Mỹ không kích dữ dội ở Trung Đông: Sự leo thang “trong kiểm soát”?

Cuộc không kích đã vấp phải sự chỉ trích của các nước sở tại, đồng thời khiến quốc tế lo ngại về một cuộc xung đột lan rộng. 

Cuộc không kích của Mỹ, sử dụng cả máy bay ném bom tầm xa B-1, nhằm vào các nhóm dân quân thân Iran và Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran tại Iraq và Syria. Hơn 85 mục tiêu Mỹ hướng đến là trung tâm chỉ huy và kiểm soát, kho vũ khí đạn dược, tên lửa, máy bay không người lái và căn cứ hậu cần. Theo Bộ Quốc phòng Mỹ, nhiều vụ nổ lớn đã xảy ra theo sau các vụ không kích cho thấy mục tiêu đánh trúng là kho vũ khí, với dự báo sẽ có thương vong.

Ngay lập tức, chính quyền Syria đã gọi cuộc không kích của Mỹ là một cuộc xâm lược, nhằm vào các khu vực sa mạc biên giới giữa nước này và Iraq, dẫn đến một số thương vong. Trong khi đó quân đội Iraq cảnh báo, bước đi của Mỹ có thể gây thêm bất ổn đối với khu vực. Theo người phát ngôn quân đội Iraq Yahya Rasool, những cuộc không kích này vi phạm chủ quyền của Iraq, làm suy yếu những nỗ lực của chính phủ Iraq và gây ra mối đe dọa có thể khiến Iraq và khu vực phải gánh chịu hậu quả thảm khốc.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin tuyên bố, đây mới chỉ là phản ứng  “ban đầu” và sẽ có các hành động tiếp theo nhằm đáp trả vụ 3 binh sĩ Mỹ bị tấn công thiệt mạng tại Jorrdan hồi cuối tuần trước. Ông cũng nhấn mạnh đây là thông điệp mạnh mẽ mà Mỹ muốn gứi tới Iran – quốc gia được cho là hậu thuẫn mạnh cho các nhóm vũ trang tại các nước láng giềng.

Dẫu vậy, cuộc tấn công đáp trả của Mỹ lần này không hướng tới các mục tiêu bên trong lãnh thổ Iran. Điều này chứng tỏ tuyên bố của ông Lloyd Austin đưa ra trước cuộc tấn công, rằng Mỹ không muốn một cuộc chiến lan rộng:

“Chúng tôi sẽ tiếp tục nỗ lực để tránh một cuộc xung đột rộng hơn trong khu vực, nhưng chúng tôi sẽ thực hiện mọi hành động cần thiết để bảo vệ Mỹ, các lợi ích và người dân của chúng tôi. Chúng tôi sẽ đáp trả khi chúng tôi chọn được cách thức và nơi để hành động”.

Đây cũng là điều mà Tổng thống Mỹ Joe Biden nhấn mạnh trong một tuyên bố trên mạng xã hội sau cuộc không kích tại Iraq và Syria, rằng Mỹ không tìm kiếm xung đột ở Trung Đông hay bất kỳ nơi nào khác trên thế giới.

Chuyên gia phân tích chính trị Jonathan Lord nhận định, cuộc không kích của Mỹ ngày hôm qua là sự leo thang “có chừng mực”: “Hành động của Mỹ đại diện cho một kiểu leo thang, nhưng tôi thực sự nghĩ đó là một sự leo thang có chừng mực. Hiện chúng ta vẫn chưa thấy tổng số các cuộc tấn công đáp trả mà Mỹ sẽ thực hiện, nhưng cho đến nay, đây là những mục tiêu mà Mỹ thường nhắm tới trước đây, sau khi các quân nhân Mỹ bị thương hoặc bị giết. Tất nhiên, sự khác biệt là chúng ta đang thấy nhiều cuộc tấn công hơn và nhiều mục tiêu hơn.”

Nhiều ý kiến cho rằng, hiện cả Mỹ và Iran đang không muốn căng thẳng tại Trung Đông vượt tầm kiểm soát. Hôm qua, Tổng thống Iran Ebrahim Raisi nhấn mạnh, nước này sẽ không bắt đầu chiến tranh nhưng cũng sẽ “phản ứng mạnh mẽ” với bất kỳ ai cố gắng bắt nạt nước này.