Nga đang tăng cường các cuộc tấn công bằng bom lượn để nhắm vào hệ thống phòng thủ của Ukraine trong khi vẫn giữ an toàn cho các máy bay tấn công. Chiến thuật này cho thấy Nga đã thích nghi với những hạn chế của mình và điều đó đã giúp Moscow giành được những bước tiến mới trên chiến trường gần đây.

Bom lượn cho phép lực lượng Nga tấn công các vị trí kiên cố từ khoảng cách xa hơn pháo binh mà không khiến máy bay chiến đấu phải mạo hiểm đi vào vùng bao quát của hệ thống phòng không Ukraine. Những thiếu sót về độ chính xác được bù đắp bằng sức mạnh hỏa lực tuyệt đối, bởi những quả bom này có thể nặng tới 3 tấn.

Ukraine gặp nhiều khó khăn trong việc đối phó với những mối đe dọa như vậy, phần lớn là do thiếu tên lửa phòng không. Giữa lúc viện trợ từ phương Tây ngày càng nhỏ giọt, các chuyên gia quân sự cho rằng Ukraine cuối cùng có thể sẽ mất thêm lãnh thổ và nhân lực giàu kinh nghiệm.

“Việc sử dụng bom lượn đem lại nhiều lợi thế cho quân đội Nga. Họ vẫn đang học hỏi và đưa ra các giải pháp, giúp lực lượng của mình tiến lên bất chấp một số vấn đề mà họ gặp phải với tác chiến chiến hào trước đây”, George Barros, trưởng nhóm tình báo không gian địa lý và là nhà phân tích về Nga tại Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) nhận định.

Lợi thế của Nga nhờ bom lượn

Các máy bay Nga mang bom lượn có thể thả loại vũ khí này từ xa thay vì ngay phía trên mục tiêu như như bom trọng lực thông thường. Điều này giúp giảm nguy cơ máy bay lọt vào tầm ngắm của lực lượng phòng không của đối phương.

Thời gian bay ngắn, tín hiệu radar nhỏ và quỹ đạo phi đạn đạo khiến bom lượn rất khó bị đánh chặn. Ukraine từ lâu đã cảnh báo rằng chúng có thể gây ra vấn đề nghiêm trọng và thực tế trong vài tháng qua đã chứng minh điều đó.

Trong một báo cáo công bố tuần trước, các nhà phân tích tại ISW cho rằng, lực lượng Nga đã tăng cường đáng kể các cuộc tấn công bằng bom lượn có điều khiển và không điều khiển nhắm vào các vị trí ở hậu phương và tiền tuyến của Ukraine kể từ đầu năm 2024. Nga đã tăng cường tấn công bằng bom lượn trong những ngày cuối trước khi Ukraine để mất Avdiivka, nhắm vào các mục tiêu mà pháo binh không thể vươn tới. Cuối cùng, Nga đã chiếm được thành phố này, đánh dấu bước tiến lớn nhất trong gần 1 năm qua.

Theo ông Barros, phía Nga đang hiểu rõ hơn cần phải tiến hành các cuộc tấn công nhằm vào các thành phố và cơ sở hạ tầng quan trọng của Ukraine vào thời điểm nào và mức độ nào để làm cạn kiệt nhanh nhất hệ thống phòng không của Ukraine.

“Khi phòng không Ukraine bị hạn chế, Nga sẽ sử dụng máy bay cánh cố định để thực hiện các cuộc tấn công bằng bom lượn. Nếu Ukraine có hệ thống phòng không tốt hơn, họ có thể ngăn chặn đối phương sử dụng bom lượn bằng cách buộc máy bay mang chúng phải cách xa chiến tuyến hơn”, ông nói.

Ở Avdiivka, Nga vẫn đang tiếp tục sử dụng bom lượn có sức công phá cực lớn nhằm vào các công sự của đối phương. Thay vì độ chính xác, các chuyên gia cho rằng số lượng lớn các cuộc tấn công bằng bom lượn khiến tinh thần của binh sỹ Ukraine khó có thể đứng vững và điều này có thể tác động đến tương lai.

Ông Barros cho rằng, Ukraine vẫn có thể kiểm soát không phận trên chiến trường. Nhưng nếu khả năng phòng không của Ukraine ngày càng bị suy giảm, có thể cần phải xem xét các kịch bản nguy hiểm trong tương lai khi không quân Nga có thể hoạt động trên bầu trời Ukraine mà không gặp bất cứ trở ngại nào.

