Vòng xoáy bạo lực Israel-Palestine thách thức chính sách của Mỹ tại Trung Đông

Chuyến thăm của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken diễn ra chỉ một ngày sau khi Chính phủ mới của Israel công bố một loạt các biện pháp trừng phạt đối với Palestine để đáp trả vụ tấn công xảy ra hồi cuối tuần trước gần một đền thờ Hồi giáo ở Jerusalem khiến 7 người thiệt mạng. Vụ tấn công xảy ra sau cuộc đột kích của lực lượng an ninh Israel ở Bờ Tây làm 10 người Palestine thiệt mạng.

Theo Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, nước này không tìm kiếm sự leo thang căng thẳng, nhưng sẽ luôn sẵn sàng cho mọi tình huống.

“Một mặt chúng tôi sẽ đẩy mạnh việc triển khai và tăng cường hoạt động của lực lượng an ninh. Mặt khác chúng tôi sẽ trừng phạt những kẻ thực hiện các vụ tấn công khủng bố và những người ủng hộ. Chúng tôi không tìm kiếm sự leo thang, nhưng luôn sẵn sàng cho bất kỳ khả năng nào. Câu trả lời của Israel là một phản ứng mạnh mẽ, nhanh chóng và chính xác”, ông Netanyahu nói.

Bạo lực đã khiến tháng 1/2023 trở thành một trong những tháng đẫm máu nhất ở Bờ Tây và Đông Jerusalem trong nhiều năm. Chính quyền Palestine chỉ trích bước đi của Israel là trái với luật pháp quốc tế. Nước này trước đó đã chấm dứt hợp tác an ninh với Israel, đồng thời cam kết đưa vấn đề ra trước Liên Hợp Quốc và Tòa án  Hình sự Quốc tế.

Tình trạng hỗn loạn đã kéo dài thêm chương trình nghị sự của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, vốn đã phức tạp khi bao gồm cả cuộc xung đột tại Ukrane, căng thẳng với Israel, các cuộc khủng hoảng ở Lebanon và Syria. Đây đều là những vấn đề đang đè nặng lên mối quan hệ đồng minh vốn dựa trên lợi ích giữa Mỹ và Israel.

Phát biểu trước thềm chuyến đi, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price một lần nữa nhấn mạnh mục tiêu lâu dài của Mỹ đối với tiến trình hòa bình Trung Đông: “Ưu tiên hàng đầu của Mỹ lúc này là xem liệu chúng tôi có thể làm gì để giúp hai bên giảm leo thang căng thẳng và chấm dứt vòng xoáy bạo lực này. Tuy nhiên, về dài hạn, cách tiếp cận của chúng tôi tiếp tục là hỗ trợ giải pháp hai nhà nước. Một giải pháp đạt được thông qua đàm phán nhằm đạt được mục tiêu cuối cùng là người Israel và Palestine cùng chung sống bình đẳng, ổn định, an ninh, dân chủ, nhân phẩm và thịnh vượng”.

Ngoại trưởng Antony Blinken là quan chức cấp cao thứ 3 của Mỹ thăm Israel trong năm nay và diễn ra chỉ hơn 1 tuần sau chuyến đi của Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan. Tuy nhiên đây lại là chuyến thăm cấp cao nhất của Mỹ tới Israel kể từ khi ông Netanyahu trở lại nắm quyền hồi tháng trước.

Mặc dù Thủ tướng Netanyahu đã nói rằng ông mới là người có tiếng nói quyết định về chính sách, song cam kết của chính phủ trong việc mở rộng các khu định cư ở Bờ Tây và việc thành lập một chính phủ cánh hữu cứng rắn nhất trong lịch sử khiến Mỹ không khỏi lo ngại. Cả 2 ưu tiên chính của Mỹ tại Trung Đông là khôi phục thỏa thuận hạt nhân năm 2015 và khởi động lại các cuộc đàm phán hòa bình giữa Israel và Palestine đều đang gặp khó do lập trường cứng rắn của chính phủ mới tại Ixraen và những rào cản pháp lý ngay trong chính nước Mỹ./.