Hết cửa vào EU, Thổ Nhĩ Kỳ cân nhắc phương án dự phòng

Thổ Nhĩ Kỳ vẫn kiên quyết theo đuổi nỗ lực gia nhập Liên minh châu Âu, nhưng cân nhắc những phương án dự phòng khác trong bối cảnh cánh cửa vào “mái nhà chung Châu Âu” đã gần như đã khép lại với nước này, sau khi Nghị viện châu Âu  thông qua kiến nghị ủng hộ “đóng băng” tiến trình đàm phán giữa hai bên.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan không từ bỏ ý định gia nhập EU. Ảnh: Reuters.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan hôm qua (29/11) khẳng định, nước này chưa từ bỏ tham vọng gia nhập Liên minh châu Âu (EU), song sẽ "có nhiều sự lựa chọn khác" thay thế trong trường hợp nước này “hết cửa” gia nhập Liên minh châu Âu.

Phát biểu tại một hội nghị quốc tế ở thành phố Istanbul, Tổng thống Erdogan nêu rõ: “Chúng tôi rất buồn với cách mà Liên minh châu Âu đối xử với chúng tôi. Tuy nhiên, chúng tôi chưa kết thúc việc đặt chỗ trong Liên minh châu Âu. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện tại, có lẽ không có nhiều kỳ vọng tích cực cho chúng tôi. Dẫu vậy, không ai được phép quên rằng Thổ Nhĩ Kỳ luôn có những lựa chọn khác để thay thế".

Mặc dù không đề cập rõ các lựa chọn thay thế, nhưng ông Erdogan cũng thông báo các cuộc đàm phán với các đối tác tiềm năng khác đang được xúc tiến.

Tuần trước, Nghị viện châu Âu nhất trí ủng hộ việc "đóng băng" tiến trình đàm phán về quy chế thành viên Liên minh châu Âu của Thổ Nhĩ Kỳ, khiến Tổng thống Erdogan “nổi giận”, thậm chí đe dọa trả đũa bằng cách cắt đứt thỏa thuận người nhập cư nhằm hạn chế làn sóng người tị nạn ồ ạt tới châu Âu, vốn đã được hai bên ký kết hồi tháng 3 năm nay. Nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ còn tuyên bố sẽ cân nhắc việc gia nhập Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO).

Phản ứng trước nghị quyết của Nghị viện châu Âu kêu gọi đình chỉ đàm phán với Thổ Nhĩ Kỳ về vấn đề gia nhập Liên minh châu Âu (EU), Tổng thống Erdogan bày tỏ thái độ bất bình qua lời khẳng định rằng “Thổ Nhĩ Kỳ được điều hành bởi Chính phủ chứ không phải Nghị viện châu Âu”, đồng thời kêu gọi Liên minh châu Âu nên biết giới hạn của họ.

Thổ Nhĩ Kỳ đang đương đầu với một cuộc chiến đồng thời diễn ra trên nhiều mặt trận gồm quân sự, chính trị, ngoại giao, kinh tế và xã hội. Với tình hình như vậy, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan nhấn mạnh, “không có mối đe dọa nào từ phương Tây có thể bẻ gãy ý chí của nhà chức trách Thổ Nhĩ Kỳ. Việc dù họa Thổ Nhĩ Kỳ bằng nghị quyết Nghị viện châu Âu là sai lầm nghiêm trọng. Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không lùi bước.”

Hiện thỏa thuận mang tính lịch sử giữa Liên minh châu Âu - Thổ Nhĩ Kỳ đang có nguy cơ đổ bể. Hồi tháng 3 năm nay, hai bên đã ký một thỏa thuận đầy tranh cãi, theo đó người di cư tới Liên minh châu Âu không đủ điều kiện tị nạn sẽ bị đưa trở lại Thổ Nhĩ Kỳ. Đổi lại, nước này cũng yêu cầu Liên minh châu Âu hỗ trợ tài chính và tiếp nhận những người tị nạn Xyri từ Thổ Nhĩ Kỳ theo cơ chế “một đổi một”. Thỏa thuận này bao gồm hàng tỷ đôla Mỹ viện trợ và miễn thị thực nhập cảnh cho công dân Thổ Nhĩ Kỳ vào Liên minh châu Âu.

Tuy nhiên, quan hệ giữa Liên minh châu Âu và Thổ Nhĩ Kỳ trở nên căng thẳng sau khi chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ tiến hành các cuộc "trấn áp" và "thanh trừng" nhằm vào các đối tượng tham gia và ủng hộ cuộc đảo chính quân sự hồi giữa tháng 7 vừa qua. Liên minh châu Âu cũng đã trì hoãn thực hiện cam kết áp dụng quy chế miễn thị thực đối với công dân Thổ Nhĩ Kỳ.

Chính quyền của ông Erdogan cho rằng Liên minh châu Âu đã không giữ lời hứa thậm chí dù nước này đã hợp tác tích cực trong vấn đề người tị nạn. Việc Nghị viện châu Âu vừa thông qua nghị quyết ủng hộ việc ngừng các cuộc đàm phán kết nạp Thổ Nhĩ Kỳ làm thành viên của khối lại càng đẩy mối quan hệ giữa hai bên theo chiều hướng xấu hơn./.