Láng giềng “xích mích”, Phần Lan đóng hầu hết các cửa khẩu biên giới với Nga

Động thái đóng cửa biên giới này có thể khiến căng thẳng giữa Nga và Phần Lan, cũng như giữa Nga và Liên minh châu Âu leo thang hơn nữa trong bối cảnh quan hệ 2 bên đang xuống mức thấp nhất kể từ sau Chiến tranh Lạnh.

Chính phủ Nga đã cảnh báo nguy cơ một cuộc khủng hoảng nhân đạo trầm trọng, buộc hàng trăm người phải ở ngoài trời trong thời tiết lạnh giá của mùa đông.

Trong tháng 11 này, Phần Lan đã chứng kiến sự gia tăng đột biến số người di cư trái phép vào nước này qua các cửa khẩu biên giới với Nga. Ước tính, đã có khoảng 600 người di cư không thị thực và giấy tờ hợp lệ, chủ yếu từ Trung Đông và châu Phi đã đến Phần Lan, cao gấp nhiều lần so với con số chỉ vài chục người vào tháng 9 và tháng 10. Theo chính phủ Phần Lan, việc đóng cửa các trạm kiểm soát là cần thiết để duy trì trật tự và đảm bảo an ninh cho hoạt động đi lại hợp pháp qua biên giới. Lực lượng chức năng sẽ tăng cường giám sát người nhập cư, thành lập các trung tâm thu thập ảnh, dấu vân tay và các thông tin nhận dạng khác.

Ngoại trưởng Phần Lan Elina Valtonen cho biết: Vượt biên giới từ Nga sang Phần Lan không phải là con đường an toàn để đến Liên minh châu Âu. Chúng tôi đã thực hiện các biện pháp đóng cửa các trạm kiểm soát và nếu cần, sẽ tiếp tục làm như vậy. Thông điệp mà Phần Lan muốn gửi tới tất cả những người đang nghĩ đến việc thực hiện hành trình này rằng, đó có lẽ không phải là một lựa chọn tốt. Các điều kiện về thời tiết và an toàn đều không đảm bảo cho bất kỳ ai muốn sử dụng tuyến đường này để vào Liên minh châu Âu.”

Trong động thái thể hiện tình đoàn kết, Cơ quan bảo vệ biên giới và bờ biển của Liên minh châu Âu (EU) hôm qua thông báo sẽ triển khai 50 sĩ quan biên phòng và các nhân viên khác cùng với các thiết bị như xe tuần tra để hỗ trợ quốc gia thành viên Bắc Âu kiểm soát biên giới.

Điện Kremlin đã bày tỏ lấy làm tiếc về quyết định của Phần Lan đóng cửa các cửa khẩu trên biên giới với Nga, cho rằng quốc gia láng giềng đang áp dụng lập trường chống Nga. Người phát ngôn điện Kremlin Peskov đồng thời cảnh báo nguy cơ một cuộc khủng hoảng nhân đạo trầm trọng khi hàng trăm người di cư bị mắc kẹt trong nhiệt độ đóng băng tại biên giới Bắc cực với Phần Lan.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitri Peskov nhấn mạnh: “Quyết định của Phần Lan đóng các cửa khẩu biên giới với Nga là đáng tiếc. Bởi hai nước từng có mối quan hệ lâu dài, tốt đẹp, dựa trên các nền tảng chung. Và tất nhiên chúng tôi cũng lấy làm tiếc khi chứng kiến mối quan hệ này đang bị thay thế bằng quan điểm chống Nga. Chúng tôi không chấp nhận những cáo buộc như vậy. Lực lượng biên phòng Nga luôn tuân thủ mọi quy định và hướng dẫn hiện hành.”

Bộ Ngoại giao Nga trước đó hồi đầu tuần đã gửi công hàm phản đối chính thức tới Đại sứ Phần Lan tại Moscow, đồng thời cảnh báo sẽ có các biện pháp ứng phó phù hợp với lợi ích quốc gia.

Mối quan hệ giữa hai quốc gia láng giềng đã xấu đi đáng kể sau khi xung đột ở Ukraine nổ ra vào tháng 2/2022. Phần Lan trở thành thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) từ mùa hè năm nay. Bước đi đánh dấu một sự thay đổi lịch sử đối với quốc gia vốn có truyền thống không liên kết và cũng là nỗ lực mở rộng đáng kể của NATO trong hàng thập kỷ qua. Với vị trí chiến lược và đường biên giới kéo dài 1.340km với Nga, Phần Lan đóng vai trò như biên giới bên ngoài của Liên minh châu Âu và củng cố sườn phía Đông Bắc của NATO trong các khu vực xung đột chính với Nga.