xảy ra khi Mặt Trời ở vị trí thấp trên bầu trời, vào sáng sớm hoặc chiều tối. Hệ thống sử dụng một camera hồng ngoại bước sóng dài vào ban đêm để giúp dẫn đường cho máy bay tiếp nhận khả thi. Việc đánh giá thiết kế sơ bộ của giải pháp đã được hoàn tất, việc cài đặt cái được gọi là RVS 2.0 hỗ trợ quá trình tiếp liệu dự kiến sẽ bắt đầu vào cuối năm 2023.
Lóa mắt là một vấn đề phổ biến trong tiếp nhiên liệu trên không, bất kể loại máy bay tiếp dầu nào được sử dụng, nhưng bằng cách thay đổi hướng của máy bay 10 độ theo Mặt Trời, độ chói có thể giảm đáng kể. Tất cả những cân nhắc và giải pháp trên đều dẫn đến một kết luận là các vấn đề liên quan đến Pegasus đều có thể kiểm soát được và không ngăn nó trở thành nền tảng tiếp nhiên liệu trên không chính cho đến giữa thế kỷ.
KC-46 vừa được Cơ quan đánh giá hệ thống tiếp nhiên liệu trên không của Không quân chứng nhận để tiếp nhiên liệu cho hầu hết các máy bay Mỹ gồm máy bay chiến đấu F-15, F-16, F-22 và F-35, ném bom -52 và B-1 và máy bay không vận C-5 và C-17, cùng một loạt các máy bay khác, bao gồm tất cả các biến thể của máy bay chiến đấu F/A-18 trên hạm của Hải quân. Bộ Tư lệnh Cơ động đường không và các đơn vị liên quan sẽ quyết định thời điểm KC-46 thực sự gia nhập phi đội hoạt động, hiện không có lo ngại về tiềm năng việc sử dụng nó.
Máy bay KC-46 sẽ là “liên lạc viên” giữa F-22 và F-35
Máy bay chiến đấu F-22 và F-35 được trang bị các kênh truyền dữ liệu khác nhau. Liên kết dữ liệu nâng cao đa chức năng trên "Lightning" và của "Raptor" có xác suất bị lộ thấp, nhưng chúng không thể trao đổi thông tin với nhau một cách an toàn. Những chiếc Boeing KC-46 sẽ là chiếc đầu tiên nhận được thiết bị biến thành trung tâm liên lạc như một phần của hệ thống điều khiển chiến đấu mới của Không quân Mỹ, cho phép các máy bay tiếp dầu trao đổi thông tin chiến thuật theo thời gian thực với các máy bay chiến đấu F-22 Raptor và F-35 Lightning.
Các thiết bị mới trong KC-46 sẽ thu thập thông tin từ hai hệ thống, chuyển nó thành một định dạng có thể truy cập và sử dụng bởi cả F-22 và F-35. Hệ thống Quản lý Trận chiến Nâng cao (Advanced Battle Management System - ABMS) là một bộ công cụ phần cứng và phần mềm cho phép tất cả các đơn vị chiến đấu trao đổi thông tin chiến thuật với nhau. Trong quá trình phát triển ABMS, người ta chú ý đến việc sử dụng trí tuệ nhân tạo và học máy, những thứ sẽ tự động đưa thông tin cần thiết đến một phần tử cụ thể của mạng để đưa ra quyết định.
Thực hiện dự án ABMS, Không quân Mỹ đang triển khai tích hợp "hệ thống con xử lý thông tin và truyền thông kiến trúc mở" để tăng trao đổi thông tin với máy bay chiến đấu trên 4 chiếc KC-46 mà giới chức quân sự hy vọng sẽ đưa vào hoạt động vào mùa thu năm 2022.
Ở giai đoạn đầu, Không quân sẽ mua Cloud ONE lưu trữ đám mây của mình, môi trường phát triển phần mềm Platform ONE, đám mây viễn chinh Edge ONE và tái truyền dữ liệu. Vai trò quyết định trong giải pháp này được giao cho các máy bay tiếp dầu - chúng sẽ vừa là trung tâm xử lý thông tin vừa là trung tâm chuyển tiếp. Điều này do thực tế là máy bay tiếp dầu có thể nằm ngoài tầm phòng không của đối phương, trong khi vẫn duy trì liên lạc với các máy bay chiến đấu tiên tiến. Ngoài ra, một thiết bị dự bị có khả năng truyền dữ liệu cao sẽ được sử dụng trong trường hợp đối phương gây nhiễu các hệ thống thông tin liên lạc chính của Không quân Mỹ./.