Cựu Vụ phó khai lý do Việt Á tham gia nghiên cứu kit xét nghiệm Covid-19

Ngày 27/12, Tòa án Quân sự Thủ đô Hà Nội mở phiên xét xử 7 bị cáo trong vụ sai phạm xảy ra ở Công ty Việt Á và Học viện Quân y. Trong số này, bị cáo Phan Quốc Việt (Chủ tịch Việt Á), Hồ Thanh Sơn (cựu Phó Giám đốc Viện Nghiên cứu y dược học quân sự, Học viện Quân y) và Trịnh Thanh Hùng (cựu Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ các ngành kinh tế kỹ thuật, Bộ Khoa học và Công nghệ) đều phải hầu tòa.

Tại phần Xét hỏi, bị cáo Trịnh Thanh Hùng là người đầu tiên được HĐXX gọi lên trả lời. Khai với tòa, ông Hùng thừa nhận là người đã giới thiệu cho Việt Á tham gia vào công trình nghiên cứu kit xét nghiệm Covid-19 của Học viện Quân y.

"Việt Á từng tham gia nghiên cứu việc chẩn đoán xét nghiệm bệnh lao trên toàn quốc nên lúc đó bị cáo nhớ tới Phan Quốc Việt. Bị cáo có nói với Hồ Anh Sơn là hợp tác với Việt Á và Sơn đã đồng ý. Sau đó, bị cáo liên hệ với Phan Quốc Việt. Khi hai bên đồng ý thì Sơn và Việt chủ động liên hệ, làm việc với nhau về hồ sơ, thuyết minh" - bị cáo Trịnh Thanh Hùng trình bày.

Ông Hùng lý giải từng 16 năm công tác trong ngành công nghệ nhưng chỉ biết duy nhất Công ty Việt Á là đơn vị có năng lực, chức năng, đủ điều kiện để nghiên cứu, sản xuất kit test Covid-19.

Về phần mình, bị cáo Hồ Anh Sơn không có ý kiến gì với lời khai của ông Hùng. Ông Sơn cho rằng, thời điểm đó thiết bị, vật tư y tế rất khó khăn nên đã nhờ cấp dưới tìm kiếm tăm bông, ống môi trường về cung cấp cho Việt Á. 

Sau khi chuyển giao số lượng lớn tăm bông, ống môi trường cho Việt Á, bị cáo Hồ Anh Sơn được công ty này chuyển lại cho hơn 7 tỷ đồng. Về số tiền này, Hồ Anh Sơn trình bày, một phần đã dùng để mua tăm bông, ống môi trường, còn dư hơn 2 tỷ đồng bị cáo Sơn đã giữ lại trong tài khoản. 

Cáo trạng xác định, mặc dù Học viện Quân y chủ trì đề tài nhưng chính Phan Quốc Việt đã chỉ đạo vợ là Hồ Thị Thanh Thủy mang bộ kit xét nghiệm Covid-19 do Thủy nghiên cứu ra Hà Nội để đánh giá chất lượng. Bộ kit này được Thủy nghiên cứu, tối ưu từ các tài liệu của Tổ chức Y tế thế giới, Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ và một số nước khác, xây dựng quy trình sản xuất kit sử dụng gen đích để phát hiện ra virus.

Bộ kit test do Thủy nghiên cứu không thuộc về quy trình nghiên cứu của Học viện Quân y nhưng vẫn được đánh giá là chất lượng đạt. 

Phan Quốc Việt chỉ đạo cấp dưới xây dựng biên bản có nội dung “Học viện Quân y đồng ý để Việt Á toàn quyền sử dụng sản phẩm của đề tài để đăng ký lưu hành và đăng ký cấp chứng nhận lưu hành…”. Biên bản này được Sơn trình ông Hoàng Văn Lương ký. Do tin tưởng Hồ Anh Sơn, ông Lương không xem nội dung biên bản mà ký và đưa lại cho Sơn. 

Biên bản này sau đó được chuyển tới Bộ Y tế để đưa vào hồ sơ xin cấp phép và được cấp phép lưu hành. Cáo trạng xác định, sai phạm này của các bị can gây thiệt hại gần 18,5 tỷ đồng ngân sách Nhà nước. Đồng thời, tạo điều kiện cho Việt Á sản xuất, mua bán với các đơn vị y tế tại nhiều địa phương.

Quá trình Học viện Quân y tổ chức các trung tâm xét nghiệm dã chiến tham gia hỗ trợ phòng, chống Covid-19 tại Bắc Ninh, Bắc Giang và TP.HCM, các bị cáo Nguyễn Văn Hiệu, Lê Trường Minh và Ngô Anh Tuấn đã thông qua Hồ Anh Sơn, liên hệ nhờ Việt Á ứng kit xét nghiệm để cấp phát cho các tổ xét nghiệm.

Khi thanh toán tiền cho số kit ứng trước của Công ty Việt Á, cơ quan tố tụng cáo buộc ông Hiệu, Tuấn, Minh làm hồ sơ hợp thức chỉ định thầu, nâng giá để chia chác. 

Sau khi được Học viện Quân y thanh toán 41,7 tỷ đồng tiền kit xét nghiệm, Việt Á "lại quả" cho ông Hồ Anh Sơn 2,5 tỷ đồng, cho ông Nguyễn Văn Hiệu 3,56 tỷ và ông Ngô Anh Tuấn 1,37 tỷ.