EU và Anh dự kiến công bố thỏa thuận hậu Brexit trong ngày hôm nay 

Các thông tin đầu tiên về việc đạt được thỏa thuận đã được truyền đi tại Brussels từ chiều ngày 23/12, sau khi Trưởng đoàn đàm phán của EU, Michel Barnier có buổi họp kín và thông báo các tiến bộ đạt được với Đại sứ 27 nước EU. Theo kế hoạch ban đầu, thông tin về việc đạt được thỏa thuận dự tính được công bố ngay trong tối 23/12.

Tuy nhiên, do một số bất đồng nhỏ phát sinh hai bên phải tiếp tục kéo dài các cuộc đàm phán kín xuyên đêm 23/12, đồng thời tiếp tục hoãn việc công bố trong sáng 24/12.

Trong sáng sớm ngày 24/12 theo giờ địa phương, Thủ tướng Anh Boris Johnson và Chủ tịch Ủy ban châu Âu, bà Ursula von der Leyen đã có cuộc điện đàm để thống nhất các chi tiết cuối cùng. Hai lãnh đạo cấp cao Anh và EU đã duy trì kênh liên lạc liên tục trong suốt 72h qua để thúc đẩy các nỗ lực cuối cùng của đàm phán, với mục tiêu được hai bên đặt ra là phải có thỏa thuận trước đêm Giáng sinh.

Phát biểu trên truyền hình Ireland sáng ngày 24/12, Ngoại trưởng CH Ireland Simon Coveney thừa nhận, một bất đồng nhỏ trong lĩnh vực nghề cá khiến việc công bố thỏa thuận không được tiến hành trong sáng 24/12 nhưng tự tin cho biết hai bên sẽ hoàn tất việc này trước đêm Giáng sinh. 

Một số nguồn tin ngoại giao tại Brussels tiết lộ với báo chí cho biết, việc trì hoãn này xuất phát từ việc chính phủ Pháp muốn điều chỉnh một số khía cạnh trong lĩnh vực nghề cá. Trước đó, theo thông tin do Trưởng đoàn đàm phán EU, Michel Barnier thông báo với 27 Đại sứ EU, phía EU đề nghị trả lại cho phía Anh 25% sản lượng đánh bắt cá trong vùng biển của Anh, đồng thời duy trì một giai đoạn quá độ 6 năm trước khi hai bên tìm kiếm được một thỏa thuận mới. Báo chí Pháp cho biết phía Anh đã có những nhượng bộ lớn khi chấp nhận phần lớn các đề xuất từ phía EU.

Phía chính phủ Anh không khẳng định song cũng không phủ nhận hoàn toàn thông tin này. Trong khi đó, hầu hết các tờ báo Anh xuất bản ngày 24/12 đều đưa thông tin hai phía EU và Anh sẽ đạt được thỏa thuận hậu Brexit trong ngày hôm nay. Trong đêm ngày 23/12, Thủ tướng Anh Boris Johnson đã triệu tập cuộc họp nội các, đồng thời dự kiến sẽ có buổi họp báo trong sáng ngày 24/12 theo giờ địa phương.

Theo báo chí Anh, trở ngại lớn nhất với ông Boris Johnson hiện nay là thuyết phục được các nhóm theo đường lối Brexit cứng rắn trong Nghị viện Anh về những nhân nhượng mà nước Anh phải chấp nhận.

Nếu đạt được thỏa thuận trong ngày hôm nay, hai phía EU và Anh nhiều khả năng cũng sẽ không kịp phê chuẩn thỏa thuận trước ngày 31/12 do thỏa thuận dài đến 2 ngàn trang, với các điều khoản rất phức tạp, buộc Nghị viện hai bên cũng như chính phủ các nước EU phải mất nhiều thời gian nghiên cứu và đánh giá. Theo giới phân tích, EU và Anh có thể sẽ đồng ý áp dụng tạm thời thỏa thuận này trong vòng 1 tháng để tránh việc gián đoạn trong giao thương giữa hai bên vào ngày 1/1/2021, trước khi chính thức phê chuẩn trong tháng 1/2021./.