Tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế kéo dài: Trách nhiệm thuộc về ai?

Tình trạng thiếu thuốc, thiếu trang thiết bị y tế tại nhiều địa phương, nhiều bệnh viện trên cả nước, thậm chí ở bệnh viện tuyến trung ương, đến nay, vẫn chưa được giải quyết triệt để. Mới đây nhất, sáng 24/10, báo chí tiếp tục phản ánh tình trạng thiếu túi đựng máu ở Cần Thơ. Hay nhiều bệnh viện chuyên khoa sản nhi ở các tỉnh, thành miền Nam thiếu thuốc thiết yếu điều trị bệnh tay chân miệng, thiếu vaccine cho trẻ em…

Trao đổi với phóng viên bên hành lang Quốc hội, Đại biểu Nguyễn Anh Trí (Đoàn ĐBQH Hà Nội) cho rằng, cần phải tìm ra nguyên nhân và tháo gỡ bằng được tình trạng này. Tuyệt đối không để cho nhân dân thiếu thuốc, thiếu vật tư y tế khi đi khám chữa bệnh.

PV: Trong cuộc họp tổ sáng 20/10, ông đã nêu vấn đề liên quan đến thiếu thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế, vậy theo ông đâu là nguyên nhân khiến tình trạng này kéo dài? Và đại biểu đề xuất giải pháp tiếp tục tháo gỡ như thế nào?

Đại biểu Nguyễn Anh Trí: Trong báo cáo Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đọc trước Quốc hội đã nêu một vấn đề là vẫn đề còn tồn tại và sự thiếu sót sau chiến thắng đại dịch COVID-19 vừa qua là “để thiếu thuốc và vật tư y tế cho nhân dân”. Thực tế, truyền thông báo chí ngay sáng 24/10 đã phản ánh tình trạng thiếu túi đựng máu tại Cần Thơ, gây ra tình trạng không thu gom được máu. Liên quan đến máu, vấn đề đáng sợ nhất là không có người hiến, nhưng hiện nay, người hiến luôn sẵn sàng nhưng lại không có túi đựng máu. Đây là câu chuyện đã kéo dài mà vẫn chưa được giải quyết.

Từ đó, có thể mở rộng ra nhiều cái thiếu nữa là thiếu thuốc, thiết vật tư y tế, thiếu vaccine... Tình trạng này đang xảy ra ở các cấp, từ bệnh viện trung ương đến các bệnh viện tuyến tỉnh, tuyến huyện. Thực tế này đã được báo chí phản ánh trong suốt thời gian qua.  

Chính các đồng nghiệp của tôi, cử tri, nhân dân và người nhà, người quen của tôi đang gặp tình trạng này. 

Tôi mong muốn báo chí vào cuộc làm rõ, xem sự thật đến đâu? Và thứ hai rất quan trọng là tìm ra nguyên nhân vì sao và thiếu đến đâu?

Có thể nói, trong 2 năm trở lại, các vấn đề thuộc về luật, các nghị định, nghị quyết và thông tư (Luật Khám, chữa bệnh (sửa đổi); Nghị định 07, Nghị quyết 30 của Chính Phủ và Thông tư 14 của Bộ Bộ Y tế - PV) đã được ban hành liên lục để tháo gỡ những khó khăn và đang được triển khai rất quyết liệt để giải quyết tình trạng thiếu thuốc, thiếu vật tư y tế. Giải quyết vấn đề này đã trở thành mệnh lệnh của Thủ tướng Chính phủ, yêu cầu giải quyết dứt điểm vấn đề này, không để người dân thiếu thuốc, thiếu vật tư y tế. Nhưng tình trạng này vẫn diễn ra. Điều này rất vô lý và nó bị ách tắc ở đâu?

Do vậy, cần phải tìm ra nguyên nhân và tháo gỡ bằng được. Tuyệt đối không để cho nhân dân thiếu thuốc, thiếu vật tư y tế khi đi khám chữa bệnh.

Cá nhân tôi đã chính thức đề nghị Ủy ban Xã hội của Quốc hội phải thực hiện một cuộc giám sát trong toàn ngành y tế, giám sát đến nơi đến chốn để trả lời được câu hỏi: “Tại sao các văn bản pháp quy từ luật đến nghị định, thông tư đã được ban hành mà vấn đề vẫn khó khăn, vẫn bị ách tắc?”

PV: Trách nhiệm trong vấn đề này thuộc về ai thưa đại biểu?

Đại biểu Nguyễn Anh Trí (Đoàn Hà Nội): Nếu luật, các nghị định, nghị quyết, thông tư đã ra đời mà vẫn để thiếu thuốc thì trách nhiệm thuộc về ngành y tế. Bao gồm lãnh đạo Bộ Y tế đến các cục, vụ và tiếp theo là giám đốc các sở y tế, giám đốc các bệnh viện.

Theo tôi tìm hiểu, nguyên nhân thiếu chính nằm ở hai nhóm. Thứ nhất là các văn bản pháp quy hiện nay vẫn thiếu tính thực tiễn, do vậy, vẫn khó cho đầu thầu, mua sắm. Nếu triển khai mua, thì thường trúng cá gói thầu chất lượng thấp, có thể do hướng đến vấn đề giá cả nhiều hơn. Do khó làm nên dễ sợ bị sai, nên thứ hai là “sợ trách nhiệm”. Nhiều lãnh đạo ngại, sợ làm lại gặp khó vấn đề này, vấn đề kia.

Để cho nhân dân bị thiếu thuốc là có tội. Khi mọi nút thắt đã được tháo gỡ, ở những nơi khác đã làm được, đã có thuốc, có vật tư y tế, mà ở đơn vị này không làm được thì phải xem xét biện pháp về tổ chức, thay thế lãnh đạo.