Phó Tổng thống Joe Biden và sứ mệnh giải quyết vấn đề ADIZ

Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 4/12 đã tới Bắc Kinh, Trung Quốc nhằm thực hiện sứ mệnh ngoại giao khẩn cấp là xoa dịu căng thẳng giữa Trung Quốc và các nước láng giềng liên quan đến vùng nhận diện phòng không (ADIZ) mà Trung Quốc vừa đơn phương xác lập trên biển Hoa Đông.

Tuy nhiên, vấn đề này được các nhà phân tích nhìn nhận là sẽ không dễ giải quyết khi các bên liên quan vẫn giữ các quan điểm của mình.

Khu vực ADIZ (đường màu đỏ liền mạch) mà Trung Quốc công bố chồng lấn với khu vực phòng không của Nhật Bản (đường màu xanh liền mạch) (Ảnh AP)

Trong tuyên bố hôm 3/12, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi nhắc lại lập trường của Trung Quốc về việc thành lập Vùng nhận diện phòng không (ADIZ) trên biển Hoa Đông. Theo đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc khẳng định, Vùng nhận diện phòng không được thiết lập trở thành vùng hợp tác chứ không phải đối đầu hay gây nguy hiểm cho bất cứ nước nào.

Người phát ngôn Hồng Lỗi nói: “Việc Trung Quốc thành lập khu vực ADIZ là hợp pháp và phù hợp với luật pháp và thông lệ quốc tế. Việc này không ảnh hưởng đến quyền tự do của các chuyến bay qua vùng biển Hoa Đông hay thay đổi bản chất của luật pháp liên quan đến các chuyến bay và cũng không nhằm vào bất cứ quốc gia nào”.

Người phát ngôn Hồng Lỗi cũng khẳng định, việc Trung Quốc thành lập khu vực ADIZ không phải là chưa từng có tiền lệ. Trước Trung Quốc đã có hơn 20 quốc gia trong đó có Mỹ đã thiết lập Vùng nhận diện phòng không. Do vậy, Trung Quốc hy vọng các nước liên quan hợp tác khi bay vào vùng nhận diện phòng không.

Dù vậy, những tuyên bố trên của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc dường như không thể trấn an được các nước liên quan. Tại Hàn Quốc, các cố vấn an ninh hàng đầu sẽ điều chỉnh bản dự thảo mở rộng vùng phòng không ra phía Nam trong một cuộc họp vào cuối tuần này. Tuy nhiên, thời gian cụ thể của cuộc họp chưa được công bố.

Kế hoạch này trùng với chuyến thăm sắp tới đến Hàn Quốc của Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden trong khuôn khổ chuyến công du Đông Bắc Á kéo dài 1 tuần.

Ngày 4/12 ông Joe Biden tới Bắc Kinh và vấn đề liên quan đến Vùng nhận diện phòng không  do Trung Quốc đơn phương thiết lập là chủ đề “nóng” trong các cuộc gặp cấp cao.

Theo truyền thông nhà nước Trung Quốc, Phó Tổng thống Mỹ không nên quá mong đợi rằng đạt nhiều tiến bộ trong giải quyết căng thẳng trên biển Hoa Đông nếu ông lặp lại “những nhận xét sai lầm và phiến diện”.

Trước đó ngày 3/12, tại Tokyo, Phó Tổng thống Biden và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã tái khẳng định vai trò then chốt của đồng minh Nhật-Mỹ đối với hòa bình và ổn định khu vực. Hai bên nhất trí sẽ không bỏ qua "ý đồ thay đổi hiện trạng khu vực" của Trung Quốc cũng như "bất cứ hành động nào đe dọa an toàn hàng không dân dụng".

Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Mỹ Jennifer Psaki ngày 3/12 tái khẳng định rằng Washington không công nhận vùng phòng không cũng như yêu cầu của Trung Quốc đòi máy bay của các nước khác khi bay qua khu vực này phải thông báo kế hoạch bay. 

“Thực tế là tuyên bố của Trung Quốc, vốn gây ra sự nhầm lẫn và làm tăng nguy cơ rủi ro, chỉ nhấn mạnh thêm những quan ngại về pháp lý. Chúng tôi  yêu cầu Trung Quốc phải hủy bỏ các thủ tục này”, bà Psaki nhấn mạnh.

Bà Psaki cho biếtchỉ dẫn của Cục Hàng không liên bang tới các hãng hàng không tại nước này không có nghĩa là Mỹ chấp nhận tuyên bố của Trung Quốc. Theo bà Psaki, Trung Quốc đã đưa ra tuyên bố “thiếu sự phối hợp” và “không phù hợp với các tiêu chuẩn thực tế”./.