Các cung đường tử thần và tai nạn giao thông kinh hoàng ở Thái Lan

Cứ đến gần 2 dịp lễ lớn trong năm ở Thái Lan (cuối tháng 12 trước năm mới dương lịch, và vào tháng 4 có Tết cổ truyền Songkran), lại có một nghi lễ đã trở nên quen thuộc với người Thái Lan. Đó là, chính phủ Thái Lan sẽ đề ra mục tiêu giảm số ca tử vong do tai nạn giao thông trên các con đường khét tiếng nguy hiểm của nước này, động viên người dân không phóng nhanh vượt ẩu, hoặc không lái xe sau khi uống rượu bia.

Một phụ nữ Thái Lan bày tỏ buồn đau trước các nạn nhân tai nạn giao thông. Ảnh: BBC.

Một số công dân có trách nhiệm cũng sẽ thực hiện một số hoạt động truyền thông cộng đồng, như trường hợp một người sản xuất quan tài đã mời các nhà báo tới quay phim đống quan tài rất nhiều mà các công nhân của ông này đang đóng cho kỳ nghỉ lễ sắp tới.

Tuy nhiên các nỗ lực như trên năm nào cũng thất bại. Các con số khủng khiếp về số người chết và bị thương ở Thái Lan trong các vụ tai nạn đường bộ được tập hợp trong mỗi ngày trên các phương tiện truyền thông, và dường như cứ năm sau lại tệ hơn năm trước.

Thảm khốc ngay từ đầu năm

Những ngày đầu năm mới 2017 này, đã có 478 người thiệt mạng trên các con đường của Thái Lan chỉ trong 7 ngày.

Trong vụ đụng xe kinh hoàng ở tỉnh Chonburi (Thái Lan) vào ngày 2/1, 25 người đã chết – một vài người trong số họ đã bị thiêu đến chết do bị kẹt trong chiếc xe khách bẹp rúm chật ních khách.

Các con đường của Thái Lan hiện được Tổ chức Y tế Thế giới xếp thứ nhì thế giới về mức độ chết người, chỉ sau Libya. Điều đáng lưu ý là Thái Lan đã và đang bình yên và ngày càng giàu có sau nhiều thập kỷ, với y tế và cơ sở hạ tầng có nhiều tiến bộ.

Năm 2011 chính phủ Thái Lan khi đó công bố 10 năm tiếp theo là “Thập kỷ Hành động vì An toàn Đường bộ” của Thái Lan. Họ tuyên bố năm 2012 là năm mà 100% người đi xe máy đội mũ bảo hiểm.

Năm 2015 Cục Phòng chống Thảm họa, phụ trách an toàn giao thông đường bộ bên cạnh vấn đề lũ lụt và lở đất, đã mạnh dạn công bố mục tiêu giảm 80% số ca tử vong do tai nạn đường bộ.

Nhưng những nỗ lực vẫn chưa có hiệu quả đáng kể. Việc lái xe trên đường cao tốc của Thái Lan chẳng khác nào chơi một trò chơi điện tử đầy kịch tính. Các video tai nạn cho thấy những sự cẩu thả chết người trên xa lộ. Việc lái xe trong tình trạng say xỉn là một vấn đề lớn.

Năm 2014 và 2015, ba người nước ngoài gồm một cặp đôi người Anh và một nam giới Chile đạp xe quanh thế giới và sắp kết thúc chặng cuối trong hành trình của mình. Khi đạp xe xuyên Thái Lan, họ đã thiệt mạng. Một lái xe tải, khi cố với lấy chiếc mũ trên sàn ô tô đã húc vào cặp đôi người Anh. Tài xế chỉ bị phạt 30 USD và được hưởng án treo.

Ratana Winther, giám đốc chi nhánh Thái Lan của Quỹ Phòng chống Chấn thương châu Á (có trụ sở ở Mỹ) giải thích: “Đường của Thái Lan rất đẹp. Và người ta có xu hướng phóng rất nhanh. Sát thủ số một là tốc độ”.

Viên cảnh sát Kanthachat Nua-on xác nhận điều đó. Tại một điểm bắn tốc độ ở một đoạn cao tốc ở ngoại ô Bangkok, anh nhìn theo những chiếc ô tô nối nhau lao qua chỗ này với tốc độ vượt giới hạn tới 80km/h. Nhưng anh không buồn xử phạt họ.

“Nếu mà chúng tôi tuân thủ chặt chẽ theo luật thì chúng tôi sẽ phải xử phạt tất cả mọi người”.

