Tung lá bài cuối cùng, Thủ tướng Israel Netanyahu có giữ được ghế?

Thủ tướng sắp mãn nhiệm Israel Benjamin Netanyahu ngày 19/9 đã gây bất ngờ cho chính trường nước này khi kêu gọi đối thủ chính của mình, ông Benny Gantz thuộc đảng trung dung Xanh-Trắng chung tay lập liên minh đoàn kết. Tuy nhiên, câu trả lời từ ông Benny Gantz lại khiến nhà lãnh đạo sắp mãn nhiệm của Israel không thể hài lòng.

Thủ tướng Netanyahu (phải) và đối thủ Benny Gantz. Ảnh: Times of Israel

Thủ tướng sắp mãn nhiệm Benjamin Netanyahu, cầm quyền liên tục tại Israel trong gần 1 thập kỷ qua đã bất ngờ chìa tay ra với phe đối lập khi tuyên bố: “Trong suốt tiến trình bầu cử, tôi đã kêu gọi thành lập một chính phủ cánh hữu. Tuy nhiên, thật đáng tiếc, kết quả đang cho thấy điều này là không thể. Đất nước không thể bị chia rẽ. Vì thế, chúng ta không còn lựa chọn nào khác là phải thành lập một chính phủ đoàn kết rộng rãi nhất có thể”.

Đây được xem là một sự thay đổi lớn về lập trường của nhà lãnh đạo Israel, cho thấy ông sẵn sàng tung ra mọi lá bài trong các cuộc mặc cả nhằm giữ được chiếc ghế Thủ tướng.

Cách đây chỉ 2 ngày, ông Netanyahu thậm chí còn tuyên bố, Israel chỉ có 2 lựa chọn: một là thành lập một chính phủ thiên hữu do ông đứng đầu hoặc là một chính phủ “nguy hiểm” gồm các đảng Arab. Một phát biểu được xem là tấn công trực tiếp nhằm vào ông Benny Gantz, người từng hứa sẽ đàm phán với các đảng Arab nhằm thành lập liên minh chính phủ.

Hai nhân vật chính trị được quan tâm nhất tại Israel vào thời điểm hiện nay hôm qua đã có màn bắt tay đáng chú ý tại một buổi lễ ở Jerusalem nhân kỷ niệm lần thứ 3 ngày mất của cựu Thủ tướng Shion Peres, người từng đạt giải Nobel hòa bình.

Kết quả sơ bộ cho thấy đảng Likud của ông Netanyahu đã mất đa số phiếu sau nhiều năm ông ở cương vị lãnh đạo, chỉ giành được 31 ghế trong quốc hội gồm tổng cộng 120 ghế. Trong khi đó, ông Benny Gantz và đảng trung dung Xanh-Trắng đã giành được 33 ghế.

Như vậy, cả ông Benjamin Netanyahu và ông Benny Gantz đều không có đủ số phiếu để một mình đứng ra thành lập chính phủ đa số, và cả hai bên phải đối mặt với các cuộc đàm phán khó khăn để thành lập chính phủ liên minh.

Tổng thống Israel Reuven Livlin ngay lập tức hoan nghênh lời kêu gọi của Thủ tướng Netanyahu về một chính phủ đoàn kết. Tại Israel, Tổng thống lựa chọn người đứng ra thành lập chính phủ sau khi tham vấn tất cả các đảng trong Quốc hội.

Các cuộc tham vấn sẽ bắt đầu ngay vào ngày 22/9 tới. Tuy nhiên, sự kết hợp giữa ông Benjamin Netanyahu và ông Benny Gantz lại đặt ra một vấn đề quan trọng đó là ai sẽ đảm nhận vai trò Thủ tướng? Theo ông Benny Gantz, ông sẽ thành lập chính phủ với chính ông là người đứng đầu. Ông sẽ lắng nghe tất cả các ý kiến song sẽ không chấp nhận để người khác dẫn dắt.

“Theo những kết quả mà chúng ta có đến nay, ông Netanyahu đã không thể đạt được thế đa số đủ để đứng ra thành lập chính phủ như ông ấy hy vọng, đã không thành công với sứ mệnh của mình. Chúng tôi sẽ bắt đầu làm việc nhằm thành lập một chính phủ đoàn kết rộng rãi, đáp ứng được mong muốn và nguyện vọng của người dân và toàn xã hội”, ông Benny Gantz nói.

Dù không trực tiếp trả lời câu hỏi, song câu trả lời của ông Benny Gantz cũng đủ khiến nhà lãnh đạo sắp mãn nhiệm của Israel bất ngờ và thất vọng. Dẫu vậy, ông Netanyahu vẫn không từ bỏ ý định của mình.

Theo các nhà phân tích, con át chủ bài hiện nay của vị Thủ tướng sắp mãn nhiệm này chính là sự đoàn kết các lực lượng của ông. Nhà lãnh đạo Israel không chỉ đàm phán với danh nghĩa của đảng Likud, mà cả khối cánh hữu tại nước này. Tuy nhiên, điểm yếu lớn nhất của ông chính là những rắc rối pháp lý bủa vây. Tháng 10 tới ông sẽ phải ra trình diện trước tòa với những cáo buộc tham nhũng, lạm dụng tín nhiệm...

Mục tiêu lúc này của nhà lãnh đạo Israel không phải là tránh bị kết tội, mà phải đạt được quy chế miễn trừ của Quốc hội. Một khi làm được điều này, thì dù bị kết tội, ông vẫn có thể giữ được ghế Thủ tướng, chứ không đơn giản chỉ là chức Bộ trưởng theo các quy định luật hiện hành tại Israel. Thế nhưng, ông Benny Gantz lại nhiều lần tuyên bố, sẽ không phục vụ cho một chính phủ mà Thủ tướng lại bị kết tội hay bị lên án vì những hành vi như vậy./.