Nhà Trắng cho biết "ưu tiên hàng đầu" của ông Donald Trump ở Trung Đông là chấm dứt chiến tranh ở Gaza. Nhưng khi Tổng thống Mỹ tiếp đón Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu vào tuần này, hai nhà lãnh đạo đã dành nhiều lời khen ngợi cho nhau. Trong khi đó, Israel vẫn tiếp tục tấn công vào Dải Gaza - nơi có hơn 57.575 người đã thiệt mạng vì xung đột từ tháng 10/2023.

Theo các nhà phân tích, nếu Tổng thống Trump thực sự muốn ngừng bắn lâu dài ở Gaza, ông phải tận dụng viện trợ quân sự của Mỹ cho Israel để gây sức ép, buộc Thủ tướng Netanyahu đồng ý với một thỏa thuận.

Brian Finucane, cố vấn cấp cao của tổ chức phi lợi nhuận International Crisis Group, đã so sánh thông điệp trái chiều của ông Trump với thông điệp của người tiền nhiệm Joe Biden. Ông cho rằng, thực chất cả hai người đều kêu gọi ngừng bắn nhưng lại không gây đủ sức ép buộc Israel chấm dứt giao tranh.

“Giống như chuyện đã từng xảy ra với chính quyền Biden, khi bạn sẽ nghe thấy những tuyên bố tương tự từ Nhà Trắng”, ông Finucane nói. “Nếu lệnh ngừng bắn thực sự là ‘ưu tiên hàng đầu’ của Nhà Trắng, thì họ có đủ sức mạnh để thực hiện điều đó”.

Mỹ cung cấp cho Israel hàng tỷ USD viện trợ quân sự mỗi năm, bên cạnh việc hỗ trợ ngoại giao cho nước này tại các diễn đàn quốc tế như Liên Hợp Quốc.

Trong khi các quan chức Mỹ bày tỏ sự lạc quan về việc đạt được một lệnh ngừng bắn 60 ngày trong tuần này, có thể dẫn đến một lệnh ngừng bắn vĩnh viễn thì ông Netanyahu nói với các phóng viên tại Washington, D.C. rằng Israel “vẫn phải hoàn thành nhiệm vụ ở Gaza” và xóa sổ nhóm vũ trang Hamas.

Finucane, cựu luật sư của Bộ Ngoại giao Mỹ mô tả những bình luận của Netanyahu là “lời lẽ khoa trương” và “ đầy tính hăm dọa”, đồng thời nhấn mạnh rằng ông Trump có thể thúc đẩy Israel chấm dứt chiến tranh.

Theo ông Finucane, Tổng thống Trump có thể dọa đình chỉ hỗ trợ quân sự để đạt được lệnh ngừng bắn, điều này rất có lợi cho Mỹ và lợi ích của chính tổng thống trong việc giành được chiến thắng ngoại giao.

Mỹ và Israel 'sát cánh bên nhau'

Ngày 7/7, Thủ tướng Israel Netanyahu đã đến Washington để gặp Tổng thống Mỹ Trump. Khi ngồi vào bàn tiệc tại Nhà Trắng vào tối hôm đó, Thủ tướng Netanyahu nói rằng ông đã đề cử Tổng thống Trump cho Giải Nobel Hòa bình.

Hai nhà lãnh đạo đã gặp lại nhau vào ngày 8/7, Tổng thống Trump cho biết, các cuộc đàm phán của họ tập trung vào Gaza và đề xuất ngừng bắn. Một ngày sau, Netanyahu tuyên bố ông và ông Trump "sát cánh bên nhau" về Gaza.

"Tổng thống Trump muốn có một thỏa thuận, nhưng không phải bằng bất kỳ giá nào", Thủ tướng Israel Netanyahu nói. "Tôi cũng muốn có một thỏa thuận, nhưng không phải bằng bất kỳ giá nào. Israel có các yêu cầu về an ninh và các yêu cầu khác và chúng tôi đang cùng nhau nỗ lực để đạt được điều đó".

Nhưng Annelle Sheline, một nghiên cứu viên tại Viện Quincy về Nghệ thuật quản lý nhà nước lại cho rằng Israel là bên cản trở lệnh ngừng bắn. Bà lưu ý rằng Hamas đã yêu cầu chấm dứt chiến tranh một cách lâu dài và đó cũng chính là điều mà chính quyền Trump nói là họ đang tìm kiếm.

“Mặc dù chúng ta đều biết Tổng thống Trump nói rằng ông ấy muốn ngừng bắn, nhưng cho đến nay, chúng tôi vẫn chưa thấy ông ấy sẵn sàng sử dụng ảnh hưởng rộng rãi của Mỹ để thực sự đạt được điều đó”, Sheline nói với Al Jazeera.

Thay vì ngăn chặn dòng chảy vũ khí vào Israel, chính quyền Trump lại tự hào khi tiếp tục chuyển giao bom hạng nặng - loại vũ khí duy nhất mà chính quyền Tổng thống Biden tạm thời giữ lại trong cuộc chiến ở Gaza.

