Quyết định rút quân khỏi Syria của Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể tác động sâu rộng đối với các bên đang tham chiến tại đây và từ đó làm thay đổi cục diện hiện nay. Nhiều kịch bản được dự đoán nhưng chắc chắn Syria vẫn còn nhiều phức tạp, xung đột tiếp diễn và có thể leo thang một cuộc chiến mới.

Ngay sau khi Mỹ tuyên bố rút quân khỏi Syria thì cả Thổ Nhĩ Kỳ và Israel đều tăng cường quân sự đối với mặt trận Syria. Trong những ngày qua, Thổ Nhĩ Kỳ đã thực hiện các chiến dịch quân sự quy mô lớn với nhiều vũ khí hạng nặng tiến vào phía bắc Syria nhằm lấp đầy khoảng trống mà đồng minh Mỹ để lại, đồng thời nhằm loại bỏ lực lượng người Kurd ở phía đông sông Euphrates mà từ lâu nước nay vẫn coi là nhóm “khủng bố” thân PKK. Ông Erdogan cũng có các cuộc điện đàm riêng với Tổng thống Mỹ và đảm bảo rằng Thổ Nhĩ Kỳ có thể tự loại bỏ những kẻ khủng bố còn lại, mà không cần sự giúp đỡ của Mỹ.

Một binh sĩ thủy quân lục chiến Mỹ được triển khai ở Afghanistan. Ảnh: AFP.

Theo các nhà phân tích, việc Mỹ rút quân cũng là một đòn đau đối với Thủ tướng Israel, người luôn dựa vào sự hỗ trợ của Washington để đạt được các mục tiêu của mình ở Syria. Thực tế 2000 binh sĩ  Mỹ không giúp Israel tiến hành các cuộc tấn công chống lại lực lượng Hezbollah ở Lebanon hoặc Iran ở Syria nhưng lại là tấm lá chắn ngăn chặn tâm lý và quân sự. Tuy nhiên, ông Netanyahu nói rằng Israel sẽ tiếp tục thực hiện các biện pháp mạnh mẽ chống lại những nỗ lực của Iran bên trong Syria. Israel luôn cảnh giác trong việc bảo vệ an ninh của mình.

Trên thực địa, tình hình Syria sẽ không có nhiều thay đổi mà chỉ là “bình mới rượu cũ”. Bởi Mỹ rút quân đã có 2 đồng minh là Thổ Nhĩ Kỳ và Israel sẽ thay thế.  Mỹ không hiện diện quân sự ở đó nhưng các chính sách của Mỹ đối với Syria không thay đổi. Còn Tổng thống Nga Vladimir Putin thì bày tỏ nghi ngờ liệu Mỹ có rút hoàn toàn khỏi Syria hay không. Ông Putin nói rằng Moscow đã không thấy bất kỳ dấu hiệu nào về việc Mỹ rút quân như đã từng nhiều lần nói rằng họ sẽ rời Afghanistan.

Vai trò Nga-Iran ở Syria

Một số nhà phân tích gọi quyết định rút quân của Mỹ là sai lầm nghiêm trọng giống như đã làm ở Iraq năm 2011 và đây là chiến thắng của Nga, Iran và đồng minh. Tuy nhiên, quyết định rút quân khỏi Syria của Mỹ là một nước đi đầy toan tính cả về mặt chính trị, quân sự. Các chuyên gia cho rằng quyết định này phù hợp để ông Donald Trump đáp ứng lời hứa trong chiến dịch tranh cử của ông, sức ép từ dư luận quốc tế, phản đối của chính quyền Syria vì cho rằng quân đội Mỹ đang chiếm đóng bất hợp pháp cũng như đã có những mặc cả trong "mối quan hệ đặc biệt" giữa Mỹ và Nga về Syria.

