Nga -Nhật đẩy mạnh đối thoại giải quyết tranh chấp lãnh thổ

Hai bên nhất trí đẩy mạnh đối thoại nhằm giải quyết tranh chấp lâu nay đối với 4 hòn đảo (Kunashiri, Etorofu, Shikotan và Habomai – tiếng Nhật là Lãnh thổ Phương Bắc và tiếng Nga là quần đảo Kurin) hiện do Nga kiểm soát nhưng Nhật Bản đòi chủ quyền. Hai nhà lãnh đạo đã nhất trí rằng tranh chấp lãnh thổ không nên gác lại cho các thế hệ sau giải quyết.

Phía Nhật Bản thể hiện thái độ hướng tới giải pháp cuối cùng, trong khi Nga đưa ra cách tiếp cận “nguyên gốc và không theo quy tắc”. Phía Nga cũng tỏ thái độ sẵn sàng tiếp tục làm việc để tìm ra một giải pháp được hai bên chấp nhận, cho rằng vấn đề này có thể được giải quyết giống như những vấn đề quốc tế khác. Cuối cùng hai bên nhất trí nỗ lực giải quyết tranh chấp lãnh thổ thông qua “Phương pháp tiếp cận mang tính xây dựng và không theo nguyên tắc”.

Ngoài ra, hai bên cũng đạt được thỏa thuận về chuyến thăm Nhật Bản của Thủ tướng Nga V.Putin vào tháng 5/2009 mặc dù chuyến thăm này được dự kiến diễn ra đầu năm nay; Nhất trí hội đàm bên lề hội nghị G20 tại London vào tháng 4/2009 hội nghị G8 tại Italy vào tháng 7/2009.  Ông Aso có kế hoạch tham dự hội nghị các nhà tài trợ cho Afghanistan do Nga tổ chức vào tháng 3/2009.

Hai bên cũng nhất trí phối hợp giải quyết khủng hoảng tài chính toàn cầu trước thềm Hội nghị thượng đỉnh tài chính G20. Đề cập đến việc Nga tăng thuế nhập khẩu xe cũ của Nhật Bản, ông Aso bày tỏ lo ngại trước chủ nghĩa bảo hộ ngày càng tăng trong bối cảnh kinh tế thế giới sụt giảm. Phía Nga khẳng định luôn tôn trọng các thỏa thuận mà hội nghị G20 tại Washington đưa ra năm 2008 nhưng cho biết thêm cũng có những trường hợp ngoại lệ.

Dư luận chính giới Nhật Bản mặc dù tỏ thái độ tin tưởng vào kế hoạch giải quyết được hai bên nhất trí tại cuộc hội đàm giữa ông Thủ tướng Nhật Bản Taro Aso và Tổng thống Nga Medeved nhưng giới phân tích vẫn tỏ thái độ nghi ngờ về tính khả thi của các đề xuất này. Phía Nhật Bản không đưa ra quan điểm cụ thể về “cách tiếp cận mới” là gì còn “cách tiếp cận mang tính xây dựng” do phía Nga đề xuất cũng không thấy được các bước đi rõ ràng hướng tới giải quyết tranh chấp.

Như vậy vấn đề mới chỉ dừng lại ở tầm vĩ mô nên hội đàm vẫn chưa đưa ra một bước đột phá quan trọng nào. Mặc dù vậy, phía cả hai bên vẫn đặt hy vọng cao vào giải quyết tranh chấp trong tương lai gần khi Tổng thống Medeved tỏ rõ quan điểm tại Hội nghị đầu tiên với Thủ tướng Taro Aso tại Lima tháng 11/2008 rằng ông không có kế hoạch gác bất đồng này cho các thế hệ sau giải quyết và nó có thể được giải quyết nếu nhà lãnh đạo hai nước quyết tâm thực hiện./.