Hội nghị quốc tế về Ukraine tại Saudi Arabia mở ra cơ hội chấm dứt xung đột?

Hội nghị tại Saudi Arabia có sự tham gia của các cố vấn an ninh quốc gia đến từ 40 nước trên thế giới, đông hơn nhiều so với cuộc họp  tương tự diễn ra trước đó được tổ chức tại Đan Mạch vào tháng 6 vừa qua. Theo kế hoạch, hội nghị sẽ diễn ra trong 2 ngày song thực tế chỉ gói gọn trọng một ngày và kết thúc hôm qua.  

Thực tế, đây là cuộc gặp không chính thức theo sáng kiến của Ukraine và được Saudi Arabia tổ chức. Vì vậy, Nga không được mời tham dự hội nghị này. Và kết thúc hội nghị, các bên đã không đưa ra được bất cứ tuyên bố chung nào. Theo các nguồn tin tại chỗ, cuộc gặp lần này chủ yếu là việc nước chủ nhà Saudi Arabia trình bày kế hoạch cho các cuộc đàm phán tiếp theo. Các nhóm công tác cũng sẽ thảo luận thêm về những vấn đề như an ninh lương thực, an toàn hạt nhân và trao trả tù binh.

Dù không có bất cứ tuyên bố chung nào được đưa ra song hội nghị được các bên đánh giá là tích cực, mở đường cho một hội nghị quốc tế lớn về vấn đề này sẽ diễn ra vào cuối năm nay.

Phía Ukraine đã đánh giá các cuộc tham vấn diễn ra "rất hiệu quả" liên quan tới các "nguyên tắc chính để xây dựng một nền hòa bình công bằng và lâu dài" tại  quốc gia này.

Trong một tuyên bố đưa ra hôm qua, Chánh văn phòng Tổng thống Ukraine Andriy Yermak cho biết, các cuộc tham vấn diễn ra "rất hiệu quả" liên quan tới các "nguyên tắc chính để xây dựng một nền hòa bình công bằng và lâu dài" tại Ukraine.

Phát biểu trước báo giới trước đó, Tổng thống Ukraine Volodimir Zelensky cũng đã nhấn mạnh rằng, đối với Ukraine, cái được" của sự kiện này là mang đến cơ hội để Kiev tìm kiếm thêm sự ủng hộ trước khả năng đàm phán với Nga trong tương lai và là bước đệm hướng tới hội nghị thượng đỉnh hòa bình vào cuối năm nay.

“Điều rất quan trọng là bên lề cuộc gặp ở Saudi Arabia, cũng có các cuộc đàm phán song phương với các đối tác. Tôi cảm ơn các phái đoàn về công việc này: củng cố thế giới là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất. Thế giới càng củng cố để khôi phục một nền hòa bình công bằng, chúng ta càng sớm chấm dứt xung đột, tìm ra cách thay thế bằng các quy tắc của luật pháp quốc tế”, ông Zelensky nói.

Về phía Saudi Arabia, nước này khẳng định rằng các đại biểu tham dự hội nghị đã nhất trí về tầm quan trọng của việc tiếp tục tham vấn quốc tế và trao đổi quan điểm, theo cách góp phần xây dựng nền tảng chung mở đường cho hòa bình tại Ukraine. Là quốc gia giữ vai trò trung lập, vẫn giữ quan hệ tốt với cả Ukraine và Nga. Việc tổ chức đàm phán hòa bình cho Ukraine thể hiện quan điểm ngoại giao cân bằng của quốc gia dầu mỏ hàng đầu này.

Trung  Quốc, cũng đã cử một phái đoàn do đặc phái viên Trung Quốc về các vấn đề Á - Âu Lý Huy dẫn đầu đến Saudi Arabia. Là quốc gia có tầm ảnh hưởng tới Nga, theo các chuyên gia, sự có mặt của Trung Quốc tại hội nghị và vai trò của nước này sẽ góp phần là cầu nối để truyền đạt quan điểm của cả hai bên, đồng thời tìm kiếm điểm chung với các quốc gia khác và hợp tác với Nga trong việc đồng ý ngừng bắn sớm tại Ukraine.

Ông Lý Huy nhấn mạnh: “Có thể hiện tại vẫn còn nhiều khó khăn để các bên ngồi lại đàm phán với nhau, nhưng nhìn nhận ở khía cạnh khác, không phải các bên hoàn toàn thiếu sự đồng thuận. Chẳng hạn, Nga nói rằng họ chưa bao giờ phản đối đàm phán hòa bình và luôn ủng hộ một giải pháp chính trị. Ukraine cũng nói rằng họ trân trọng và mong muốn hòa bình. Tôi cảm nhận được rằng, hai bên vẫn chưa đóng cánh cửa đối thoại”.

Về phía Nga, trong một tuyên bố trước báo giới khi được hỏi về cuộc đàm phán ở Saudi Arabia, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov đã nói rằng cuộc đàm phán phản ánh nỗ lực của phương Tây nhằm vận động các nước ủng hộ lập trường của Ukraine. Nga dự kiến sẽ tiến hành tham vấn với các đối tác trong nhóm BRICS về diễn biến và kết quả  của hội nghị.

Mặc dù không có ngày nào được ấn định cho cuộc họp tiếp theo, nhưng  theo một số nguồn tin, các bên đã đã có thỏa thuận, theo đó, Ukraine sẽ tiếp tục thảo luận với các đại sứ nước ngoài tai nước này về các điều kiện hòa bình.