Tình hình tồi tệ ở Gaza

Trong khi các cuộc đàm phán ngừng bắn đang diễn ra, cuộc chiến của Israel ở Gaza vẫn đang gieo rắc nỗi kinh hoàng cho người dân nơi đây. Các bệnh viện cạn kiệt nhiên liệu, số ca bệnh có thể phòng ngừa ngày càng gia tăng, nạn đói hoành hành và hàng trăm người đã thiệt mạng do hỏa lực của Israel trong những tuần qua khi cố gắng nhận lương thực tại các điểm phân phối viện trợ tư nhân do Mỹ hậu thuẫn.

Nancy Okail, chủ tịch Trung tâm Chính sách Quốc tế cho rằng ông Trump dường như quan tâm đến lệnh ngừng bắn ở Gaza một phần là để nâng cao hình ảnh của ông với tư cách là người gìn giữ hòa bình và giành giải Nobel Hòa bình.

Trong chiến dịch tranh cử tổng thống, ông Trump đã hứa sẽ mang lại hòa bình cho thế giới, nắm bắt được tâm lý mệt mỏi của người Mỹ về chiến tranh sau các cuộc xung đột ở Iraq và Afghanistan. Nhưng cho đến nay, ông vẫn chưa chấm dứt được các cuộc chiến ở Ukraine và Gaza.

Theo bà Okail, những gì xảy ra ở Gaza không thể dừng lại chỉ bằng lời kêu gọi ngừng bắn.

“Nếu không đi kèm hành động - chẳng hạn như việc đình chỉ viện trợ hoặc đình chỉ cung cấp vũ khí cho Israel – thì ông Netanyahu không có lý do gì để thực sự nghiêm túc tiến hành các cuộc đàm phán hòa bình”, bà nói với Al Jazeera.

Ông Netanyahu có thể thúc đẩy việc di dời người Palestine

Ngay cả khi đạt được thỏa thuận ngừng bắn 60 ngày, những người ủng hộ nhân quyền vẫn lo ngại rằng Israel không chỉ có thể nhanh chóng nối lại các hoạt động quân sự mà còn có thể lợi dụng thời gian này để trục xuất người Palestine khỏi Gaza.

Theo tờ Haaretz, trước khi ông Netanyahu đến Washington, D.C., Bộ trưởng Quốc phòng Israel Israel Katz đã tiết lộ kế hoạch thành lập một trại tập trung cho người Palestine ở miền nam Gaza.

Tờ báo này dẫn lời ông Katz nói rằng Israel sẽ thực hiện một “kế hoạch di cư” để đưa người Palestine khỏi Gaza, điều mà các nhóm nhân quyền cho là đồng nghĩa với việc thanh trừng sắc tộc.

Ý tưởng giảm dân số ở Gaza không phải là mới. Các bộ trưởng cực hữu của Israel đã công khai ủng hộ ý tưởng này kể từ khi xung đột nổ ra. Nhưng cộng đồng quốc tế chỉ chú ý khi ông Trump vào tháng 2/2025 đề cập đến nó như một phần trong tham vọng biến Gaza thành "Riviera của Trung Đông".

Thủ tướng Netanyahu đã nhắc lại ý tưởng này trong chuyến thăm Mỹ vừa qua, nói rằng người Palestine ở Gaza nên được tự do rời khỏi vùng đất này nếu họ muốn.

'Chuyển giao bắt buộc'

Mặc dù chính quyền Trump chưa tái xác nhận kế hoạch di dời người dân ở Gaza, Nhà Trắng vẫn cho rằng người Palestine không thể ở lại lãnh thổ này.

"Nơi đây đã trở thành nơi con người không thể ở được và tổng thống có một trái tim nhân hậu", người phát ngôn của Tổng thống Trump, Karoline Leavitt, nói với các phóng viên. "Ông ấy muốn đây là một khu vực thịnh vượng, an toàn, nơi mọi người và gia đình họ có thể phát triển mạnh mẽ".

Những người ủng hộ nhân quyền lại cho rằng, những người dân đang bị ném bom và không được tiếp cận với các nhu cầu cơ bản không thể có quyền "tự do" lựa chọn ở lại hoặc rời đi.

Bà Sheline cho rằng lo ngại của cộng đồng quốc tế không phải là không có cơ sở. “Đã có nhiều cuộc thảo luận về ý tưởng rằng có thể vì Mỹ đã giúp Israel trong cuộc chiến chống Iran, nên đó sẽ là đòn bẩy được sử dụng cho lệnh ngừng bắn ở Gaza. Nhưng thay vào đó, có vẻ như: Nếu ông Netanyahu đồng ý ngừng bắn, thì Mỹ sẽ tạo điều kiện cho việc di dời những người Palestine không tự nguyện ra khỏi Gaza”.

Về phần mình, bà Okail cho rằng: “Nếu mở rộng chiếm đóng và thanh trừng sắc tộc là cách tiếp cận của họ đối với lệnh ngừng bắn, thì điều đó có nghĩa là họ muốn dập tắt mọi nỗ lực ngừng bắn, chứ không phải đàm phán”.

Israel đẩy mạnh tấn công vào Gaza, hơn 40 người thiệt mạng

VOV.VN - Trong bối cảnh đàm phán ngừng bắn vẫn chưa có được đột phá cần thiết, quân đội Israel tiếp tục đẩy mạnh tấn công vào dải Gaza, gây thêm nhiều thương vong nặng nề cho người Palestine.