Động thái này cũng phù hợp với chính sách lợi ích của nước Mỹ là trên hết nhằm tránh tổn thất vào cuộc chiến ở Syria cả về người và tiền. Trong khi, Nga cần sự nhượng bộ từ ông Donald Trump trong vấn đề ở Ukraine, châu Âu và trong các lệnh trừng phạt với đồng minh Iran.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã quyết định rút quân khỏi Syria. Ảnh minh họa: Reuters

Nhiều người cho rằng Nga là người chiến thắng trong quyết định rút quân của Mỹ. Thực tế thì, Nga và các đồng minh đang bắt đầu huy động quân đội và vận chuyển đạn dược tới Deir al-Zour do phe phái vũ trang người Kurd kiểm soát, chưa đầy một tuần sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump quyết định rút quân khỏi Syria. Nga không coi điều này là mới vì thực tế Nga, Iran và chính quyền Syria đang giành thắng lợi khi kiểm soát tới 95% lãnh thổ Syria. Trong những ngày tới, dự báo Nga có thể sẽ quyết định giúp quân đội Syria chiếm giữ Idlib bằng vũ lực.

Kịch bản nào về tình hình Syria trong thời gian tới

Việc Mỹ rút quân thì vai trò của Nga và Iran chắc chắn sẽ được nâng lên và bắt đầu lên kế hoạch riêng của mình. Một kịch bản được mong đợi nhất là Mỹ rút quân sẽ tạo thuận lợi cho các cuộc đàm phán mới tiến tới ổn định và thống nhất Syria. Theo các nguồn tin khu vực, Nga, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ đã đồng ý trong tuần này sẽ tổ chức một cuộc họp giữa chính phủ Syria và phe đối lập ở Geneva dưới sự bảo trợ của Liên Hợp Quốc. Hội nghị bao gồm đại diện chính phủ, phe đối lập và nhóm độc lập nhằm tạo ra một ủy ban soạn thảo hiến pháp sẽ quyết định các vấn đề như quyền lực của tổng thống và chuẩn bị cho cuộc bầu cử quốc hội và tổng thống ở Syria.

Tuy nhiên, việc Mỹ có rút quân hay không vẫn là dấu hỏi. Theo các chuyên gia, hiện nay Mỹ có khoảng 15 căn cứ quân sự ở bờ đông sông Euphrates, Syria vì vậy việc rút hoàn toàn khỏi khu vực là không thể. Do đó, Mỹ có thể rút hoàn toàn khỏi khu vực này nhưng sẽ mất nhiều thời gian. Đó là chưa kể các chính sách của Mỹ đối với Syria và chính quyền Tổng thống Al Assad vẫn không thay đổi. Do đó, quyết định rút quân của Mỹ được cho là không góp phần ổn định hay thúc đẩy một giải pháp chính trị cho cuộc khủng hoảng Syria mà là vì lợi ích của đồng minh Thổ Nhĩ Kỳ. Theo đó, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ hợp tác với Mỹ trong kiềm chế Iran, có thể ngừng hợp đồng mua hệ thống tên lửa S400 của Nga và kiềm chế chính quyền Syria, đồng thời loại bỏ lực lượng Đảng Nhân dân người Kurd và PKK. Đổi lại Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không gây sức ép về việc dẫn độ giáo sĩ Fethullah Gulen.

Ngay sau khi Tổng thống Mỹ tuyên bố rút quân khỏi Syria, tổ chức IS đã nhận trách nhiệm về vụ đánh bom ở thành phố Raqqa. Đó là một cuộc tấn công nhỏ, nhưng là dấu hiệu của sự nguy hiểm mới ở Syria. Nhiều chuyên gia cảnh báo, Mỹ rút quân sẽ khiến cho các nhóm cực đoan, khủng bố ở Syria gia tăng và bạo lực sẽ tràn lan.

Trong khi đó, ngày 25/12, Israel và Syria đã có các cuộc giao tranh bằng  tên lửa và máy bay không người lái. Đây có thể châm ngòi cho các cuộc leo thang quân sự mới ở Syria. Nhiều nhà phân tích dự báo, sẽ có cuộc chiến ác liệt giữa lực lượng Iran ở Syria và Israel trong thời gian tới. Những điều này cho thấy Syria sẽ tiếp tục nóng và phức tạp./.

Mỹ rút quân, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đi nước cờ chiến lược tại Syria

VOV.VN - Mọi diễn biến tại Syria đang nằm trong tính toán của cả Nga và Thổ Nhĩ Kỳ, hai nước có tầm ảnh hưởng lớn tại quốc gia Trung Đông này.