Ông Trump bị “cô lập”, đảng Cộng hòa đối mặt với tương lai bất định

Trump không còn “bức tường ủng hộ” vững chãi

Với một sức mạnh to lớn, bức tường ủng hộ của đảng Cộng hòa đối với Tổng thống Trump đã giúp ông vượt qua một loạt cơn khủng hoảng, trong đó phải kể đến tiến trình luận tội năm 2019 và cơn bão chỉ trích liên quan đến việc ứng phó đại dịch Covid-19. Thậm chí, khi kết quả bầu cử ngã ngũ, nhiều thành viên của đảng này vẫn ủng hộ nỗ lực pháp lý của ông Trump nhằm lật ngược chiến thắng của Tổng thống đắc cử Joe Biden.

Thế nhưng bức tường bảo vệ đó đang bắt đầu bị xói mòn và điều này được thể hiện rõ nhất trong cuộc bỏ phiếu của Hạ viện thông qua nghị quyết luận tội tổng thống sáng 13/1 (giờ Việt Nam). Trước đó, nhiều thành viên đảng Cộng hòa cho biết họ sẽ tham gia nỗ lực này và số lượng nghị sỹ Cộng hòa ủng hộ nghị quyết ngày càng gia tăng khi cuộc bỏ phiếu đến gần.

Hiện tại, đảng Cộng hòa đang phải đối mặt với nhiều câu hỏi, không chỉ liên quan đến số phận của ông Trump khi chỉ còn 1 tuần nữa ông sẽ chính thức phải rời Nhà Trắng, mà còn về việc liệu các lãnh đạo được bầu của đảng này có sẵn sàng rời xa chủ nghĩa Trump hay không. Khó khăn còn nằm ở chỗ, họ sẽ phải tìm ra cách thức để giành được chiến thắng trong các cuộc bầu cử sắp tới hoặc chấp nhận bị yếu thế trước phe Dân chủ.

Steve Schmidt, một chiến lược gia lâu năm của Đảng Cộng hòa đánh giá: “Ở thời điểm hiện tại, chúng ta đang phải chứng kiến sự rạn nứt, sụp đổ bởi những tình huống chưa từng có tiền lệ - bạo loạn, bạo lực và cái chết”.

Vụ bạo loạn tại tòa nhà Quốc hội Mỹ đã làm lung lay quan điểm của nhiều nghị sỹ Cộng hòa. Hạ nghị sỹ Liz Cheney, thành viên cấp cao thứ 3 của đảng Cộng hòa tại Hạ viện đã bật đèn xanh cho phe bảo thủ ủng hộ tiến trình luận tội ông Trump, trong một tuyên bố mạnh mẽ vào hôm 11/1.

"Chưa từng có tổng thống nào phản bội chức vụ và lời thề với hiến pháp nghiêm trọng đến vậy. Tôi sẽ bỏ phiếu ủng hộ luận tội tổng thống", nữ hạ nghị sĩ tuyên bố.

Tổng thống Trump có thể không bị bãi nhiệm trước thời hạn sau vụ bạo loạn, bởi thời gian diễn ra phiên tòa xét xử ở Thượng viện vẫn chưa được quyết định, nhưng đây là lần đầu tiên xuất hiện những dấu hiệu cho thấy phe Cộng hòa không muốn ông Trump đứng trong hàng ngũ đảng này.  

Ba thành viên cấp cao trong nội các của ông Trump đã từ chức. Cựu Bộ trưởng Tư pháp William Barr, người rời Nhà Trắng cách đây chưa đầy một tháng cáo buộc ông Trump “phản bội chức vụ tổng thống”. Còn Phó Tổng thống Mike Pence phải mất một tuần mới chính thức tuyên bố rằng, ông sẽ không kích hoạt Tu chính án thứ 25 nhằm phế truất Tổng thống. Quan hệ giữa ông Pence và ông Trump đã xấu đi đáng kể từ sau vụ bạo loạn tại tòa nhà Quốc hội.

Tương lai bất định của phe Cộng hòa

Vẫn chưa rõ những diễn biến đầy bất ổn tại Washington có ảnh hưởng đến tương lai của đảng Cộng hòa hay không, nhưng chắc chắn nó đã làm suy yếu các mục tiêu chính trị ngắn hạn của đảng này.  Một số tập đoàn lớn, trong đó có nhiều nhà tài trợ uy tín của đảng Cộng hòa, tuyên bố chấm dứt quyên góp tiền tài trợ cho các nhân vật nằm trong nhóm 147 thành viên Cộng hòa ủng hộ cáo buộc gian lận bầu cử của Tổng thống Trump và bác bỏ chiến thắng của ông Biden.

Thách thức về việc huy động nguồn quỹ tài trợ diễn ra vào thời điểm tồi tệ nhất với đảng Cộng hòa khi đảng này bị thua trong cuộc bầu cử Thượng viện vòng 2 tại Georgia. Lịch sử cho thấy, phe Cộng hòa cần phải nỗ lực giành quyền kiểm soát Hạ viện hoặc Thượng viện trong cuộc bầu cử giữa kỳ vào năm 2022 nếu không muốn trở thành bên yếu thế tại Quốc hội.

Hiện nay, nhiều thành viên Cộng hòa đầy tham vọng đang cố gắng khẳng định bản thân để có thể rộng đường tranh cử vào Nhà Trắng năm 2014. Một vài người trong số này đã bày tỏ ý muốn hủy bỏ các di sản của ông Trump. Phát biểu với báo chí ngày 12/1, Thống đốc Maryland, Larry Hogan cho biết ông đã phản đối nhiệm kỳ của Tổng thống Trump ngay từ giai đoạn đầu, và cam kết sẽ không bao giờ rời bỏ đảng Cộng hòa. “Tôi vẫn giữ nguyên vị trí mà tôi có được trong suốt 4 năm. Tôi không muốn rời khỏi đảng Cộng hòa và cũng không muốn những người gây chia rẽ tiếp quản đất nước này”.

Bất chấp sự phản đối của ông Larry Hogan, vẫn có một bộ phận đảng Cộng hòa thể hiện sự trung thành sâu sắc với tổng thống Trump. Đây là lý do khiến 2 gương mặt triển vọng cho cuộc bầu cử năm 2024 là Thượng nghị sỹ Ted Cruz, bang Texas và Thượng nghị sỹ Josh Hawley, bang Missouri phản đối chiến thắng của ông Biden trong cuộc họp Quốc hội vào tuần trước.

“Các lãnh đạo của đảng này không biết làm thế nào để tiếp tục tiến bước. Họ nhận ra rằng họ đã đánh mất vị trí trung tâm. Nhưng họ đang bị mắc kẹt”, nhà thăm dò ý kiến ​​của đảng Cộng hòa Frank Luntz nhận định./.