Các bên thúc đẩy hội nghị Geneva 2 với “tính toán" riêng

Chỉ còn hơn một tuần nữa dự kiến sẽ diễn ra các cuộc đàm phán trực tiếp về vấn đề Syria tại Hội nghị quốc tế Geneva 2. Hiện cộng đồng quốc tế đang nỗ lực thúc đẩy chính phủ và các nhóm đối lập tại Syria tham dự hội nghị này. Trong khi đó, Mỹ và Nga tiếp tục chia rẽ về vai trò của Iran, một đồng minh thân cận của chính phủ Syria trong các cuộc đàm phán. 

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry (giữa), Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov (phải) cùng Đặc phái viên chung về Syria của Liên Hợp Quốc - Liên đoàn Arab Lakhdar Brahimi ở Paris ngày 13/1 (Ảnh: AP)

Một nguồn tin ngoại giao Arab tại Liên Hợp Quốc cho biết Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã chính thức loại bỏ khả năng mở một cuộc tấn công quân sự vào Syria để giải quyết cuộc xung đột đẫm máu tại quốc gia Trung Đông này. 

Phát biểu tại thủ đô Paris (Pháp) sau cuộc gặp với người đồng cấp Nga Sergei Lavrov và Đặc phái viên chung về Syria của Liên hợp quốc và Liên đoàn Arab Lakhdar Brahimi, ông Kerry nhấn mạnh cần sớm chấm dứt tình trạng bạo lực đẫm máu tại Syria bằng biện pháp đối thoại hòa bình và không được tính đến khả năng can thiệp quân sự.

Trong một tuyên bố chung được đưa ra sau cuộc gặp, Mỹ và Nga đã kêu gọi quân đội chính phủ và các bên liên quan tại Syria ngừng bắn để chuẩn bị cho hội nghị hòa bình sắp diễn ra.

Cuộc gặp trên là một nỗ lực của Mỹ và Nga tìm kiếm sự nhất trí về nhiều vấn đề trước khi diễn ra Hội nghị hòa bình Geneva 2. Phát biểu trước Quốc hội hôm qua, Ngoại trưởng Anh William Hague bày tỏ sự ủng hộ đối với các nỗ lực của Nga và Mỹ đưa các bên xung đột tại Syria ngồi vào bàn đàm phán.

Ông William Hague nói:“Những gì chúng ta cần là Nga thuyết phục chính phủ Syria tham dự hội nghị Geneva 2 theo một tinh thần chung và đó cũng là điều mà ngoại trưởng Kerry và chúng ta nỗ lực đạt được”.

Tuy nhiên, cho đến nay các bên vẫn bất đồng về vai trò của Iran, đồng minh chính của Syria trong khu vực. Ngoại trưởng Nga Lavrov nhấn mạnh "rõ ràng rất cần" sự tham dự của cả Iran và Saudi Arabia tại hội nghị Geneva II. Còn đặc phái viên Brahimi cho biết ông cũng ủng hộ sự can dự của Iran vào việc giải quyết cuộc khủng hoảng Syria, song phía Mỹ lại ngăn cản việc mời Iran tham gia hội nghị hòa bình này cho đến khi Iran đồng ý với ý tưởng về một chính quyền chuyển tiếp tại Syria.

Phát biểu trước báo giới tại trụ sở Liên hợp quốc chiều qua, ông Martin Nesirky, người phát ngôn của Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Ban Ki-moon, cho biết cơ quan này đã sẵn sàng mời Iran tham dự Hội nghị quốc tế Geneva II, dự kiến diễn ra vào ngày 22/1 tới tại Thụy Sĩ.

Theo ông Nesirky, nếu Mỹ và Nga đạt được thỏa thuận để Iran tham dự Hội nghị, Liên hợp quốc sẽ chính thức gửi giấy mời cho Iran. Liên hợp quốc hy vọng Nga và Mỹ sẽ sớm đạt được thỏa thuận theo hướng tích cực.

Bác bỏ yêu cầu của Mỹ về việc đưa ra các điều kiện để Iran tham dự hội nghị Geneva 2, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif khẳng định vấn đề Syria phải do chính người dân nước này quyết định.

Phát biểu trong chuyến thăm Lebanon ngày 13/1, ông Zarif tái khẳng định lập trường của Iran.

Ông Zarif nói: “Tôi tin rằng việc đưa ra bất kỳ điều kiện tiên quyết nào đối với hội nghị và các cuộc đàm phán giữa các bên tại Syria sẽ không giúp mang lại một giải pháp chính trị cho cuộc khủng hoảng. Cuộc khủng hoảng này chỉ có thể do chính người dân Syria tự giải quyết, còn các bên liên quan chỉ có thể đóng vai trò hỗ trợ để đạt được một giải pháp”.

Ngoại trưởng Zarif cho biết ông sẽ tới Nga ngày 16/1 và gặp Tổng thống Vladimir Putin để thảo luận về chương trình hạt nhân của Iran cũng như các vấn đề khu vực mà nổi bật là Syria

Chính phủ Iran lâu nay có mối quan hệ thân cận với chính phủ Syria và cũng có mối liên lạc với một số nhóm đối lập của Syria. Do đó, việc Iran tham dự hội nghị Geneva 2 được cho là sẽ giúp tìm ra một giải pháp cho cuộc khủng hoảng.

Tuy nhiên, chính mối quan hệ đồng minh chặt chẽ và sự ủng hộ mạnh mẽ của Iran đối với chính phủ Syria lại dường như đi ngược lại với mục đích của phương Tây trong việc tổ chức hội nghị Geneva 2, đó là thành lập một chính phủ chuyển tiếp mà trong đó loại bỏ vai trò của tổng thống Syria Bashar al-Assad.

Hội nghị “Những người bạn Syria”, một liên minh gồm một số cường quốc phương Tây và Arab vừa diễn ra tại Pháp, đã tái khẳng định mục tiêu này và đây cũng là điều mà phương Tây thuyết phục phe đối lập Syria tham dự hội nghị Geneva 2./.