Ukraine có nguy cơ mất thêm lãnh thổ

Thứ trưởng Quốc phòng Ukraine, Trung tướng Ivan Gavrylyuk ngày 18/3 cho hay, máy bay Nga đã thả hơn 3.500 quả bom xuống các vị trí của Ukraine trong gần 3 tháng qua. Con số này cao hơn nhiều so với năm trước.

Tuần trước, Bộ Quốc phòng Nga thông báo, việc sản xuất một số loại đạn dược đang gia tăng. Trong số này có cả bom FAB-500 (nặng 500kg), FAB-1500 (nặng 1,5 tấn) và bom FAB-3000 nặng 3 tấn - tất cả đều có thể gắn mô đun dẫn đường và cánh nâng hợp nhất (UMPK) để biến chúng thành bom lượn.

Nga đã tìm ra một chiến thuật hiệu quả nên nhanh chóng tăng cường sản xuất các loại bom lượn. Theo ông Justin Bronk , một chuyên gia về không quân tại Viện nghiên cứu RUSI có trụ sở tại Anh, nhiều quả bom lượn của Nga đang được thả ở khoảng cách lên tới 50km hoặc xa hơn phía sau chiến tuyến, khiến Ukraine khó có thể tấn công những máy bay này bằng các hệ thống phòng không hiện có, ngoài hệ thống Patriot do Mỹ sản xuất.

Bom lượn thường được sử dụng nhắm vào các mục tiêu cố định, nghĩa là chúng đặc biệt có tác động mạnh ở những khu vực từng xảy ra giao tranh lâu dài, như ở Avdiivka, nơi các vị trí của Ukraine tương đối dễ bị phát hiện.

“Điều đó khiến việc lập kế hoạch tấn công bằng bom lượn vào các mục tiêu cố định trở nên khá thực tế. Chúng chứa nhiều chất nổ hơn so với đạn pháo hoặc tên lửa, đặc biệt là những quả bom nặng 1,5 tấn”, ông Bronk giải thích. Cũng chính vì vậy mà những quả bom có tác động tâm lý lớn hơn so với pháo binh.

Để giảm các mối đe dọa từ bom lượn, Ukraine cần tăng cường đáng kể các máy bay đánh chặn phòng không cũng như đạn pháo.

Tổng thống Volodymyr Zelenskyy đã nhiều lần nói rằng kho vũ khí phòng không hiện có của Ukraine không đủ để bảo vệ đất nước khỏi các cuộc bắn phá không ngừng, đồng thời liên tục kêu gọi các đối tác viện trợ thêm.

Cho đến nay, Quốc hội Mỹ vẫn chưa thể phá vỡ bế tắc khiến gói viện trợ bổ sung cho Ukraine bị trì hoãn nhiều tháng. Điều này khiến các viện trợ quân sự cấp thiết, bao gồm khả năng phòng không và đạn dược như tên lửa Patriot, chưa được chuyển cho Kiev.

Tuần trước, Nhà Trắng nhấn mạnh, việc Mỹ cung cấp thêm khí tài phòng không cho Ukraine là “rất quan trọng”.

Theo các chuyên gia, không chỉ có sức mạnh của bom lượn Nga còn có lợi thế lớn về pháo binh. Yếu tố này kết hợp với kho vũ khí ngày càng cạn kiệt của Ukraine và tương lai mờ mịt của các gói viện trợ từ phương Tây, đang khiến cục diện chiến trường diễn ra theo hướng bất lợi đối với Kiev.

“Nếu không được Mỹ thông qua khoản viện trợ bổ sung, rất khó để Ukraine tránh được nguy cơ mất thêm lãnh thổ, nhất là khi Nga có thể sẽ tiến hành cuộc tấn công lớn vào mùa hè”, ông Bronk nói.

Máy bay nào sẽ mang siêu bom FAB-3000 của Nga?

VOV.VN - Nga đã bắt đầu sản xuất hàng loạt bom FAB-3000 nặng 3 tấn. Với uy lực sát thương khủng khiếp hơn nhiều so với FAB-1500, FAB-3000 có thể là vũ khí “thay đổi cuộc chơi” ở Ukraine. Hiện chưa rõ loại máy bay sẽ mang loại siêu bom này.