Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo

Trong một thông báo của Tổng cục Ngoại thương Ấn Độ, chính sách xuất khẩu liên quan đến gạo trắng không phải gạo basmati dù ở hình thức nào (gạo xay xát một phần hoặc toàn bộ, đã hoặc chưa đánh bóng hoặc tráng men) đều được chuyển từ “tự do” thành “cấm”. Chính sách này có hiệu lực ngay lập tức.

Gạo trắng không phải gạo basmati chiếm từ 25-30% tổng khối lượng gạo xuất khẩu của Ấn Độ. Tính về giá trị, xuất khẩu loại gạo này của Ấn Độ đạt kim ngạch 4,2 triệu USD trong năm tài chính 2022-2023, so với mức 2,62 triệu USD trong năm trước đó. Các thị trường lớn của gạo trắng không phải gạo basmati của Ấn Độ là Thái Lan, Italy, Tây Ban Nha, Sri Lanka và Mỹ. Về khối lượng, Ấn Độ đã xuất 6,5 triệu tấn loại gạo này trong năm tài chính 2022-2023, tăng 22% so với mức 5,3 triệu tấn của năm trước đó. 

Lệnh dừng xuất khẩu gạo được Ấn Độ đưa ra trong bối cảnh giá gạo tại nước này đã tăng hơn 11,5% trong vòng 1 năm qua và 3% chỉ trong tháng vừa qua. Các diễn biến thời tiết không thuận trong vụ lúa xuân hè càng thúc đẩy Chính phủ Ấn Độ đi tới quyết định này. Lượng mưa sụt giảm tại các bang nông nghiệp quan trọng như Bibar - giảm 40%, Odisha - giảm 15%, Jharkhand - giảm 44%; trong khi mưa lại gia tăng vượt mức thông thường tại một số bang nông nghiệp khác như Punjab - tăng 52% và Haryana - tăng 65%, đang tác động tới sản lượng và chất lượng của các mặt hàng lương thực, ngũ cốc. Lệnh dừng xuất khẩu được cho là nhằm thúc đẩy nguồn cung lương thực trong nước và giúp kiểm soát lạm phát.

Với vai trò là nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, chiếm tới 40% thị trường toàn cầu, quyết định cấm xuất khẩu gạo của Ấn Độ có thể gây ra xáo trộn lớn về giá trên thị trường quốc tế, đặc biệt trong bối cảnh chuỗi cung ứng lương thực vẫn đang chịu tác động bởi cuộc xung đột tại Ukraine.

Hồi tháng 9/2022, Ấn Độ từng cấm xuất khẩu loại gạo tấm và áp đặt mức thuế 20% với gạo không phải gạo basmati xuất khẩu với lo ngại về sản lượng thu hoạch giảm do cắt giảm diện tích trồng. Tháng 11 năm đó, Ấn Độ đã dỡ bỏ lệnh cấm này.