Ukraine vá lỗ hổng radar bằng “tai điện tử”

Hai hệ thống phát hiện âm thanh là Sky Fortress và Zvook, do công ty quốc phòng Brave1 của Ukraine phát triển đang định nghĩa lại hệ thống phòng không. Sky Fortress có 14.000 cảm biến âm thanh rải rác khắp Ukraine, trong khi Zvook, hoạt động ở quy mô nhỏ hơn, bao phủ 5% diện tích lãnh thổ Ukraine.

Mỗi hệ thống Sky Fortress có các cảm biến để lắng nghe âm thanh đặc trưng của tên lửa hành trình, tên lửa tầm xa và máy bay không người lái Nga. Sau đó, hệ thống gửi dữ liệu âm thanh, kết hợp với dữ liệu radar đến các đơn vị ngắm bắn di động được trang bị máy tính bảng và súng phòng không. Sky Fortress có giá từ 400 đến 1.000 USD.

Ở giai đoạn đầu tiên, Sky Fortress sử dụng điện thoại di động làm bộ xử lý CPU, tận dụng sức mạnh tính toán của chúng để đẩy nhanh quá trình phát triển, một giải pháp nhanh gọn hơn nhiều so với việc chế tạo các cảm biến chuyên.

"Song song với đó, chúng tôi đã phát triển phần cứng được thiết kế riêng với CPU và card âm thanh. Hiện giờ, chúng tôi đã có mọi thứ dành riêng cho hệ thống này", một kỹ sư phát triển Sky Fortress cho biết.

Nhờ hệ thống này, các đơn vị săn tìm UAV của Ukraine, thường hoạt động trên xe bán tải, có thể bắn hạ máy bay không người lái chỉ sau sáu giờ huấn luyện, Tướng James Hecker, chỉ huy Không quân Mỹ tại Châu Âu và Châu Phi cho biết.

Trong một cuộc tấn công lớn, hệ thống phát hiện âm thanh này đã giúp lực lượng Ukraine đánh chặn 80 trong số 84 UAV của Nga.

Sky Fortress đã chứng minh được hiệu quả. Hiện, Căn cứ Không quân Ramstein ở Đức và căn cứ không quân ở Romania đã bắt đầu thử nghiệm hệ thống này.

Toàn bộ hệ thống có giá thành chưa bằng hai tên lửa Patriot của Mỹ, ông Hecker cho biết. “Đó là lý do tại sao tôi mong muốn các ngành công nghiệp, các chỉ huy không quân NATO đưa ra những giải pháp rẻ hơn, sáng tạo hơn, có thể giúp chúng ta tiết kiệm chi phí’, ông Hecker nói thêm.

Lưới săn UAV độc nhất vô nhị

Sky Fortress xuất hiện vào năm 2022 để ứng phó với tên lửa hành trình bay thấp, mà hệ thống radar không thể phát hiện trong vùng mù. Sau đó, khi máy bay không người lái Shahed do Iran sản xuất xuất hiện vào cuối năm 2022 -2023, Sky Fortress đã khóa mục tiêu thành công. Một nhược điểm nổi bật của UAV Shahed, là phát ra tiếng ồn do sử dụng cánh quạt.

Hiện tại, 20% số lượng mục tiêu xâm nhập không phận Ukraine được theo dõi thông qua dữ liệu âm thanh. Sky Fortress đã chứng minh được hiệu quả và lấp đầy lỗ hổng do các hệ thống radar truyền thống để lại. Thông thường các hệ thống radar "thu-nhận" dễ dàng phát hiện mục tiêu bay cao nhưng lại gặp khó khăn trong việc phát hiện máy bay không người lái bay thấp.

Sử dụng máy học, hệ thống Sky Fortress được huấn luyện với các tập dữ liệu âm thanh lớn để xác định các mối đe dọa với độ chính xác cao. Ngay cả khi Nga cố gắng thay đổi các đặc điểm tiếng ồn của máy bay không người lái thì độ chính xác của hệ thống cũng chỉ giảm 3%.

Ukraine có nhiều hệ thống phòng không đắt đỏ như Patriot và NASAMS do phương Tây cung cấp, sử dụng tên lửa đánh chặn dẫn đường bằng radar có giá hàng triệu USD.  Các hệ thống này rất cần thiết để bắn hạ tên lửa đạn đạo, đặc biệt là khi Nga ngày càng tăng cường sử dụng tên lửa và đạn dược do Triều Tiên cung cấp. Nhưng việc phòng thủ máy bay không người lái bay chậm, giá rẻ bằng các tên lửa đánh chặn như vậy khá tốn kém và nhanh chóng làm cạn kiệt kho vũ khí của Kiev.

Chức năng của hệ thống Zvook

Zvook (tiếng Ukraine có nghĩa là “âm thanh”) là tên gốc của một dự án cơ sở do ông Pavlo Tsiupka - Tổng giám đốc điều hành của i3 Engineering, Maryan Sulym -trung úy của lữ đoàn phòng thủ lãnh thổ số 125 của Ukraine và Dmytro Believtsov - Giám đốc công nghệ của công ty khởi nghiệp sao chép giọng nói Respeecher, phối hợp thực hiện.

Chương trình này, hiện hoạt động độc lập với Sky Fortress, bao phủ 5% lãnh thổ Ukraine, đặc biệt là tại các điểm nhập cảnh gần biên giới Ukraine-Nga, nơi Moscow phóng UAV Shahed, tên lửa và các UAV khác vào lãnh thổ Ukraine mỗi ngày.

Việc các hệ thống radar của Ukraine nhanh chóng bị lực lượng Nga phá hủy ở giai đoạn đầu xung đột, đã làm nổi bật nhu cầu về hệ thống thu nhận tín hiệu bằng âm thanh.

Sky Fortress và Zvook có thể được mở rộng hoặc điều chỉnh về quy mô và khả năng tùy thuộc vào nhu cầu của người dùng, để bảo vệ một khu vực cụ thể chống lại những mối đe dọa nhất định.  khỏi các mối đe dọa đang đến. Những hệ thống đặc biệt hiệu quả ở các khu vực hậu phương của Ukraine, nơi máy bay không người lái của Nga thường xuyên nhắm mục tiêu vào cơ sở hạ tầng, hậu cần và các sở chỉ huy.

Chiến hào cáo: Lối thoát mong manh của Ukraine trước đòn tấn công vũ bão của Nga

VOV.VN - Sự thay đổi chiến thuật tấn công Nga đang buộc Ukraine phải ứng phó bằng cách xây dựng các "chiến hào cáo" và thiết lập các cứ điểm thấp hơn để tránh bị máy bay không người lái bay lượn trên bầu trời phát hiện hơn.