Hiện trường một vụ tai nạn giao thông đường bộ ở Thái Lan. Ảnh: EPA.

Trong các năm gần đây, có một số trường hợp lái xe là người của các gia đình giàu có gây tai nạn chết người nhưng chỉ bị xử phạt rất nhẹ.

Năm 2012 cháu trai của một doanh nhân thu bội tiền từ thuốc tăng lực Red Bull đã làm chết một viên cảnh sát khi phóng nhanh bằng chiếc ô tô Ferrari. Anh này bị buộc tội nhưng liên tục không chịu ra hầu tòa.

Vụ khác, một thiếu nữ 16 tuổi của một gia đình có thế lực đã lái xe dù chưa có bằng lái, tông vào một xe khách và làm 9 người trong đó thiệt mạng. Cô này hưởng án treo và bị yêu cầu lao động công ích nhưng 2 năm sau đó, người ta phát hiện ra là cô ta chẳng làm gì cả.

Vấn đề thực thi pháp luật

Giám đốc Ratana Winther nói, “Thực thi là khâu then chốt. Nhưng vấn đề không phải chỉ là cảnh sát thực thi pháp luật. Cảnh sát nên ưu tiên giám sát thay vì quản lý giao thông”.

Vẫn Winther nói: “Đây là một thách thức đa ngành. Mức phạt phải đủ mạnh để người vi phạm thấy sợ. Và các chiến dịch tuyên truyền phải liên tục, chứ không phải là theo đợt. Sau đó chúng ta mới đề cập tới các vấn đề như nâng cao khía cạnh kỹ thuật của đường”.

Cựu Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nikorn Chamnong thì nói mạnh hơn: “Chúng ta cần thay đổi gene của đất nước. Giáo dục, ngay từ nhà trường, là quan trọng.”

Ông Chamnong đã kêu gọi Quốc hội Thái Lan hành động nhiều hơn nữa. Nhưng không ai chắc luật pháp về giao thông sẽ được thực thi tốt.

Công chúng tỏ ra bi quan. Pongsak Putta, một lái xe ôm bị ô tô con tông gây chấn thương ngay đầu năm mới 2017, bộc bạch: “Người ta vẫn nói là, một người Thái Lan chính cống sẽ tuân theo các quy tắc của riêng mình”.

Chị Pornpen Wongbantoon phàn nàn về chất lượng lái xe bus mà chị dùng để đi làm: “Chừng nào tai nạn chưa xảy ra với họ thì người ta chẳng quan tâm đến vấn đề an toàn”.

Tách xe máy sang làn xe riêng?

Tiến sĩ Liviu Vedrasco, phụ trách an toàn giao thông đường bộ tại Tổ chức Y tế Thế giới, tin rằng cách tốt nhất để cắt giảm số ca tử vong đáng sợ do tai nạn đường bộ là tập trung vào nhóm dễ tổn thương nhất, đó là nhóm đi xe máy, chiếm tới 80 % trường hợp chết người.

Cha mẹ của Modpai-một nạn nhân tai nạn giao thông.

Ông nói: “Nếu anh không thể giảm số xe máy thì cách tốt nhất tiếp theo là tách xe máy ra. Tạo một làn đường riêng cho xe máy, có thể không được 100% số đường ở Thái Lan nhưng hãy cố gắng tăng tỷ lệ đường có làn xe máy riêng – điều này chắc chắn sẽ có tác động lớn”.

Trong khi đó, Trung tâm Chỉ đạo An toàn Giao thông Đường bộ chịu trách nhiệm về vấn đề này nhưng họ lại nằm trong Cục Phòng chống và Giảm nhẹ Thảm họa, mà cục này đến lượt mình lại nằm trong Bộ Nội vụ. Đường bộ thì thuộc trách nhiệm của Bộ Giao thông Vận tải.

Trong vụ tai nạn ở Chonburi, cô Hathaitip Modpai 26 tuổi là một nạn nhân. Cô đi xe khách trở về Bangkok sau chuyến thăm cha mẹ vào đầu năm mới. Ở thủ đô, Modpai là nhân viên phòng sales bán ô tô. Cô là con một trong gia đình.

Sau tang lễ Modpai, mẹ cô, bà Wimol ngẫm nghĩ về tác động sau này từ cái chết của con gái mình. Bà nói: “Tôi mong chính phủ sẽ làm nhiều hơn nữa. Sau tai nạn người ta có xới xáo lên một thời gian, nhưng khi mọi việc lắng xuống, mọi thứ đâu lại vào đấy.”/.